Bài giảng Kinh tế học quản lý - Chương 4: Vai trò của chính phủ trong nền kinh tế - Nguyễn Văn Dư

Nội dung text: Bài giảng Kinh tế học quản lý - Chương 4: Vai trò của chính phủ trong nền kinh tế - Nguyễn Văn Dư

1. 8/24/2016 4.3 CHÍNH SÁCH THUẾ (c) Đường cung hoàn toàn (d) Cầu hoàn toàn co dãn, giá không co dãn, giá hoàn toàn hoàn toàn không tăng, nhà sản không tăng, nhà sản xuất chịu xuất chịu toàn bộ thuế. toàn bộ thuế 4.4 NGOẠI TÁC a. Khái niệm • Trong quá trình hoạt động, DN có thể tạo ra những ngoại ứng, ảnh hưởng đến xã hội hoặc các DN khác. • Ngoại ứng tích cực (MEB: Marginal External Benefit) là tình huống mà hoạt động của DN kích thích và tạo điều kiện thuận lợi để DN khác phát triển. • Ngoại ứng tiêu cực (MEC: Marginal External Cost) có tác động ngược lại, làm ảnh hưởng đến DN khác hoặc gây ra tổn thất cho xã hội. 11
2. 8/24/2016 4.4 NGOẠI TÁC a. Khái niệm MSB • Khi ngoại tác có lợi thì lợi ích xã D hội (MSB MC P Marginal Social 1 Benefit) sẽ tăng. P* MEB Q1 Q* 4.4 NGOẠI TÁC a. Khái niệm • Ngoại ứng tiêu cực gây ra tổn thất cho xã hội (Marginal Social Costs). 12
3. 8/24/2016 4.4 NGOẠI TÁC b. Kiểm soát ngoại ứng • Dưới tác động của ngoại ứng tiêu cực, các nhà quản lý cần chỉ ra mức thải mà ở đó sự cân bằng về hiệu quả cho xã hội. • Đường MSC (Marginal Social Costs) là biểu thị chi phí biên của xã hội vì chất thải. MSC có quan hệ đồng biến giữa mức thải và chi phí của xã hội. • Đường MAC (Marginal Cost of Abating Emissions) là biểu thị chi phí biên của việc giảm chất thải đối với DN hoặc ngành. Mối quan hệ nghịch biến cho thấy chi phí biên càng giảm khi lượng chất thải tăng lên. 4.4 NGOẠI TÁC b. Kiểm soát ngoại ứng • Mức thải có hiệu quả khi MSC mà chi phí của DN hoặc ngành và tổn thất của xã hội là cân bằng. MCA E0 E* E1 13
4. 8/24/2016 4.4 NGOẠI TÁC c. Chuẩn xả thải • Là một giới hạn do pháp luật qui định một DN có thể xả thải một lượng chất gây ô nhiễm. Nếu DN có mức xả thải vượt quá chuẩn thì phải chịu một mức phạt. • Các hãng phải đáp ứng chuẩn này bằng cách lắp đặt thiết bị làm giảm ô nhiễm, xử lý chất thải. 4.4 NGOẠI TÁC d. Lệ phí xả thải • Tại các mức xả thải lớn hơn điểm cân Tiêu chuẩn bằng thì chi phí biên của DN hoặc ngành MSC đối với chất xả thải sẽ không đủ bù đắp cho Lệ những tổn thất của xã phí hội (MSC>MCA). • Việc áp dụng lệ phí xả thải ở mức cân bằng sẽ hiệu quả hơn so với MCA chi phí biên của mức xả thải. E* 14
5. 8/24/2016 4.5 HÀNG HÓA CÔNG • Hàng hóa và dịch vụ công là những sản phẩm cho phép nhiều người sử dụng. • Ví dụ: Hệ thống đường xá, cầu cống, các công trình công cộng, các dịch vụ của cơ quan công quyền. • Mỗi cá nhân sau khi sử dụng thì hàng hóa và dịch vụ này vẫn có giá trị cho người khác. • Thông thường đây là những hàng hóa phục vụ cho lợi ích chung thiết yếu, cơ bản của các tổ chức và công dân • Các mặt hàng này phải bảo đảm tính công bằng và tính hiệu quả trong cung ứng dịch vụ. 4.5 HÀNG HÓA CÔNG • Hàng hóa và dịch vụ công được chính phủ của mỗi quốc gia quy định. Ở VN, để giảm tải cho bộ máy nhà nước, nhiều hàng hóa và dịch vụ trước đây là dịch vụ công nhưng ngày nay đang được xã hội hóa. • Mặc dù Nhà nước chuyển giao dịch vụ công cho tư nhân cung ứng thì Nhà nước vẫn có vai trò điều tiết đặc biệt nhằm đảm bảo sự công bằng trong phân phối các dịch vụ này, khắc phục các điểm khuyền khuyết của thị trường. 15