Bài giảng Kinh tế học quản lý - Chương 2: Chi phí sản xuất - Nguyễn Văn Dư

Nội dung text: Bài giảng Kinh tế học quản lý - Chương 2: Chi phí sản xuất - Nguyễn Văn Dư

1. 7/27/2016 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT a. Đường đẳng lượng b. Đường đẳng phí c. Phối hợp sản xuất tối ưu. d. Quyết định sản xuất trong ngắn và dài hạn e. Hiệu quả theo qui mô f. Chiến lược đa dạng hóa sản phẩm 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT a. Đường đẳng lượng • Đường đẳng lượng mô tả các kết hợp đầu vào tạo ra cùng một sản lượng. Q0 = f(K,L) 11
2. 7/27/2016 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT a. Đường đẳng lượng 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT a. Đường đẳng lượng • Đường đẳng lượng cho thấy Tỷ lệ thay thế kỹ thuật biên của vốn cho lao động là số đơn vị vốn phải bớt đi để tăng thêm một đơn vị lao động mà không làm thay đổi tổng sản lượng. 12
3. 7/27/2016 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT a. Đường đẳng lượng • Độ dốc đường đẳng lượng L.MPL = K.MPK MRTS = K/ L - MPL/MPK 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT b. Đường đẳng phí • Đường đẳng phí cho biết các kết hợp khác nhau của lao động (L) và vốn (K) có thể mua được bằng một số tiền (tổng chi phí) nhất định ứng với những mức giá nhất định. • Phương trình đường đẳng phí có dạng: TC = K.PK + L.PL Trong đó: TC là tổng chi phí; PK là đơn giá vốn PL là đơn giá lao động. • Với một số tiền nhất định, doanh nghiệp mua nhiều lao động (hay vốn) hơn thì lượng vốn (hay lao động) mua được sẽ giảm đi. Điều này cho thấy một sự đánh đổi trong việc phân bổ chi tiêu giữa hai đầu vào. 13
4. 7/27/2016 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT b. Đường đẳng phí • Sự đánh đổi giữa vốn và K lao động được biểu diễn thông qua độ dốc của TC/PK đường đẳng phí. Đường đẳng phí • S không phụ thuộc vào TC và khi giá của các đầu vào thay đổi (không cùng tỷ lệ) thì độ dốc của TC/P đường đẳng phí thay đổi. L L 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT c. Phối hợp sản xuất tối ưu. • Bài toán đặt ra là với chi phí cố định cần tìm điểm kết hợp để đạt tối đa sản lượng hoặc với sản lượng cần sản xuất cần tìm chi phí tối thiểu. • Điểm phối hợp sản xuất tối ưu tại đường đẳng phí tiếp xúc với đường đẳng lượng, tức độ dốc đường đẳng phí bằng với độ dốc đường đẳng lượng MRTSLK = MPL/MPK = -PL/PK • Như vậy ta có nguyên tắc: K.PK + L.PL = TC (1) (2) 14
5. 7/27/2016 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT d. Quyết định sản xuất trong ngắn và dài hạn • Ngắn hạn là khoảng thời gian không đủ để doanh nghiệp thay đổi qui mô sản xuất. • Yếu tố đầu vào cố định (FC): Các yếu tố như vốn, máy móc thiết bị, v.v.v không thể thay đổi. • Yếu tố đầu vào biến đổi (VC): DN chỉ có thể thay đổi một số yếu tố như nguyên lệu, lao động trực tiếp,v.v.v • Hàm sản xuất: Q=f(K,L), tuy nhiên K=K0 => Q=f(L) => Hàm sản xuất trong ngắn hạn là hàm của lao động. 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT d. Quyết định sản xuất trong ngắn và dài hạn • Xét về mối quan hệ giữa các chi phí trong ngắn hạn, ta có: • Quan hệ giữa AC và MC: MC AC giảm MC>AC -> AC tăng Sản lượng MC = AC -> AC min tối ưu • Quan hệ giữa AVC và MC: MC AVC giảm MC>AVC -> AVC tăng MC = AVC -> AVC min Hãy chứng minh bằng toán học Q0 15
6. 7/27/2016 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT d. Quyết định sản xuất trong ngắn và dài hạn • Trong daøi haïn, caùc doanh nghieäp coù theå thay ñoåi quy moâ töông öùng vôùi saûn löôïng saûn xuaát. • Ñöôøng chi phí daøi haïn laø ñöôøng coù chi phí toái thieåu ñoái vôùi moïi möùc saûn löôïng ñaàu ra. 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT d. Quyết định sản xuất trong ngắn và dài hạn 16
7. 7/27/2016 d. Quyết định sản xuất trong ngắn và dài hạn LTC •Töø ñöôøng LTC xaùc ñònh ñöôïc ñöôøng: LAC Q •Ngoaøi ra, coù theå xaây döïng ñöôøng LAC qua caùc ñöôøng SAC •Giaû söû trong daøi haïn, DN coù 3 quy moâ saûn xuaát ñeå löïa choïn : SAC1, SAC2, SAC3 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT e. Hiệu quả theo qui mô • Mở rộng quy mô có thể dẫn tới hiệu quả tăng hoặc giảm. • Hiệu quả tăng do quy mô (economies of scale) là do công nghệ đặc trưng của hãng làm chi phí trung bình giảm khi sản lượng tăng. • Hiệu quả giảm do quy mô (diseconomies of scale) là trường hợp tăng chi phí trung bình khi sản lượng tăng. 17
8. 7/27/2016 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT e. Hiệu quả theo qui mô Chi phí trung bình Sản lượng 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT e. Hiệu quả theo qui mô • Do tính hiệu quả theo quy mô, nhiều công ty đã liên doanh, sát nhập, liên kết sản xuất. • Tuy nhiên, không có mối quan hệ trực tiếp giữa tính kinh tế theo qui mô và đa dạng sản phẩm. Nhiều trường hợp có tính kinh tế khi đa dạng sản phẩm nhưng lại không có tính kinh tế theo qui mô hoặc ngược lại. 18
9. 7/27/2016 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT e. Hiệu quả theo qui mô • Mở rộng quy mô có thể dẫn tới hiệu quả tăng hoặc giảm. • Hiệu quả tăng do quy mô (economies of scale) là do công nghệ đặc trưng của hãng làm chi phí trung bình giảm khi sản lượng tăng. • Hiệu quả giảm do quy mô (diseconomies of scale) là trường hợp tăng chi phí trung bình khi sản lượng tăng . 2.3 QUYẾT ĐỊNH CỦA DN TRONG SẢN XUẤT f. Chiến lược đa dạng hóa sản phẩm • Sản xuất đa dạng hoá là trường hợp mà một hãng sản xuất ra nhiều loại hàng hoá, dịch vụ cùng lúc. • Chăn nuôi gà lấy thịt và trứng • Sản xuất xe các loại, xe hơi tải, xe con, xe máy • Trường học có giảng dạy và nghiên cứu • Hiệu quả của đa dạng sản phẩm là do lợi thế khi nhà sản xuất có thể sử dụng chung • Nguồn lao động có cùng kỹ năng • Trang thiết bị, cơ sở hạ tầng • Nguồn lực quản lý/ mạng lưới phân phối/khách hàng 19
10. 7/27/2016 2.4 MỘT SỐ HÀM SẢN XUẤT a. Hàm Sản Xuất Tuyến Tính b. Hàm sản xuất với tỷ lệ đầu vào kết hợp c. Hàm Cobb-Douglass 2.4 MỘT SỐ HÀM SẢN XUẤT a. Hàm Sản Xuất Tuyến Tính • Khi vốn hay lao động tăng thêm một đơn vị thì sản lượng sẽ tăng thêm một lượng cố định tương ứng là a (hay b) đơn vị. Do vậy, năng suất biên của vốn hay lao động cũng chính là các hệ số a hay b. Q0 = aK + bL • Như vậy, năng suất biên của vốn và lao động không thay đổi khi số đơn vị vốn và lao động được sử dụng tăng thêm. Tuy nhiên, trên thực tế ít tồn tại hàm sản xuất này. 20
11. 7/27/2016 2.4 MỘT SỐ HÀM SẢN XUẤT b. Hàm sản xuất với tỷ lệ đầu vào kết hợp • Hàm sản xuất: Q = min (aK,bL) cho biết số lượng sản phẩm sản xuất ra bằng với giá trị nhỏ nhất của hai giá trị trong ngoặc. • Nếu aK Vốn là yếu tố quyết định. • Nếu aK > bL thì q = bL, trong trường hợp này lao động là yếu tố ràng buộc đối với hàm sản xuất. Việc tăng thêm vốn không làm gia tăng sản lượng nên MPK= 0. => Lao động là yếu tố quyết định. 2.4 MỘT SỐ HÀM SẢN XUẤT b. Hàm sản xuất với tỷ lệ đầu vào kết hợp • Khi aK = bL, cả hai yếu tố K và L được sử dụng tối đa. K/L = b/a. • Đẳng thức này xảy ra tại các điểm gốc của đường đẳng lượng. 21
12. 7/27/2016 2.4 MỘT SỐ HÀM SẢN XUẤT c. Hàm Cobb-Douglass • Đây là trường hợp trung gian giữa hai trường hợp trên và cũng là hàm sản xuất phổ biến nhất. • Hàm có dạng Q = f(K,L) = A.Ka.Lb . • Đối với đường đẳng lượng của hàm này, vốn và lao động có thể thay thế cho nhau ở một mức độ nào đó nhưng không hoàn toàn. (??) 2.4 MỘT SỐ HÀM SẢN XUẤT c. Hàm Cobb-Douglass • Đường đẳng lượng dốc xuống về phía phải và tiệm cận với trục hoành nhưng không thể cắt trục hoành nên số vốn sử dụng trong sản xuất không bao giờ bằng không. Tìm hiểu thêm về hàm translog 22