Tài liệu Ước lượng ảnh hưởng của việc tăng giá điện lên chi tiêu hộ gia đình và toàn bộ nền kinh tế
Mục đích của báo cáo này là đánh giá tác động của việc tăng giá điện lên
mức sống dân cư và những ảnh hưởng lan toả của nó trong nền kinh tế. Phần
đầu xem xét cấu trúc cung-cầu điện năng hiện nay ở nước ta, trên cơ sở đó
đưa ra dự báo về tổng nhu cầu điện năng trong những năm tới thông qua mô
hình ARIMA. Phần tiếp theo khảo sát sự suy giảm sức mua của các hộ gia
đình dưới tác động trực tiếp của việc tăng giá điện. Các hộ gia đình được
phân chia theo các nhóm thu nhập từ thấp đến cao, theo khu vực nông thônthành thị và theo các vùng chiến lược. Tiếp đó, bản báo cáo sử dụng mô hình
bảng cân đối liên ngành (I/O) để đánh giá tác động tổng thể (trực tiếp và
gián tiếp) của việc tăng giá điện lên toàn bộ nền kinh tế thông qua các chỉ số
vĩ mô như tăng CPI và thay đổi GDP, cũng như các thay đổi về mức giá và
sản lượng ở các ngành cơ bản. Phần cuối cùng đưa ra những thảo luận về
hàm ý chính sách của việc tăng giá điện.
mức sống dân cư và những ảnh hưởng lan toả của nó trong nền kinh tế. Phần
đầu xem xét cấu trúc cung-cầu điện năng hiện nay ở nước ta, trên cơ sở đó
đưa ra dự báo về tổng nhu cầu điện năng trong những năm tới thông qua mô
hình ARIMA. Phần tiếp theo khảo sát sự suy giảm sức mua của các hộ gia
đình dưới tác động trực tiếp của việc tăng giá điện. Các hộ gia đình được
phân chia theo các nhóm thu nhập từ thấp đến cao, theo khu vực nông thônthành thị và theo các vùng chiến lược. Tiếp đó, bản báo cáo sử dụng mô hình
bảng cân đối liên ngành (I/O) để đánh giá tác động tổng thể (trực tiếp và
gián tiếp) của việc tăng giá điện lên toàn bộ nền kinh tế thông qua các chỉ số
vĩ mô như tăng CPI và thay đổi GDP, cũng như các thay đổi về mức giá và
sản lượng ở các ngành cơ bản. Phần cuối cùng đưa ra những thảo luận về
hàm ý chính sách của việc tăng giá điện.
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tài liệu Ước lượng ảnh hưởng của việc tăng giá điện lên chi tiêu hộ gia đình và toàn bộ nền kinh tế", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- tai_lieu_uoc_luong_anh_huong_cua_viec_tang_gia_dien_len_chi.pdf
Nội dung text: Tài liệu Ước lượng ảnh hưởng của việc tăng giá điện lên chi tiêu hộ gia đình và toàn bộ nền kinh tế
- Tuy c ơ c u đ i n sinh ho t có gi m nh ưng chênh l ch công su t cao th p đ i m c a h th ng v n trên 2,5 l n, làm cho vi c v n hành h th ng đ i n r t khó kh ă n và không kinh t , đ ng th i t o nên s c ép l n v đ u t ư ngu n và l ư i đ i n ch đ đ áp ng nhu c u ph t i trong 3-4 gi cao đ i m (Vi n N ă ng l ư ng 2006). Trong giai đ o n 1998-1999, đ i n tiêu th trong công nghi p th p do nh h ư ng kh ng ho ng tài chính, ngu n v n đ u t ư tr c ti p t n ư c ngoài c ũng nh ư s c s n xu t c a m t s ngành có tiêu th đ i n l n đ u b gi m m nh. Tuy nhiên, sau kh ng ho ng ngành công nghi p đ ã đư c khôi ph c nhanh chóng. Cùng v i ngu n v n đ u t ư đ ư c t ă ng m nh, môi tr ư ng đ u t ư liên t c đ ư c c i thi n thông qua các bi n pháp c i ti n qu n lý, th t c hành chính, thúc đ y các hi p đ nh th ươ ng m i, h th ng các khu công nghi p, khu ch xu t và các nhà máy l n đ ã và đ ang hình thành nhanh chóng h ơn tr ư c nên đ i n n ă ng tiêu th trong các ngành công nghi p và xây d ng l i t ă ng tr ư ng m nh m (Vi n N ă ng l ư ng 2006). T c đ t ă ng bình quân đ i n cho Công nghi p và Xây d ng giai đ o n 2000 – 2007 là 18.1%. T tr ng tiêu th đ i n trong công nghi p (CN) trong c giai đ o n 2000 – 2007 liên t c t ă ng t 40 % đ n 50%. Đ i n cho nông nghi p là thành ph n có t tr ng nh trong c ơ c u tiêu th đ i n ch y u cung c p cho các tr m b ơm đ i n ph c v t ư i, tiêu, s n xu t nông - ng ư nghi p và làng ngh s n xu t nh nông thôn C ơ c u tiêu th đ i n n ă ng ngày càng có xu h ư ng gi m, trong giai đ o n 2000 – 2007 gi m t 1,9% xu ng 1%. Nhìn chung tiêu th đ i n trong nông nghi p t ă ng gi m th t th ư ng ch y u ph thu c vào tình hình th i ti t. Bên c nh phát tri n h th ng b ơm thu l i đ m r ng canh tác và nâng cao n ă ng su t cây tr ng, s chuy n đ i c ơ c u s d ng đ t t tr ng lúa sang nuôi tr ng thu s n d n đ n s d ng đ i n t ă ng m nh (Vi n N ă ng l ư ng 2006). Trong nh ng n ă m qua, do kinh t phát tri n, khu v c tiêu th đ i n dân d ng t ă ng đ áng k cùng v i s l ư ng thi t b đ i n nh ư ti vi, t l nh, đ i u hòa nhi t đ , máy gi t, lò vi sóng s d ng trong sinh ho t c a dân c ư đ ô th . Vi c t ă ng c ư ng đ ưa đ i n v nông thôn, mi n núi đ phát tri n s n xu t và nâng cao dân trí c ũng đ ã đư c nhà n ư c chú tr ng quan tâm thích đ áng, d n t i s n l ư ng đ i n tiêu th cho sinh ho t dân d ng đ ã t ă ng nhanh (Vi n N ă ng l ư ng 2006). Trong giai đ o n 2000 - 2007, t c đ t ă ng tr ư ng bình quân là 11,8%. Trong c ơ c u tiêu th đ i n, đ i n cho dân d ng chi m t tr ng h ơn 40% và có xu h ư ng gi m (n ă m 2000 là g n 50% gi m xu ng 41% n ă m 2007). Tiêu th đ i n th ươ ng m i, khách s n nhà hàng và các ho t đ ng khác c ũng là thành ph n có t tr ng nh chi m kho ng 7- 9% trong c ơ c u tiêu th đ i n, nh ưng có t c đ t ă ng tr ư ng bình quân c ũng khá cao (Vi n N ă ng l ư ng 2006). T ng k t giai đ o n 1995 – 2005 khu v c này có 10
- t c đ t ă ng tr ư ng bình quân là kho ng 14,5%/n ă m, các n ă m 2006 và 2007 là 14,4% và 13,5%. Nhìn chung, theo xu th chung v phát tri n kinh t , t tr ng đ i n th ươ ng ph m trong công nghi p và th ươ ng m i d ch v ngày càng t ă ng lên và t tr ng nông nghi p ngày càng gi m. 1.3. D báo nhu c u đ i n th ươ ng ph m Ph ươ ng pháp d báo Các ph ươ ng pháp d báo nhu c u đ i n n ă ng v c ơ b n v n d a trên s li u quá kh c a tiêu dùng đ i n n ă ng cùng các bi n s kinh t xã h i nh ư thu nh p (GDP t ng hay t ng giá tr gia t ă ng t ng ngành kinh t ), dân s và giá đ i n n ă ng. Vi t Nam hi n nay, s li u d báo c a Vi n N ă ng l ư ng l p trong các các T ng s ơ đ phát tri n Đ i n l c t ng giai đ o n là s li u tham kh o chính th c duy nh t. D báo này đ ư c đ ưa ra trên c ơ s các k ch b n phát tri n kinh t xã h i t ng vùng, ngành. H n ch trong các ph ươ ng pháp d báo c a Vi n N ă ng l ư ng là s d ng chu i s li u th i gian theo n ă m trong quá kh ng n và m t s tiêu chí d a trên kinh nghi m ho c tham kh o t các n ư c trong khu v c, nguyên nhân là do đ i u ki n thu th p s li u h n ch t i Vi t Nam. Trong n i dung bài th o lu n này, chúng tôi c g ng đ ưa ra m t d báo khác v i d báo c a Vi n N ă ng l ư ng (2006) đ b n đ c tham kh o thêm. Trong bài th o lu n này, chúng tôi s d ng mô hình d báo chu i th i gian d ng ARIMA. Đ ây là mô hình d báo d a trên ph ươ ng pháp Box-Jenkins, là mô hình đã đư c ki m ch ng th c t trên th gi i v i sai s d báo nh và r t phù h p trong giai đ o n phát tri n t ươ ng đ i n đ nh. Đ kh c ph c h n ch do chu i th i gian ng n theo n ă m, chúng tôi ti n hành trên chu i th i gian đ ư c thu th p theo quý trong giai đ o n t n ă m 1995-2006. K t qu d báo Trong khuôn kh bài th o lu n này, chúng tôi không trình bày chi ti t ph ươ ng pháp, mà ch đưa ra k t qu d báo trên c ơ s ph ươ ng pháp và chu i s li u nêu trên. Mô hình đư c áp d ng th d báo cho n ă m 2007 (tái t o l i s li u), r i so sánh v i s li u th c t , thì có sai s kho ng 0.4%. Trên c ơ s đ ó, chúng tôi ti n hành ư c l ư ng cho các n ă m s p t i. K t qu đ ư c báo cáo trong B ng 8. 11
- B ng 8: K t qu d báo đ i n th ươ ng ph m (GWh) N ă m 2007 2008 2009 2010 2015 2020 D báo 58.176 65.853 74.403 83.906 148.968 253.476 Th c t 58.412 - - - - - Ngu n: Ư c l ư ng c a nhóm tác gi 2. Phân tích nh h ư ng tr c ti p c a t ă ng giá đ i n đ n chi tiêu h gia đ ình Nh ư đ ã trình bày trong ph n gi i thi u, có nhi u kh n ă ng t đ u n ă m 2009, giá đ i n s đ ư c đ i u ch nh t ă ng 20%, tr ư c h t là đ i v i đ i n dân d ng, và sau đ ó s là đ i n cho s n xu t. Theo chúng tôi, nh h ư ng c a vi c t ă ng giá đ i n có tác đ ng t ươ ng t nh ư v i giá x ă ng d u, mà khung kh đ ã đư c ph n ánh trong m t nghiên c u g n đ ây c a chúng tôi (Nguy n Đ c Thành et al. 2008). Có th nói tóm t t v hai nh h ư ng c a vi c t ă ng giá đ i n đ n m c giá chung trong ng n h n. nh h ư ng th nh t mang tính tr c ti p, b t ngu n t chính s t ă ng giá c a m t hàng đ i n, khi n ngân sách h gia đ ình b gi m đ i t ươ ng đ i m t cách tr c ti p. nh hư ng th hai mang tính gián ti p, do s t ă ng lên sau đ ó c a t t c các ngành s n xu t có đ i n là đ u vào, k t qu là t o nên m t vòng xoáy t ă ng giá t t c các m t hàng, khi n s c mua c a h gia đ ình b suy y u. Trong ph n này chúng tôi s d ng k t qu phân rã c ơ c u chi tiêu c a h gia đ ình t k t qu đ i u tra m c s ng dân c ư VHLSS 2006 đ đ ánh giá m c đ suy gi m s c mua c a ngân sách các h gia đ ình do tác đ ng tr c ti p c a vi c t ă ng giá đ i n. Chúng tôi đ i sâu vào phân tích s suy gi m s c mua chung cho t t c các nhóm h trong c n ư c (trong báo cáo này chúng tôi chia đ u làm 5 nhóm h s p x p theo thu nh p l n l ư t là các nhóm h nghèo, c n nghèo, trung bình, khá và giàu), đ ng th i có s xem xét so sánh gi a nông thôn và thành th , gi a các vùng đ a lý trong c n ư c. Chúng tôi gi đ nh r ng trong th i gian t i chính ph s t ă ng giá đ i n lên thêm 20%. 2.1. nh h ư ng tr c ti p lên các nhóm h gia đ ình trong c n ư c Bi u đ 2 và Bi u đ 3 cho bi t m c đ chi tiêu đ i n bình quân, t l chi tiêu v đ i n trong ngân sách c a các nhóm h gia đ ình, và t l s h gia đ ình có s d ng đ i n. 12
- 99.51 1600 98.71 100 % nghìn đ ng 96.89 1400 94.66 94.73 95 1513.6 1519.4 1200 90 1000 85 83.56 800 722.6 695.0 704.6 693.0 80 600 486.6 500.3 380.6 75 400 362.8 267.2 232.4 70 200 0 65 Nhóm nghèo Nhóm c n nghèo Nhóm trung bình Nhóm khá Nhóm giàu C n ư c T t c các h Các h có dùng đ i n T l s h dùng đ i n Bi u đ 2: Chi tiêu đ i n bình quân và t l h gia đ ình s d ng đ i n phân theo nhóm h Ngu n: Tính toán c a nhóm tác gi t s li u đ i u tra m c s ng dân cư VHLSS2006 Có th th y, t l s h có s d ng đ i n trong c n ư c là kho ng 95%, trong đ ó nhóm h trung bình, khá và nhóm h giàu g n nh ư 100% tiêu dùng đ i n. Nhóm h nghèo ch có kho ng 83,56% s h tiêu dùng đ i n. Nh ng h không tiêu dùng đ i n thì không b nh h ư ng b i tác đ ng tr c ti p t vi c t ă ng giá đ i n. Do t l s h dùng đ i n trong c n ư c là khá cao ( đ t kho ng 95%), nên nghiên c u này t p trung ch y u vào các h có tiêu dùng đ i n và coi đ ó là đ i di n cho t t c các h đ có s đ ánh giá m c t ă ng CPI (hay s suy gi m s c mua c a ngân sách h gia đ ình). 13
- 98.71 99.51 3.5 % % 100 96.89 94.66 94.73 2.95 2.96 95 3 2.72 2.71 2.75 2.68 2.64 2.64 2.58 2.61 2.61 90 2.5 2.36 85 2 83.56 80 1.5 75 1 70 0.5 65 0 60 Nhóm nghèo Nhóm c n nghèo Nhóm trung bình Nhóm khá Nhóm giàu C n ư c T t c các h Các h có dùng đ i n T l s h dùng đ i n Bi u đ 3: T l chi tiêu cho đ i n và t l s h s d ng đ i n theo nhóm h gia đ ình Ngu n: Tính toán c a nhóm tác gi t s li u đ i u tra m c s ng dân c ư VHLSS2006 V i gi đ nh ch nh ph t ă ng giá đ i n lên 20%, thì tác đ ng tr c ti p c a s t ă ng giá này là s c mua chung c a ngân sách các h gia đ ình trong c n ư c gi m đ i kho ng 0,53%, hay nh hư ng t c th i t ươ ng đ ươ ng v i vi c CPI t ă ng thêm 0,53%. Tuy nhiên, con s này ch là đ i di n chung cho toàn b n n kinh t . Th c t bi u đ 3 cho th y các h gia đ ình các m c thu nh p khác nhau thì chi tiêu cho đ i n c ũng khác nhau. Do đ ó, s t ă ng giá đ i n có nh h ư ng n ng n h ơn đ i v i các h thu c nhóm giàu. Các h nghèo và c n nghèo có dùng đ i n b nh hư ng m nh h ơn chút ít so v i các h thu c nhóm trung bình và khá. Bi u đ 3 cho chúng ta th y rõ h ơn v các tác đ ng này. 14
- 0.7 % 0.591 0.6 0.544 0.541 0.536 0.529 0.550 0.589 0.5 0.527 0.516 0.522 0.522 0.473 0.4 0.3 0.2 T t c các h Các h có dùng đ i n 0.1 0 Nhóm nghèo Nhóm c n Nhóm trung Nhóm khá Nhóm giàu C n ư c nghèo bình Bi u đ 4: S suy gi m s c mua c a các nhóm h gia đ ình do tác đ ng c a t ă ng giá đ i n Ngu n: Tính toán c a nhóm tác gi t s li u đ i u tra m c s ng dân c ư VHLSS2006 2.2. nh h ư ng tr c ti p lên khu v c nông thôn và thành th Chúng ta ti p t c so sánh các tác đ ng c a t ă ng giá đ i n đ n các nhóm h chia theo khu v c nông thôn và thành th . Bi u đ 5 cho chúng ta b c tranh v m c đ chi tiêu v đ i n và t l chi tiêu đ i n trong t ng chi tiêu c a các nhóm h gia đ ình có tiêu dùng đ i n. Có th th y m c đ chi tiêu cho đ i n là r t khác nhau gi a nông thôn và thành th và c ũng đ c bi t khác nhau gi a các nhóm h . T l chi tiêu đ i n gi a nông thôn và thành th c ũng r t khác nhau v m c đ và th t c a các nhóm h . Do đ ó tác đ ng c a t ă ng giá đ i n s khác nhau gi a nông thôn và thành th theo d ng đ úng v i s khác nhau trong c u trúc chi tiêu cho đ i n. 15
- đ 3000 nghìn ng % 3.5 3.25 3.21 3.20 3.08 2.97 3 2500 3.12 2669.2 2.77 2.5 2000 2.54 2.39 2.24 2 1445.3 1500 1.5 968.8 1000 869.2 723.5 1 526.8 500 417.5 410.8 328.6 0.5 211.9 0 0 Nhóm nghèo Nhóm c n nghèo Nhóm trung bình Nhóm khá Nhóm giàu Chi tiêu đ i n bình quân c a h gia đ ình thành th Chi tiêu đ i n bình quân c a h gia đ ình nông thôn T l chi tiêu đ i n trong chi tiêu h gia đ ình thành th T l chi tiêu đ i n trong chi tiêu h gia đ ình nông thôn Bi u đ 5: Chi tiêu đ i n và t l chi tiêu đ i n trong t ng chi tiêu các h gia đ ình phân theo nông thôn và thành th Ngu n: Tính toán c a nhóm tác gi t s li u đ i u tra m c s ng dân c ư VHLSS2006 Bi u đ 6 th hi n s suy gi m s c mua c a các nhóm h gia đ ình có tiêu dùng đ i n nông thôn và thành th . Nh ư v y, vi c t ă ng giá đ i n làm các nhóm h gia đ ình khu v c thành th thi t h i nhi u h ơn do t tr ng chi tiêu v đ i n thành th cao h ơn nông thôn. c hai khu v c, đ c bi t là khu v c nông thôn thì nhóm h nghèo b t n th ươ ng nhi u nh t t tác đ ng tr c ti p. khu v c nông thôn th y rõ các h càng nghèo thì l i càng b t n th ươ ng nhi u t tác đ ng tr c ti p c a vi c t ă ng giá đ i n, trong khi khu v c thành th thì các nhóm h nghèo, khá và giàu cùng ch u m c t n th ươ ng x p x nhau và t n th ươ ng h ơn hai nhóm h còn l i. M t đ i u khá thú v là có th th y hai nhóm h giàu nông thôn và thành th ch u các tác đ ng t ươ ng đ i so v i các nhóm h khác là trái ng ư c nhau. Trong khi nhóm h giàu khu v c thành th ch u t n th t m c g n cao nh t thì nhóm h giàu khu v c nông thôn l i ch u t n th t ít nh t. Đ i u này c ũng x y ra t ươ ng t đ i v i hai nhóm h khá hai khu v c. 16
- 0.7 0.65 % 0.64 0.64 0.62 0.59 0.6 0.62 0.5 0.55 0.51 0.48 0.4 0.45 0.3 0.2 Thành th Nông thôn 0.1 0 Nhóm nghèo Nhóm c n nghèo Nhóm trung bình Nhóm khá Nhóm giàu Bi u đ 6: S suy gi m s c mua c a các nhóm h gia đ ình có dùng đ i n do tác đ ng c a t ă ng giá đ i n Ngu n: Tính toán c a nhóm tác gi t s li u đ i u tra m c s ng dân c ư VHLSS2006 Xét v khía c nh xã h i có th rút ra là tác đ ng tr c ti p c a vi c t ă ng giá đ i n ít nhi u làm gi m kho ng cách giàu nghèo t ươ ng đ i gi a nông thôn và thành th nh ưng không có tác d ng làm gi m kho ng cách giàu nghèo t ươ ng đ i trong n i t i c a t ng khu v c. Mà th m chí, kho ng cách giàu nghèo t ươ ng đ i khu v c nông thôn l i có xu h ư ng gia t ă ng cho t ng c p hai nhóm h . Đ ây là v n đ c n l ưu ý trong khi th c hi n chi n l ư c ch ng b t bình đ ng trong phân ph i thu nh p. 2.3. nh h ư ng tr c ti p theo các vùng đ a lý Chúng ta ti p t c xem xét và so sánh tác đ ng tr c ti p c a t ă ng giá đ i n đ n các h gia đ ình chia theo các vùng đ a lý và kinh t chi n l ư c c a c n ư c. T bi u đ 7 có th th y khu v c Đ ông Nam B th hi n là khu v c có nhu c u s d ng đ i n n i tr i h ơn h n so v i các khu v c khác khi chi tiêu đ i n bình quân c a h cao g p t 2 đ n 5 l n so v i m c chi tiêu đ i n bình quân h c a các khu v c khác, đ ng th i t l s h s d ng đ i n đ t m c 97.14%. Trong khi đ ó khu v c Tây B c th hi n là khu v c nghèo nàn khi m c chi tiêu đ i n bình quân h trong n ă m là khá th p, ch đ t trên d ư i 300 nghìn đ ng/n ă m và t l s h có s d ng đ i n ch đ t m c 70,86%. 17
- nghìn đ ng 98.83 97.14 % 1600 93.45 94.73 100 98.56 92.48 97.73 1424 90 1400 92.61 1460 80 1200 70.86 70 1000 T t c các h Nh ng h có dùng đ i n T l s h có dùng đ i n 60 749 800 738 723 50 693 615 607 573 40 600 536 495 499 464 463 412 422 30 369 400 293 20 200 10 0 0 Đ ng B ng Đ ông B c Tây B c B c Trung B Nam Trung B Tây Nguyên Đ ông Nam B Đ ng B ng C n ư c SH SCL Bi u đ 7: Chi tiêu đ i n bình quân và t l h gia đ ình s d ng đ i n theo các vùng đ a lý Ngu n: Tính toán c a nhóm tác gi t s li u đ i u tra m c s ng dân c ư VHLSS2006 T l chi tiêu đ i n bình quân h theo các vùng đ a lý trong bi u đ 8 cho th y có s đ ng đ u hơn so v i m c đ chi tiêu nh ưng nhìn chung th t m c đ chi tiêu gi a hai tiêu chí trong hai bi u đ 8 và 9 là khá nh t quán, ngo i tr tr ư ng h p c a hai vùng Tây Nguyên và B c Trung B . M c đ chi tiêu và t l chi tiêu đ i n bình quân h gi a các vùng không đ ng đ u cũng đ n tác đ ng c a vi c t ă ng giá đ i n lên các vùng c ũng s không đ ng đ u. 18
- 4 % 97.14 % 100 92.61 93.45 98.56 92.48 97.73 98.83 94.73 90 3.5 3.38 3.29 3.06 3.02 80 3 70.86 2.66 2.75 2.64 70 2.57 2.63 2.51 2.46 2.5 2.36 2.30 60 2.22 2.19 2.03 2.03 2 50 1.61 40 1.5 30 1 20 0.5 10 0 0 Đ ng B ng Đ ông B c Tây B c B c Trung B Nam Trung Tây Nguyên Đ ông Nam B Đ ng B ng C n ư c SH B SCL T t c các h Nh ng h có dùng đ i n T l s h có dùng đ i n Bi u đ 8: T l chi tiêu đ i n bình quân h và t l s h s d ng đ i n theo vùng đ a lý Ngu n: Tính toán c a nhóm tác gi t s li u đ i u tra m c s ng dân c ư VHLSS2006 T c u trúc t l chi tiêu đ i n bình quân h gi a các vùng và k t qu tính toán m c suy thoái s c mua c a ngân sách h gia đ ình có th th y hai khu v c giàu có nh t là Đ ng b ng Sông H ng và vùng Đ ông Nam B là hai khu v c s ch u tác đ ng tr c ti p m nh nh t t vi c t ă ng giá đ i n v i m c suy thoái s c mua c a ngân sách h t 0,6% đ n 0,7%, hay có th nói m t cách g n đ úng là tác đ ng tr c ti p c a vi c t ă ng giá đ i n làm cho CPI c a hai khu v c này tươ ng ng là 0,6% và 0,7%. Khu v c Tây B c ch u tác đ ng tr c ti p ít nh t do là khu v c mà các h có t l chi tiêu cho đ i n trong t ng ngân sách chi tiêu c a h là th p nh t và c ũng vùng là có t l s h có dùng đ i n th p nh t. Tác đ ng tr c ti p chung cho c vùng là s c mua c a h gia đ ình gi m trung bình kho ng 0,32%, nh ưng tính riêng s suy gi m s c mua c a các h có dùng đ i n c a vùng này thì con s đ ó lên đ n 0,41%. Các khu v c còn l i có m c suy gi m s c mua c a h gia đ ình là t ươ ng đ i x p x nhau m c t 0,44 đ n 0,53% (n m d ư i m c suy gi m trung bình c a c n ư c). 19
- 0.8 % 0.68 0.7 0.61 0.6 0.53 0.66 0.55 0.60 0.51 0.46 0.5 0.47 0.44 0.41 0.53 0.53 0.50 0.49 0.4 0.44 0.41 0.3 0.32 0.2 0.1 T t c các h Nh ng h có dùng đ i n 0 Đ ng B ng Đ ông B c Tây B c B c Trung Nam Trung Tây Nguyên Đ ông Nam Đ ng B ng C n ư c SH B B B SCL Bi u đ 9: S suy gi m s c mua c a các h gia đ ình do tác đ ng c a t ă ng giá đ i n phân theo vùng đ ia lý Ngu n: Tính toán c a nhóm tác gi t s li u đ i u tra m c s ng dân c ư VHLSS2006 Nhìn chung v m t xã h i, tác đ ng tr c ti p c a vi c t ă ng giá đ i n có xu h ư ng làm gi m kho ng cách giàu nghèo t ươ ng đ i gi a các vùng. Ti p theo, chúng ta xem xét tác đ ng tr c ti p c a t ă ng giá đ i n đ n các h gia đ ình d ư i góc đ nhìn vào khu v c nông thôn và thành th các vùng đ a lý. Bi u đ 10 cho chúng ta th y m t b c tranh khá chênh l ch v m c đ chi tiêu đ i n và t l chi tiêu cho đ i n trung bình theo h gia đ ình gi a khu v c nông thôn và thành th t t c các vùng. Nhìn chung m c chi tiêu v đ i n bình quân h gia đ ình khu v c thành th cao g p t 1,5 đ n 3 l n m c chi nông thôn. T tr ng chi tiêu bình quân cho đ i n c a các h khu v c thành th cao h ơn nông thôn (ngo i tr tr ư ng h p c a Tây Nguyên thì m c t tr ng c a nông thôn cao h ơn thành th m t chút). Hai khu v c đ ô th Đ ng b ng Sông H ng và Đ ông Nam B th hi n rõ là hai khu v c có nhu c u s d ng đ i n r t cao, đ c bi t là đ ô th vùng Đ ông Nam B n ơi có các thành ph H Chi Minh và các thành ph khác đ ang r t phát tri n nh ư Đ ng Nai, Bình Dươ ng, Bà R a V ũng Tàu, v.v 20
- 2500 4 Nghìn đ ng % 3.69 3.43 3.5 2000 1936 2.80 2.81 2.99 3 2.94 2.72 2.45 2.70 1489 2.5 1500 2.22 2.55 2.60 2.39 1.90 2.13 2.23 2 1036 1000 915 890 877 1.5 790 662 638 1 498 486 500 435 432 367 359 284 0.5 0 0 Đ ng B ng SH Đ ông B c Tây B c B c Trung B Nam Trung B Tây Nguyên Đ ông Nam B Đ ng B ng SCL Chi tiêu đ i n bình quân h có dùng đ i n thành th Chi tiêu đ i n bình quân h có dùng đ i n nông thôn T l chi tiêu đ i n bình quân trong t ng chi tiêu h có dùng đ i n thành th T l chi tiêu đ i n bình quân trong t ng chi tiêu h có dùng đ i n nông thôn Bi u đ 10: M c chi và t l chi tiêu đ i n bình quân c a các h có dùng đ i n nông thôn và thành th chia theo vùng đ a lý Ngu n: Tính toán c a nhóm tác gi t s li u đ i u tra m c s ng dân c ư VHLSS2006 Do t l chi tiêu v đ i n trong t ng chi tiêu c a h gia đ ình khu v c Đ ng b ng Sông H ng và khu v c Đ ông Nam B là cao nh t nên hai khu v c này ch u tác đ ng tr c ti p m nh nh t t vi c t ă ng giá đ i n. Khu v c Tây B c là khu v c ch u tác đ ng ít nh t đ c bi t là khu vùng nông thôn. Nhìn chung khu vùng thành th các khu v c ch u tác đ ng m nh h ơn khu v c nông thôn, ngo i tr vùng Tây Nguyên thì tác đ ng gi a nông thôn và thành th là r t x p x nhau (Bi u đ 11). V m t xã h i có th th y tác đ ng tr c ti p c a vi c t ă ng giá đ i n ít nhi u làm gi m kho ng cách giàu nghèo t ươ ng đ i gi a nông thôn và thành th các vùng c ũng nh ư trong c n ư c và cũng làm gi m kho ng cách giàu nghèo t ươ ng đ i gi a các vùng đ a lý m c dù vi c t ă ng giá làm xói mòn s c mua c a t t c các h gia đ ình. 21