Giáo trình môn Chính sách phát triển - Bài 7: Cuộc cách mạng kinh doanh toàn cầu

Các doanh nghiệp tích hợp hệ thống không cạnh tranh bằng giá. Họ cạnh tranh trên cơ
sở thương hiệu, quyền lực thị trường và đổi mới công nghệ. Ở những sản phẩm ăn tiền
như điện tử, viễn thông, ô tô, máy bay thương mại và dược, sự tồn tại và tăng trưởng
phụ thuộc vào năng lực của công ty trong việc duy trì thế tiên phong công nghệ. 1.400
doanh nghiệp lớn nhất thế giới chi $550 tỉ hàng năm cho nghiên cứu và phát triển. 100
doanh nghiệp hàng đầu chiếm khoảng 3/5 số này. Nói cách khác, các công ty lớn nhất
thế giới chiếm lĩnh chi tiêu về sáng tạo công nghệ. Vì lẽ đó họ luôn ở vị trí hàng đầu.
Các doanh nghiệp tích hợp hệ thống bị bó buộc vào cái mà nhà kinh tế William Baumol
gọi là “chạy đua vũ trang công nghệ” theo đó không đầu tư đủ nhiều vào nghiên cứu
và phát triển không có nghĩa là lợi nhuận thấp hơn, mà là phá sản.2 Vì thất bại trong
việc duy trì tiến bộ công nghệ có nghĩa là khai tử công ty, các doanh nghiệp tích hợp hệ
thống phải tranh đua chi tiêu R&D với đối thủ của mình. Một ví dụ về hệ quả của việc
không thể duy trì tính cạnh tranh công nghệ là nhà sản xuất thiết bị cầm tay Palm, chỉ
mới gần đây Palm vẫn là đối thủ cạnh tranh lớn của Blackberry và Apple trên thị
trường điện thoại thông minh. Từ tháng 11/2009 đến tháng 10/2010 giá trị cổ phiếu của
công ty này giảm đến 70%, và công ty đã bị HP mua lại với giá chỉ 1,2 tỉ đô-la. Đánh
mất vị trí hàng đầu về công nghệ không có nghĩa là doanh thu thấp hơn cho Palm, mà
là sự tuyệt chủng trong vòng một năm. Quyết định tung ra điện thoại sử dụng
Windows Mobile của Microsoft thay vì phần mềm tự phát triển của Nokia, là một nỗ
lực tự cứu công ty khỏi cuộc chiến hai mặt trận khi phải đấu với điện thoại iPhone của
Apple và điện thoại sử dụng hệ điều hành Android của Google. Nếu chiến lược này
thất bại thì kết quả không chỉ là mất doanh thu mà có thể là sự triệt phá Nokia trong vai
trò nhà sản xuất điện thoại di động cạnh tranh. Khi chu kỳ sản phẩm ngày càng ngắn
(ví dụ, iPhone ra mỗi năm) thì tiến trình này không kéo dài lâu.