Tài liệu Ảnh hưởng của tăng giá xăng dầu: Một số phân tích định lượng ban đầu

Nội dung text: Tài liệu Ảnh hưởng của tăng giá xăng dầu: Một số phân tích định lượng ban đầu

1. Trong Bi u đ 2.9, chúng tôi ưc l ưng nh h ưng tr c ti p c a giá x ă ng d u và ga t ă ng lên CPI c a các h gia đ ình có s d ng nh ng m t hàng này, phân chia theo các nhóm thu nh p. Lưu ý r ng CPI đ ây đ ưc hi u nh ư là s xói mòn thu nh p th c c a h gia đ ình, mà không nh t thi t đ úng nh ư ngh ĩa CPI theo công th c tính toán hi n thi c a GSO. (%) 4 3 2 1.71 1.71 1.44 1.29 1.18 1.17 1.02 1.14 1.07 1.06 1 0 Nhóm nghèo Nhóm c n nghèo Nhóm trung bình Nhóm khá Nhóm giàu CPI t ă ng d ưi tác đ ng giá x ă ng t ă ng 30% CPI t ă ng d ưi tác đ ng giá x ă ng và gas t ă ng 30% Bi u đ 2.9: CPI t ă ng khác nhau đ i v i các h nhóm khác nhau Tóm l i, nh h ưng t c th i và tr c ti p c a vi c t ă ng giá x ă ng d u (và ga) có nh h ưng khá l n t i các h hi n đ ang tiêu dùng nh ng m t hàng này, khi n s c mua c a h gi m tr c ti p. N u ch tính đ n s t ă ng giá x ă ng d u nói riêng, các h nghèo th y s c mua b gi m đ i kho ng 1.08%, còn các h giàu thì kho ng 1.28%. Trong khi đ ó, n u tính đ n c kh n ă ng t ă ng giá ga ti p theo giá x ă ng d u, thì đi v i các h nghèo, thu nh p có th b gi m kho ng 2.2%, còn v i h giàu, có th là kho ng 1.9%. (%) 4 3 1.83 2 1.63 1.72 1.47 1.21 1.15 1.16 0.94 0.95 1.04 1 0 Nhóm nghèo Nhóm c n nghèo Nhóm trung bình Nhóm khá Nhóm giàu CPI t ă ng d ưi tác đ ng giá x ă ng t ă ng 30% CPI t ă ng d ưi tác đ ng giá x ă ng và gas t ă ng 30% 11
2. Bi u đ 2.10: CPI t ă ng khác nhau đ i v i các h nhóm khác nhau thành th Nh ư v y, thành th , có th suy đ oán r ng tác đ ng tr c ti p c a vi c tăng giá xăng d u khi n kho ng cách giàu nghèo khu v c thành th đ ưc c i thi n h ơn đ ôi chút , nh ưng n u tính đ n c s t ă ng giá ga, thì tình hình l i di n bi n ng ưc l i, ngh ĩa là ng ưi nghèo b nh hưng nhi u h ơn. Có th th y tr ưc là t l các h nghèo dùng ga v n đ ang r t th p (2.44%) s gi m xu ng th p h ơn n a. (%) 4 3 2 1.65 1.69 1.40 1.27 1.19 1.17 1.03 1.13 1.09 1.06 1 0 Nhóm nghèo Nhóm c n nghèo Nhóm trung bình Nhóm khá Nhóm giàu CPI t ă ng d ưi tác đ ng giá x ă ng t ă ng 30% CPI t ă ng d ưi tác đ ng giá x ă ng và gas t ă ng 30% Bi u đ 2.11: CPI t ă ng khác nhau đ i v i các h nhóm khác nhau nông thôn Tác đ ng t ă ng CPI do t ă ng giá x ă ng d u đ i v i nh ng h có tiêu dùng x ă ng d u khu v c nông thôn x p x và nh h ơn khu v c thành th chút ít. Tác đ ng này c ũng góp ph n làm c i thi n đ ôi chút kho ng cách thu nh p giàu nghèo khu v c nông thôn. Trên đ ây là nh ng phân tích v nh h ưng tr c ti p c a vi c t ă ng giá x ă ng d u lên đ i s ng ng ưi dân. Các phân tích trên ch ưa tính đ n hai y u t . Th nh t, hành vi c a các h thay đ i vì giá x ă ng d u t ă ng, d n t i d ch chuy n tiêu dùng sang các hàng hoá thay th khác, nh ư thay đ i hình th c s d ng n ă ng l ưng, thay đ i ph ươ ng ti n giao thông, ti t ch tiêu dùng các ph ươ ng ti n có s d ng x ă ng d u, v.v Th hai, ch ưa tính đ n nh h ưng c a vi c t ă ng giá các hàng hoá khác do nh h ưng c a vi c t ă ng giá x ă ng d u. Đ hi u thêm v y u t th hai, ph n ti p theo phân tích và ưc l ưng nh ng nh h ưng gián ti p c a chính sách này lên các ngành s n xu t c a n n kinh t nói chung, và nghiên c u xem mc giá đ i u ch nh trong các ngành c a n n kinh t s nh ư th nào, và thêm vào đ ó, là s đ i u ch nh c u trúc c a n n kinh t s có khuynh h ưng nh ư th nào. 12
3. Ph n 3: Phân tích đ i u ch nh c u trúc s n xu t - mô hình b ng I/O Mt trong nhi u ng d ng c a mô hình I/O là phân tích, tính toán nh h ưng c a n n kinh t khi có tác đ ng đ n các y u t c a t ng cung ho c t ng c u. Vi c phân tích đ nh l ưc các mi quan h này ngày này có r t nhi u công c và mô hình I/O là m t công c quan tr ng trong vi c đ nh l ưng các v n đ này, các k t qu tính toán t mô hình I/O th ưng t ươ ng đ i gn th c t do các gi thi t đ ơn gi n, không đ òi h i nhi u tham s nh ư trong các mô hình khác. V m t chính th c Vi t nam đ ã có các b ng I/O 1989 v i 54 ngành s n ph m, b ng I/O 1996 vi 97 ngành s n ph m và b ng I/O n ă m 2000 v i 112 ngành s n ph m. B ng I/O n ă m 2005 đưc c p nh t t b ng I/O 2000 và các s li u v đ i u tra doanh nghi p, đ i u tra m c s ng dân c ư, đ i u tra nông nghi p nông thôn, s li u v xu t nh p kh u. B ng I/O 2005 có c 112 ngành s n ph m, các ch tiêu v t ng c u bao g m: Tiêu dùng cu i cùng c a h gia đ ình, tiêu dùng cu i cùng c a nhà n ưc, tích l ũy tài s n cô đnh, tích l ũy tài s n l ưu đ ng, xu t kh u, (- nh p kh u); các ch tiêu v t ng cung bao g m: Thu nh p t s n xu t c a ng ưi lao đ ng, kh u hao tài s n c đ nh, th ă ng d ư s n xu t (l i nhu n t ho t đ ng s n xu t kinh doanh, tr lãi ti n vay ngân hàng) và thu s n xu t (thu VAT, thu tiêu th đ c bi t, thu môn bài, thu xu t kh u, thu nh p kh u và các l phí khác liên quan đ n s n xu t – Chú ý : Không bao gm các kho n thu tr c thu nh ư thu thu nh p doanh nghi p ho c thu thu nh p cá nhân). Tóm t t n i dung mô hình: = − −1 ⋅ P (I A )' (VA ) ∆ = − ∆ −1 ⋅ ∆ P (I A )' ( VA ) Trong đ ó: I là ma trân đ ơn v ; A là ma trân h s chi phí tr c ti p, A’ là chuy n v c a ma tr n A, ∆ ch s thay đ i ; VA là ma tr n giá tr t ă ng thêm ∧ Đt : X ⋅ A = T là ma tr n chi phí trung gian T = (T ) ij (nxm ) ∧ m T = T ⋅ L ∧ Trong đ ó: L là ma tr n v i c t th k ch s thay đ i, ph n còn l i là ma trân đ ưng chéo. 13
4. T m a m = ij ; ij X m ij ∆A = (a m ) ij (nxm ) Kt qu s ơ b : Theo tính toán s ơ b c a chúng tôi, vi c t ă ng giá x ă ng d u s làm n n s n xu t thu h p kho ng 0.4% (GPD gi m 0.4%). Trong khi đ ó, m c giá s n xu t (producer price) t ă ng 2.56%, m c giá cu i cùng (purchased price) t ă ng 3.27%, và m c giá ti êu dùng chung (CPI) t ă ng 3.67% . Do đ c thù c a ph ươ ng pháp I-O là tuy n tính và không ch a các ràng bu c t phía c u và các hàm hành vi có th thay th l n nhau, nên ta có th coi các ch tiêu trên là gi i h n trên. Dù sao, thì trong tr ưng h p này, ph ươ ng pháp I-O v n có l i th là tính toán nhanh, không ph thu c vào h th ng giá tr tham s hành vi mà Vi t Nam ch ưa th xác đ nh đ ưc. Hi n t ưng t ng s n l ưng suy gi m và m c giá chung t ă ng nh ư k t qu phân tích ch ra, là đc tr ưng đ i v i các n n kinh t g p ph i m t cú s c t phía cung (hi n t ưng đ ình-lm, hay là v a có l m phát v a có thu h p s n l ưng) trong m t mô hình t ng cung-tng c u truy n th ng c a kinh t v ĩ mô. C ơ ch c a hi n t ưng này có th đ ưc minh h a m t cách đơn gi n nh ư trong Hình 3.1. Mc Đưng t ng cung (m i) giá chung Đưng t ng cung (c ũ) Đưng t ng c u Tng s n l ưng Hình 3.1: nh h ưng c a vi c t ă ng giá x ă ng d u trong mô hình T ng cung-Tng c u (AD-AS) truy n th ng 14
5. Bng 3.1 cho th y m c thay đ i c a 112 ngành trên toàn b n n kinh t . Trong đ ó: - nh h ưng tr c ti p là do giá x ă ng d u t ă ng tác đ ng đ n giá c a m t hàng s d ng x ă ng du làm nguyên li u đ u vào tr c ti p. - nh h ưng gián ti p là nh h ưng dây chuy n, theo vòng l p thông qua vi c t ă ng giá các mt hàng làm y u t trung gian, mà các m t hàng này đ ã b t ă ng giá vì vi c t ă ng giá x ă ng du. - Giá cu i cùng (purchsed price) b ng giá s n xu t c ng v i chi phí l ưu thông. Bng 3.1. nh h ưng c a t ă ng giá x ă ng d u lên giá s n xu t và giá cu i cùng nh h ưng nh h ưng T tr ng chi Mã nh h ưng nh h ưng tr c ti p lên gián ti p lên phí x ă ng d u trong tng th lên lên giá cu i Tên ngành ch s giá s n ch s giá s n trong t ng bng ch s giá cùng xu t (PPI) xu t chi phí IO sn xu t (%) (%) (%) (%) (%) 1 Paddy (all kinds) 0.07 1.15 1.22 2.14 0.22 2 Raw rubber 0.46 1.48 1.94 2.87 1.55 3 Coffe beans 0.40 1.39 1.79 2.72 1.32 4 Sugarcane 0.23 1.12 1.35 2.28 0.77 5 Tea 1.10 1.83 2.93 3.86 3.65 6 Other crops 0.12 0.85 0.97 1.89 0.40 7 Pig (All kinds) 0.14 1.32 1.46 2.39 0.47 8 Cow (All k inds) 0.24 1.63 1.87 2.80 0.81 9 Poultry 0.06 1.26 1.32 2.24 0.19 10 Other Livestock 0.01 1.09 1.10 2.02 0.04 11 Irrigation service 0.93 1.97 2.90 3.84 3.08 12 Other Agricultural services 1.58 2.06 3.65 4.59 5.27 13 Forestry 0.67 1.93 2.61 3.54 2.25 14 Fishery 7.63 0.05 7.68 8.66 25.76 15 Fish - Farming 0.70 2.16 2.86 3.79 2.33 16 Coal 1.88 1.69 3.57 4.51 6.28 17 Metallic ore 1.25 2.00 3.25 4.19 4.17 18 Stone 1.15 1.47 2.62 3.55 3.83 19 Sand, Gravel 2.38 1.99 4.37 5.32 7.93 20 Other none -metallic minerals 1.44 1.71 3.16 4.10 4.81 21 Cude oil, natural gas (except exploration) 1.01 2.32 3.33 4.27 3.36 22 Processed, preserved meat and by-products) 0.09 1.41 1.50 2.42 0.29 23 Processed vegetable, and amimals oils and fats 0.26 1.29 1.55 2.48 0.87 15
6. 24 Milk, butter and other dairy products 0.21 1.14 1.34 2.26 0.68 25 Cakes, jams, candy, coca, chocolate products 0.60 1.14 1.75 2.67 2.01 26 Processed and preserved fuits and vegetables 2.13 1.47 3.61 4.55 7.11 27 Alcohol, beer and liquors 0.56 1.50 2.06 2.99 1.88 28 Beer and liquors 0.41 1.10 1.52 2.44 1.38 29 Non -alcohol water and soft drinks 0.40 1.27 1.68 2.60 1.35 30 Sugar, refined 1.22 1.05 2.27 3.20 4.06 31 Coffee, processed 0.27 1.07 1.34 2.26 0.91 32 Tea, processed 0.35 1.65 2.01 2.94 1.18 33 Cigarettes and other tobacco products 0.13 1.28 1.41 2.33 0.44 34 Processed seafood and by products 0.35 3.58 3.93 4.87 1.16 35 Rice, processed 0.24 0.84 1.08 2.00 0.81 36 Other food manufactures 0.70 1.07 1.78 2.70 2.35 37 Glass and glass products 1.99 1.05 3.05 3.98 6.64 38 Ceramis and by products 1.56 1.41 2.97 3.91 5.20 39 Bricks, tiles 2.57 1.33 3.90 4.84 8.57 40 Ciment 3.01 0.32 3.34 4.28 10.04 41 Concrete, mortar and other cement products 0.83 1.37 2.20 3.14 2.78 42 Other building materials 0.99 1.50 2.49 3.42 3.29 43 Paper pulp and paper products and by products 1.94 1.11 3.05 3.99 6.46 44 Processed wood and wood products 1.53 1.84 3.38 4.32 5.11 45 Basic organix chemicals 2.91 1.19 4.10 5.04 9.68 46 Basic inorganix chemicals 0.91 2.10 3.01 3.95 3.05 47 Chemical fertilizer 1.30 1.33 2.63 3.56 4.34 48 Fertilizer 0.31 1.80 2.11 3.04 1.04 49 Pesticides 0.30 1.45 1.75 2.68 1.01 50 Veterinary 0.03 1.56 1.59 2.51 0.10 51 Health medicine 0.23 1.72 1.94 2.87 0.75 52 Processed rubber and by products 2.36 1.13 3.49 4.43 7.88 53 Soap, detergents 0.39 2.32 2.71 3.65 1.30 54 Perfumes and other toilet preparation 0.14 1.61 1.76 2.68 0.48 16
7. 55 P lastic (including semi- plastic products) 0.31 0.98 1.29 2.21 1.03 56 Other plastic products 0.21 1.08 1.29 2.21 0.70 57 Paint 0.31 1.50 1.81 2.74 1.03 58 Inl, varnish and other painting materials 0.09 1.30 1.39 2.31 0.30 59 Other chemical produ cts 0.29 1.19 1.48 2.41 0.98 60 Health instrument and apparatus 0.44 1.08 1.52 2.44 1.48 61 Precise and optics equipment, meter (all kinds) 0.68 0.94 1.62 2.54 2.25 62 Home appliances and its spare parts 0.33 0.84 1.17 2.10 1.10 63 Motor vehicl es, motor biles and spare parts 0.10 0.61 0.71 1.63 0.34 64 Bicycles and spare parts 0.17 1.07 1.24 2.16 0.57 65 General -purpose machinery 0.60 0.87 1.47 2.40 2.01 66 Other generel -purpose machinery 0.31 0.92 1.23 2.15 1.04 67 Other special -purpose machinery 0.21 0.88 1.10 2.02 0.71 68 Automobiles 0.22 0.83 1.05 1.97 0.72 69 Other transport mean 4.65 0.13 4.78 5.73 19.15 70 Electrical machinery 1.34 0.18 1.52 2.45 4.46 71 Other electrical machinery and equipment 0.36 0.57 0.93 1.8 5 1.20 72 Machinery used for broadcasting, television and information activities 0.08 0.60 0.68 1.59 0.26 73 Non -ferrous metals and products (except machinery equipment) 0.71 0.64 1.35 2.27 2.35 74 Ferrous matals and products (except machinery equipment) 0.20 0.63 0.84 1.75 0.68 75 Weaving of cloths (all kinds) 0.48 1.25 1.73 2.66 1.59 76 Fibers, thread (all kinds) 0.30 1.36 1.66 2.58 1.00 77 Ready -made clother, sheets (all kinds) 0.20 1.26 1.46 2.39 0.68 78 Carpets 0.16 1.32 1.48 2. 40 0.54 79 Weaving and embroidery of textile - based goods (except carpets) 0.44 1.30 1.74 2.66 1.47 17
8. 80 Products of leather tanneries 1.06 1.13 2.19 3.12 3.53 81 Leather goods 0.42 1.15 1.57 2.49 1.39 82 Animal feeds 1.50 1.14 2.64 3.57 5.00 83 Products of printing activities 0.06 1.37 1.43 2.35 0.21 84 Products of publising house 0.12 1.39 1.51 2.44 0.41 85 Other physical goods 0.26 1.18 1.44 2.36 0.87 86 Gasoline, lubricants (already refined) 30.00 0.00 30.00 30.00 44.10 87 Elect ricity, gas 4.06 2.98 7.04 8.02 13.54 88 Water 1.48 2.82 4.30 5.25 4.94 89 Civil construction 0.55 1.20 1.76 2.68 1.84 90 Other construction 1.30 0.83 2.13 3.06 4.33 91 Trade 0.91 1.15 2.06 2.06 3.04 92 Repair of small transport means, motorbikes and personal household appliances 0.60 1.23 1.83 1.83 2.00 93 Hotels 2.36 2.40 4.76 4.76 7.86 94 Restaurants 2.34 2.06 4.40 4.40 7.79 95 Road Transportation 5.95 4.14 10.09 10.09 19.83 96 Railway transport services 3.11 3.59 6.69 6.69 10.35 97 Water transport services 9.79 1.39 11.18 11.18 32.64 98 Air transport services 6.09 0.12 6.21 6.21 21.31 99 Communication services 0.52 1.09 1.61 1.61 1.73 100 Tourism 0.40 2.37 2.77 2.77 1.35 101 Banking, credit, treasury 0.55 1.68 2.23 2.23 1.84 102 Lottery 0.17 1.30 1.47 1.47 0.58 103 Insurance 0.00 1.03 1.03 1.03 0.00 104 Science and technology 0.71 1.38 2.08 2.08 2.36 105 Real estale 0.72 1.78 2.50 2.50 2.40 106 Real estate business and consultancy services 0.83 1.82 2.65 2.65 2.78 107 State management, defence and compulsory social security 1.72 1.81 3.53 3.53 5.73 108 Education and training 1.27 2.06 3.33 3.33 4.24 109 Health care, social relief 1.03 1.53 2.56 2.56 3.45 110 Culture and sport 1.27 2.16 3.43 3.43 4.23 111 Association 0.89 2.07 2.96 2.96 2.97 112 Other services 2.56 2.27 4.82 4.82 8.52 18
9. Mt s nh n xét k t lu n và hàm ý chính sách Nghiên c u này đ ã c g ng đ ưa ra nh ng ưc l ưng v nh h ưng c a vi c t ă ng giá x ă ng du đ n s c mua c a các nhóm dân c ư và m c giá c a các ngành trong n n kinh t . Kt qu cho th y nh h ưng tr c ti p đ i v i các h gia đ ình đ ang s d ng m t hàng x ă ng du là s c mua c a h gi m kho ng 1%. Bên c nh đ ó, các h giàu h ơn có khuynh h ưng ch u nh h ưng nhi u h ơn. M c dù ch ưa xác đ nh đ ưc vi c t ă ng giá dây chuy n nh ng mt hàng khác s xói mòn s c mua c a các h gia đ ình nh ng m c thu nh p khác nhau ra sao, chúng tôi cho r ng l m phát nhìn chung gây t n th ươ ng nhi u h ơn cho các h nghèo. Do đ ó, s là h p lý n u Chính ph , trên c ơ s gi m t i gánh n ng ngân sách t tr c p x ă ng d u nh ư trong th i gian qua, có th s d ng thêm m t ph n ngân sách đ chi cho các m c đ ích nh ư an sinh xã h i, b o hi m th t nghi p, v.v là nh ng công c tr giúp h u hi u cho nh ng t ng l p dân c ư đ ã ch u nhi u h u qu t quá trình l m phát cao trong th i gian qua. Nh ng k t qu c th v nh h ưng c a t ă ng giá x ă ng d u t i m c t ă ng hay s c ép t ă ng giá lên các ngành s n xu t trong nghiên c u này cho th y m c giá s n xu t bình quân s t ă ng kho ng 2.56%. M c dù các ngành ch u s c ép t ă ng giá khác nhau (xem chi ti t B ng 3.1), nh ưng nhìn chung chúng tôi cho r ng khu v c doanh nghi p không nên th i ph ng quá m c s t ă ng giá. M c đ t ă ng giá trên th c t , ngoài vi c ph thu c vào y u t k thu t c a c u trúc chi phí và doanh nghi p và toàn n n kinh t , nh ư đ ã phân tích trong bài này, còn ph thu c nhi u vào y u t tâm lý và c u trúc th tr ưng. Y u t tâm lý có th có khuynh h ưng th i ph ng nh h ưng c a giá x ă ng d u theo h ưng quá bi quan, d n t i s c ép t ă ng giá mnh ho c c t gi m s n xu t. Trong khi đ ó, c u trúc th tr ưng, ch ng h n nh ư v i các th tr ưng có tính đ c quy n cao, s t ă ng giá có th di n ra do doanh nghi p có kh n ă ng t ă ng giá m t cách tu ỳ ti n, ch không nh t thi t ch là d a trên tính toán k thu t. Do đ ó, vi c giám sát và ki m soát giá t phía xã h i dân s và chính ph là c n thi t trong các th tr ưng có tính đ c quy n cao. Cũng t ươ ng t nh ư v y, n i bi quan trên th tr ưng ch ng khoán sau đ t t ă ng giá x ă ng d u ln này có th là m t tr ng thái tâm lý thái quá c a đ ám đ ông, mang c m tính cao. D a trên nh ng phân tích trong bài này, chúng tôi cho r ng s s t gi m trên 10% c a th tr ưng là s st gi m thái quá. Và trên c ơ s cho r ng vi c gi m tr c p x ă ng d u là m t h ưng đ i tích cc v lâu dài, chúng tôi cho r ng n n kinh t s phát tri n t t h ơn trong dài h n, và th tr ưng ch ng khoán s đ ưc l i t đ i u này. 19
10. Chúng tôi c ũng hy v ng k t qu nghiên c u có th mang l i m t s thông tin h u ích cho chính ph trong vi c đ i u ti t giá th tr ưng th i k ỳ h u t ă ng giá x ă ng d u. Các tính toán cp đ ngành đ ã đưa ra nh ng tham chi u nh t đ nh v s c ép t ă ng giá khác nhau các ngành khác nhau. Trên c ơ s đ ó, Chính ph có th xác đ nh đ ưc ngành nào ho c doanh nghi p nào đ ã t ă ng giá thái quá, ngh ĩa là ch y u d a trên s c m nh th tr ưng và lý do tâm lý c m tính. Ch ng h n, m t hàm ý có th rút ra, là vi c t ă ng giá c ưc ô tô v n t i m t vùng trong kho ng 8-10% (Dân trí 26/72008) d ưng nh ư là khá h p lý, trong khi đ ó, đ i v i mt s doanh nghi p taxi, m c t ă ng trên 20% (DDDN 26/7/2008) có th là m t m c t ă ng thái quá, tr khi đ ây là s t ă ng giá bù đ p cho c nh ng l n t ă ng giá x ă ng lu k tr ưc đ ó mà các doanh nghi p ch ưa có s đ i u ch nh. V ph ươ ng di n kinh t v ĩ mô, n u gi đ nh đ i u ch nh di n ra trong sáu tháng, thì tính toán đ ây cho th y t nay đ n cu i n ă m m c giá tiêu dùng (CPI) có th s t ă ng thêm g n 3.67% vì hi u ng t ă ng giá x ă ng d u. Do đ ó, m c l m phát d tính c n ă m có th lên t i 28-30% trong n ă m nay. T ă ng tr ưng GDP n ă m nay có th s ch đ t kho ng 6.1% do s suy gi m tng s n l ưng t hi u ng t ă ng giá x ă ng d u đ ưc ưc tính là kho ng 0.4%. Tuy nhiên, ngay c khi đ i u này x y ra, chúng tôi c ũng cho r ng n ă m 2008 là m t n ă m đ i u ch nh c a nn kinh t Vi t Nam, và không nên th i ph ng n i bi quan v tình hình kinh t trung và dài hn. Th i gian đ i u ch nh có th kéo dài t i n a đ u n ă m 2009, và sau đ ó, có nhi u kh n ă ng Vi t Nam s ph c h i và tr l i v i con đ ưng phát tri n kinh t kh quan. Mc dù vi c t ă ng giá x ă ng m t cách b t ng có th là m t ph ươ ng pháp ch ng đ u c ơ tích tr c ũng nh ư nh ng k ỳ v ng không c n thi t, nh ưng m t bài h c kinh nghi m chính sách v n có th rút ra t vi c t ă ng giá x ă ng l n này là t m quan tr ng c a công tác tuyên truy n đ ng b đ i li n sau đ ó. Có th trên th c t , vi c t ă ng giá x ă ng không gây nh h ưng nhi u nh ư ng ưi ta v n t ưng, ho c có th nh h ưng t i đ i s ng ít h ơn so v i m t s hi n t ưng t ă ng giá âm th m khác, nh ưng do x ă ng d u là m t m t hàng thi t y u mà đ a s dân chúng, đ c bi t là dân c ư thành th , tiêu dùng hàng ngày, nên nh h ưng tâm lý th ưng r t sâu và rng. Do đ ó, n u có nh ng tính toán c th đ ưc công b đ thuy t ph c ng ưi dân, hi u ng tr n an tâm lý và do đ ó là bình n giá có th có hi u qu cao. Đ ây có l là m t bài h c tt cho nh ng l n t ă ng giá các m t hàng thi t y u khác nh ư giá đ i n trong th i gian t i. Tài li u tham kh o VCBS (2006), “T ă ng giá x ă ng d u có quá đ áng s ?” Báo cáo b t th ưng , Tháng 7/2008. 20