Dự đoán các yếu tố ảnh hưởng đến tự quản chăm sóc của người bệnh đái tháo đường type 2 tại bệnh viện thanh nhàn năm 2020

Nội dung text: Dự đoán các yếu tố ảnh hưởng đến tự quản chăm sóc của người bệnh đái tháo đường type 2 tại bệnh viện thanh nhàn năm 2020

1. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC DỰ ĐOÁN CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỰ QUẢN CHĂM SÓC CỦA NGƯỜI BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYPE 2 TẠI BỆNH VIỆN THANH NHÀN NĂM 2020 Đỗ Thị Thu Huyền¹, , trương Quang Trung¹, Nguyễn Thanh Xuân², Hoàng Tuấn Anh², Phạm Thị Thanh Phượng¹, Dương Thị Thu Huyền³ ¹Trường Đại học Y Hà Nội ²Trường Đại học Y Dược Hải Phòng 3 Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương Nghiên cứu nhằm xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố liên quan đến tự quản chăm sóc của người bệnh đái tháo đường type 2 tại Bệnh viện Thanh Nhàn năm 2020. Nghiên cứu cho thấy Mô hình hồi quy tuyến tính gồm 8 biến độc lập có ý nghĩa thống kê (R² hiệu chỉnh = 0,435; ANOVA cho F(8, 349) = 35,330; p < 0,001); 3 biến ảnh hưởng đến tự quản chăm sóc, bao gồm: thời gian mắc bệnh (β = -0,121; 95% CI: 0,074 – 0,572; p = 0,011), hiểu biết sức khỏe (β = 0,403; 95% CI: 0,547 – 1,066; p < 0,001) và HbA1c (β = -0,452; 95% CI: -3,922, -2,605; p < 0,001). Cần nâng cao tự quản chăm sóc cho người bệnh đái tháo đường bằng cách kiểm soát HbA1c, tăng cường hiểu biết sức khỏe và rút ngắn thời gian mắc bệnh hay biến chứng do đái tháo đường type 2 gây ra. Từ khóa: mô hình dự đoán, tự quản chăm sóc, đái tháo đường type 2. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Đái tháo đường là một trong bốn bệnh có cá nhân có thể thực hiện các hành vi để tạo ra tốc độ phát triển nhanh nhất và là một trong một lối sống lành mạnh, đáp ứng nhu cầu xã những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở hội, tình cảm và tâm lý của chính mình, chăm các nước đang phát triển.1 Theo Liên đoàn sóc bệnh lâu dài và ngăn ngừa biến chứng”.4 Đái tháo đường Thế giới (IDF), năm 2017 có Một số nghiên cứu trước đây đã được tiến hành 451 triệu người mắc bệnh đái tháo đường trên xác định các yếu tố ảnh hưởng đến tự quản toàn thế giới, trong đó Việt Nam có 3,53 triệu chăm sóc của người bệnh đái tháo đường type người (chiếm 5,5% dân số); dự đoán đến năm 2 bao gồm các yếu tố cá nhân (tuổi, giới tính, 2045 con số này sẽ tăng lên 6,1 triệu người thu nhập, trình độ học vấn và thời gian mắc (chiếm 7,7 %).2 Theo kết quả điều tra của Bộ bệnh).5,6 Ngoài ra, tự quản chăm sóc của người Y tế (2015), 68,9% người tăng đường huyết bệnh cũng bị ảnh hưởng tiêu cực bởi năng lực chưa được phát hiện. Chỉ có 28,9% người bản thân thấp, thiếu hỗ trợ xã hội, thiếu hiểu biết bệnh đái tháo đường được quản lý tại cơ sở y sức khỏe và thiếu kiến ​​thức về bệnh. Xác định tế.3 Vì vậy, thúc đẩy tuân thủ tự quản chăm sóc được các yếu tố ảnh hưởng cũng như dự đoán là biện pháp quan trọng nhằm ngăn ngừa các được mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đó biến chứng của bệnh đái tháo đường type 2. đến tự quản chăm sóc của người bệnh đái tháo Tự quản chăm sóc được định nghĩa là: “Các đường type 2 sẽ giúp nhân viên y tế có chiến lược cụ thể giúp người bệnh nâng cao nhận thức cũng Tác giả liên hệ: Đỗ Thị Thu Huyền, như kiểm soát tốt các biến chứng. Chính vì vậy, Trường Đại học Y Hà Nội nghiên cứu được tiến hành nhằm xác định mức Email: Dieuhuyen9122@gmail.com độ ảnh hưởng của các yếu tố liên quan đến tự Ngày nhận: 16/07/2021 quản chăm sóc của người bệnh đái tháo đường Ngày được chấp nhận: 02/08/2021 type 2 tại bệnh viện Thanh Nhàn năm 2020. TCNCYH 143 (7) - 2021 115
2. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP biến chứng, bMI, HbA1c). Phần 2 là hiểu biết sức khỏe sử dụng bộ công cụ Health Literacy 1. Đối tượng - Short form (HL-SF12) của Dương Văn Tuyền Người bệnh được chẩn đoán là đái tháo và cộng sự gồm 12 câu theo thang điểm Likert đường type 2 đang được quản lý theo hồ sơ 4 (từ 1 = Rất khó đến 4 = Rất dễ).8 Điểm càng và cấp thuốc ngoại trú tại Bệnh viện Thanh Nhàn cao thể hiện mức độ hiểu biết sức khỏe càng trong thời gian nghiên cứu (mỗi bệnh nhân chỉ tham tốt. Phần 3 là hỗ trợ xã hội Multi Dimensional gia phỏng vấn một lần trong thời gian nghiên cứu). Support Scale (MDSS) về khả năng nhận sự người bệnh được chẩn Tiêu chuẩn loại trừ: hỗ trợ từ gia đình, bạn bè (6 mục) và từ cán đoán đái tháo đường thai kỳ. bộ y tế (5 mục) với câu trả lời từ 0 (không bao 2. Phương pháp giờ) đến 3 (thường xuyên).9 Điểm cao hơn thể Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang. hiện sự hỗ trợ xã hội tốt hơn. Phần 4 là tự quản Thời gian thu thập số liệu: Từ tháng 7/2020 chăm sóc của người bệnh đái tháo đường type đến tháng 12/2020. 2 Diabetes Self - Management Instruments - Địa điểm nghiên cứu: Khoa Khám bệnh - Rivised (DSMI-20) với 20 câu và 4 mức thang Bệnh viện Thanh Nhàn. đo tần suất (1= không bao giờ, 2 = hiếm khi, 3 Cỡ mẫu và chọn mẫu: Cỡ mẫu được tính = thường xuyên và 4 = luôn luôn).10 Tổng điểm theo công thức ước tính một tỷ lệ: cho bộ công cụ từ 20 đến 80. Điểm số cao hơn 2 p(1 - p) cho thấy tần suất thực hiện các hoạt động tự n = Z1 - α/2 2 d quản chăm sóc của người bệnh thường xuyên Trong đó: hơn và khả năng tự quản chăm sóc bệnh đái n: Cỡ mẫu tối thiểu tháo đường type 2 tốt hơn. p: Tỷ lệ người bệnh tự quản chăm sóc đái 3. Quy trình thu thập số liệu tháo đường tốt của một nghiên cứu tương tự. Tập huấn nhóm nghiên cứu. Giải thích cho (Dựa theo nghiên cứu của Hoàng Thị Thu và người bệnh mục đích, ý nghĩa, ký giấy chấp cộng sự,7 p = 0,36) nhận tham gia nghiên cứu. Phỏng vấn trực tiếp Z = 1,96 với α = 0,05. 1 - α/2 người bệnh dựa trên bộ câu hỏi có sẵn, giải d: Khoảng sai lệch mong muốn giữa tham thích cho người bệnh đối với những câu hỏi khó số mẫu và tham số quần thể (d = 0,05). hiểu. Tham khảo hồ sơ bệnh án. Như vậy, cỡ mẫu tối thiểu cần thiết cho 4. Xử lý và phân tích số liệu nghiên cứu là 354 người. Thực tế nghiên cứu tiến hành trên 358 đối tượng. Các số liệu thu thập được nhập và xử lý Phương pháp chọn mẫu: Ngẫu nhiên có hệ bằng phần mềm SPSS 22.0. Một số thuật toán thống: dựa theo danh sách người bệnh nhập thống kê mô tả (tỷ lệ %, tính giá trị trung bình ), viện, điều tra viên chọn ngẫu nhiên 1 người ban thống kê phân tích (ANOVA, student t-test) và đầu và cứ cách 2 người lại lấy một người tham hồi quy đa biến được sử dụng với p < 0,05. gia vào nghiên cứu. 5. Đạo đức nghiên cứu Nội dung/ chỉ số nghiên cứu: Là bộ câu Nghiên cứu tuân thủ các quy định về đạo hỏi gồm 4 phần. Phần 1 thu thập các thông đức trong nghiên cứu y sinh. Đề cương nghiên tin chung về đối tượng nghiên cứu (Tuổi, giới, cứu đã được Hội đồng đánh giá đề cương luận trình độ học vấn, thu nhập, thời gian mắc bệnh, văn thạc sỹ Điều dưỡng Đại học Y Hà Nội thông 116 TCNCYH 143 (7) - 2021
3. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC qua theo quyết định số 1576/QĐ-ĐHYHN ngày 12 tháng 6 năm 2020. Sự tham gia của người bệnh là hoàn toàn tự nguyện và họ có quyền rút khỏi nghiên cứu bất cứ thời điểm nào với bất kỳ lý do gì. III. KẾT QUẢ 1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu Bảng 1. Đặc điểm nhân khẩu học của đối tượng nghiên cứu (N = 358) Các đặc điểm nhân khẩu học Tần số (n) Tần suất (%) ≤ 60 tuổi 81 22,3 Tuổi ≥ 60 tuổi 278 77,7 Nam 137 38,3 Giới tính Nữ 221 61,7 Dưới trung học phổ thông (THPT) 289 80,7 Trình độ học vấn Từ THPT trở lên 69 19,3 Dưới 5 triệu đồng/ tháng 208 258,1 Thu nhập Từ 5 triệu đồng/ tháng trở lên 150 41,9 Độ tuổi trung bình của người tham gia nghiên cứu là 67,2 ± 11,2 tuổi; người bệnh trẻ nhất là 18 tuổi (01 người) và lớn nhất là 94 tuổi (01 người). Đa số là người bệnh trên 60 tuổi (77,7%), tỷ lệ nam và nữ lần lượt là 38,3% và 61,7%; trình độ học vấn chủ yếu là dưới THPT (80,7%), thu nhập dưới 5 triệu/ tháng (58,1%). Bảng 2. Đặc điểm bệnh lý của đối tượng nghiên cứu (N = 358) Các đặc điểm bệnh lý Tần số (n) Tần suất (%) < 5 năm 118 33,0 Thời gian mắc bệnh ≥ 5 năm 240 67,0 Có biến chứng 228 63,7 Biến chứng Không có biến chứng 130 36,3 X ± SD: 8,084 ± 1,476 (5,3-13,1) ≤ 7,0 % 95 26,5 HbA1c 7,0 – 10,0 % 202 56,5 ≥ 10,0 % 61 17,0 Tỷ lệ người tham gia nghiên cứu có biến chứng của đái tháo đường là 63,7%, có thời gian mắc bệnh trên 5 năm lớn (67%) và có mức HbA1c trung bình là 8,084 ± 1,476 (5,3-13,1), với tỷ lệ người bệnh có HbA1c trên 7% cao (73,5%). Đặc điểm hiểu biết sức khỏe và hỗ trợ xã hội của đối tượng nghiên cứu Trung bình hiểu biết sức khỏe của ĐTNC là 26,3 ± 5,3 (cao nhất 44 điểm, thấp nhất 13 điểm), đa số người bệnh thiếu hiểu biết sức khỏe (86,9%). Trung bình hỗ trợ xã hội là 25,2 ± 3,6 (cao nhất 33 TCNCYH 143 (7) - 2021 117
4. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC điểm, thấp nhất 16 điểm). Đặc điểm tự quản chăm sóc của đối tượng nghiên cứu Điểm trung bình DSMI-20 là 50,1 ± 10,7; điểm thấp nhất 36 (0,3 %) và cao nhất 71 (1,1 %). Các yếu tố người bệnh thường xuyên thực hiện nhất là: Thoải mái nói chuyện với nhân viên y tế về những khó khăn trong quản lý đái tháo đường (87,4%), Hợp tác với nhân viên y tế trong việc xác định nguyên nhân gây kiểm soát bệnh kém (56,1%), Cân nhắc việc lựa chọn thực phẩm để đạt được kiểm soát đường huyết mục tiêu (59,5%), Xét nghiệm đường huyết thường xuyên (55,9%). 2. Mối liên quan giữa đặc điểm người bệnh với tự quản chăm sóc của đối tượng nghiên cứu Phân tích mối liên quan giữa một số đặc điểm của người bệnh với tự quản chăm sóc của người bệnh đái tháo đường type 2 được trình bày ở bảng 3 và bảng 4: Bảng 3. Mối liên quan giữa đặc điểm chung với tự quản chăm sóc của người bệnh đái tháo đường type 2 (N = 358) Tự quản chăm sóc Đặc điểm p (X ± SD) < 60 tuổi 53,03 ± 12,06 T= 12,013 Tuổi ≥ 60 tuổi 49,95 ± 10,18 p = 0,027 Nam 49,93 ± 10,06 T = 2,490 Giới Nữ 51,00 ± 11,01 p = 0,360 Dưới THPT 49,64 ± 10,21 T = 7,198 Trình độ học vấn Từ THPT trở lên 54,55 ± 11,6 p < 0,001 < 5 triệu/ tháng 49,84 ± 10,11 T = 7,143 Thu nhập ≥ 5 triệu/ tháng 51,63 ± 11,31 p = 0,008 < 5 năm 55,48 ± 10,86 T = 10,594 Thời gian mắc bệnh ≥ 5 năm 48,18 ± 9,7 p < 0,001 Không 54,71 ± 10,6 T = 5,144 Biến chứng Có 48,27 ± 9,98 p < 0,001 Nhóm người bệnh < 60 tuổi, có trình độ từ THPT trở lên, thời gian mắc bệnh dưới 5 năm và không có biến chứng có mức tự quản chăm sóc tốt hơn nhóm người bệnh ≥ 60 tuổi, trình độ dưới THPT, thời gian mắc bệnh ≥ 5 năm và có biến chứng, sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,05). Không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về tự quản chăm sóc giữa nhóm người bệnh nam và người bệnh nữ. Bảng 4. Mối tương quan giữa hiểu biết sức khỏe, hỗ trợ xã hội và HbA1c với tự quản chăm sóc của người bệnh đái tháo đường type 2 (N = 358) Tự quản chăm sóc Đặc điểm p (X ± SD) Hiểu biết sức khỏe (HL-SF12) r = 0,442** < 0,001 118 TCNCYH 143 (7) - 2021
5. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC Tự quản chăm sóc Đặc điểm p (X ± SD) Hỗ trợ xã hội (MDSS) r = 0,140** 0,008 HbA1c r = - 0,691** < 0,001 Tự quản chăm sóc (DSMI-20) có mối tương quan thuận với hiểu biết sức khỏe (HL-SF12) r = 0,442, p < 0,001; và hỗ trợ xã hội (MDSS) r = 0,140, p = 0,008 và tương quan nghịch với kết quả HbA1c, r = - 0,691, p < 0,001. 3. Mô hình dự đoán mức độ tự quản chăm sóc của đối tượng nghiên cứu Bảng 5. Mô hình hồi quy các yếu tố liên quan đến tự quản chăm sóc của người bệnh đái tháo đường type 2 (N = 358) Mức độ ảnh Các đặc điểm β 95% CI t p hưởng Tuổi 0,12 -0,01 – 0,24 1,87 0,062 Trình độ học vấn -0,04 -3,98 – 1,87 -1,71 0,477 Thu nhập -0,05 -2,97 – 0,78 -1,15 0,251 Thời gian mắc bệnh -0,12 0,07 – 0,57 2,55 0,011 12,4% Biến chứng -0,05 -3,02 – 0,91 -1,06 0,291 Hiểu biết sức khỏe (HL-SF12) 0,40 0,55 – 1,07 6,11 < 0,001 41,3% Hỗ trợ xã hội (MDSS) -0,03 -0,32 – 0,16 -0,68 0,496 HbA1c -0,45 -3,92 – -2,61 -9,75 < 0,001 46,3% Mô hình hồi quy tuyến tính cho thấy: R² hiệu chỉnh = 0,435; ANOVA cho F(8, 349) = 35,330; p < 0,001. Có 3/8 yếu tố ảnh hưởng đến tự quản chăm sóc của người bệnh đái tháo đường type 2, bao gồm: thời gian mắc bệnh (β = -0,121; 95% CI: 0,074 - 0,572; p = 0,011), hiểu biết sức khỏe (β = 0,403; 95% CI: 0,547 - 1,066; p < 0,001) và HbA1c (β = -0,452; 95% CI: -3,922, -2,605; p < 0,001). HbA1c có ảnh hưởng mạnh nhất (46,3%) và có ảnh hưởng tiêu cực, trong khi đó hiểu biết sức khỏe có ảnh hưởng tích cực (41,3%) đến tự quản chăm sóc của người bệnh đái tháo đường type 2. IV. BÀN LUẬN type 2, còn lại 56,5% là do các biến ngoài mô Nghiên cứu này đã xác định được mức độ hình và sai số ngẫu nhiên. Durbin - Watson = ảnh hưởng của các yếu tố liên quan đến tự quản 2,012 cho thấy các sai số kề nhau không có chăm sóc ở người bệnh mắc đái tháo đường tương quan chuỗi bậc nhất với nhau. Đồng type 2 tại Bệnh viện Thanh Nhàn năm 2020. Mô thời, biểu đồ có dạng hình chuông, giá trị trung hình hồi quy tuyến tính gồm 8 biến độc lập có ý bình gần bằng 0, độ lệch chuẩn = 0,989 gần nghĩa thống kê (R² hiệu chỉnh = 0,435; ANOVA bằng 1. Như vậy, giả thiết phân phối chuẩn của cho F(8, 349) = 35,330; p < 0,001) cho thấy các phần dư không bị vi phạm. biến độc lập ảnh hưởng 43,5% tới khả năng tự Yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến tự quản chăm sóc của người bệnh đái tháo đường quản chăm sóc của người bệnh đái tháo đường type 2 là HbA1c (ảnh hưởng 46,3%), theo đó TCNCYH 143 (7) - 2021 119
6. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC HbA1c giảm đi 1% thì tự quản chăm sóc của cảm cho người bệnh, đặc biệt là những người người bệnh sẽ tăng lên 4,52 lần. Một nghiên có thời gian mắc bệnh kéo dài kèm theo biến cứu khác thực hiện ở 401 người lớn mắc bệnh chứng để tối đa hóa hiệu quả của việc giáo dục đái tháo đường type 2 tại Thái Lan cũng cho tự quản lý bệnh đái tháo đường. kết quả tương tự, các hoạt động tự quản có liên Trong khi HbA1c và thời gian mắc bệnh là 2 quan tiêu cực với HbA1c (β = −2,05, p ≤ 0,001).11 yếu tố có ảnh hưởng tiêu cực, thì hiểu biết sức Như vậy, tăng cường năng lực tự quản chăm khỏe là yếu tố mang lại tác động tích cực phản sóc cho người bệnh là việc làm vô cùng quan ánh năng lực tự quản chăm sóc của người bệnh trọng trong việc kiểm soát HbA1c mục tiêu, mà đái tháo đường type 2 (ảnh hưởng 41,3%). giáo dục sức khỏe là giải pháp hàng đầu. Một Theo đó, β = 0,403 chứng tỏ nếu người bệnh nghiên cứu tổng quan có hệ thống được thực đái tháo đường type 2 có hiểu biết sức khỏe hiện nhằm xác định hiệu quả của chương trình tăng lên 1 điểm thì khả năng tự quản chăm sóc giáo dục tự quản chăm sóc cho người bệnh đái cũng tăng lên 4,03 lần. Theo báo cáo của Viện tháo đường cho thấy, có 9/14 nghiên cứu đã Y học (2004), trình độ hiểu biết sức khỏe thấp kiểm tra những thay đổi của HbA1c ở 6/9/12/24 ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả điều trị của tháng. 8 nghiên cứu cho thấy những cải thiện một cá nhân và sự an toàn của việc cung cấp đáng kể về mức HbA1c, từ 0,7% đến 1,7% sau dịch vụ chăm sóc sức khỏe.14 Cá nhân có hiểu một thời gian áp dụng chương trình giáo dục tự biết sức khỏe thấp có thể không hiểu được các quản lý cho người bệnh đái tháo đường type hướng dẫn được cung cấp hoặc có thể thiếu 2.12 tự tin về khả năng tự chăm sóc bệnh tật, dẫn Một yếu tố cũng góp phần ảnh hưởng đến đến việc tuân thủ chăm sóc bản thân kém hơn. tự quản chăm sóc của người bệnh đái tháo Nghiên cứu của Bas Geboers và cộng sự cũng đường type 2 là thời gian mắc bệnh, tuy nhiên cho kết quả tương tự với khả năng tự quản ảnh hưởng không mạnh (β = -0,121, p < 0,001). chăm sóc kém hơn ở người bệnh có trình độ Người bệnh mắc đái tháo đường type 2 thêm hiểu biết sức khỏe thấp (β = 0,34, p <0,001)).15 1 năm thì tự quản chăm sóc của người bệnh bị Chính vì vậy, nâng cao hiểu biết sức khỏe cho giảm đi 1,21 lần và ngược lại. Một nghiên cứu về người bệnh đái tháo đường type 2 là nhiệm vụ ảnh hưởng của thời gian mắc bệnh đến kết quả quan trọng, nhân viên y tế đánh giá được trình của chương trình giáo dục tự chăm sóc bệnh độ hiểu biết sức khỏe của người bệnh sẽ góp đái tháo đường cho rằng thời gian mắc bệnh phần xây dựng được những giải pháp giáo dục lâu hơn dẫn đến việc tuân thủ các hoạt động tự kịp thời, giúp người bệnh tự tin hơn và tự quản chăm sóc bản thân và kiểm soát đường huyết chăm sóc bệnh tật sẽ tốt hơn, phòng được các kém hơn.13 Nhóm nghiên cứu đã chứng minh biến chứng do đái tháo đường type 2 gây ra. giáo dục chuyên sâu về bệnh đái tháo đường Hạn chế của nghiên cứu ở người bệnh mới mắc có kết quả lâm sàng Với thiết kế nghiên cứu là mô tả cắt ngang thuận lợi hơn so với kết quả của người bệnh có nên nghiên cứu này chưa thể thiết lập được thời gian mắc lâu năm. Vì vậy, người bệnh có các mối quan hệ nhân quả giữa các mối liên thời gian mắc bệnh dài cần được các nhà cung quan. Đồng thời nghiên cứu chỉ tiến hành tại cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và các nhà Bệnh viện Thanh Nhàn, cỡ mẫu không quá lớn giáo dục về đái tháo đường đặc biệt quan tâm. nên không thể ước lượng thống kê để ngoại Điều quan trọng cần phải hỗ trợ tâm lý và tình suy kết quả trên mẫu cho tất cả quần thể người 120 TCNCYH 143 (7) - 2021
7. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC bệnh đái tháo đường. Thêm vào đó, lĩnh vực diabetes. 2004; 22(3): 123-127. này còn khá mới mẻ, nghiên cứu của chúng tôi 5. Rahayu HT. Living with chronic illness: không có nhiều dữ liệu chất lượng để so sánh factors associated with self-management behavior và phân tích nên sức thuyết phục chưa cao; among community diabetes patients in Indonesia. chưa cho thấy rõ vai trò ảnh hưởng của các yếu Master’s Thesis, National Cheng Kung University, tố liên quan đến tự quản chăm sóc của người taiwan. 2014. bệnh đái tháo đường type 2. 6. Kalayou K.B, Haftu B.G, Hailemariam V. KẾT LUẬN B.K. Adherence to diabetes self -management practices among type 2 diabetic patients in Có 3 yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tự Ethiopia; a cross-sectional study. Greener J quản chăm sóc của người bệnh đái tháo Med Sci. 2013;3(6):211-221. đường type 2 theo thứ tự mức độ giảm dần 7. Hoàng Thị Thu, Đỗ Thị Lan Hương, Đàm gồm HbA1c, hiểu biết sức khỏe và thời gian Thị Thúy Hồng và cộng sự. Khảo sát nhận thức mắc bệnh. Trong đó, hiểu biết sức khỏe có tác và nhu cầu thông tin của người bệnh đái tháo động tích cực, HbA1c và thời gian mắc bệnh đường typ 2 điều trị tại bệnh viện Quân y 103. có ảnh hưởng tiêu cực. Do vậy, cần nâng cao 2016. năng lực tự quản chăm sóc cho người bệnh đái 8. Duong Van Tuyen et al. Health literacy tháo đường type 2 bằng cách kiểm soát HbA1c, Survey in Taiwan and Vietnam. Taipei Medical tăng cường hiểu biết sức khỏe và rút ngắn thời University, taiwan. 2015. gian mắc bệnh/ làm chậm sự xuất hiện các 9. Long Nguyen Hoang. Factors related biến chứng cho người bệnh. Xây dựng những to postoperative symptoms among patients chương trình giáo dục tự quản chăm sóc bệnh undergoing abdominal surgery. Master’s đái tháo đường, thành lập câu lạc bộ đái tháo Thesis, Faculty of Nursing, burapha University, đường, tăng cường tư vấn GDSK cho người thailand. 2010. bệnh, khuyến khích họ tuân thủ phương pháp 10. Lee C-L, Lin C-C, Anderson R. điều trị, thay đổi chế độ ăn, lối sống là những Psychometric evaluation of the diabetes self- giải pháp quan trọng. management instrument short form (DSMI-20). TÀI LIỆU THAM KHẢO Applied Nursing Research. 2016;29:83-88. 1. Tạ Văn Bình. Dịch tễ học bệnh đái tháo 11. Thojampa S, Mawn B. The moderating đường ở Việt Nam các phương pháp điều trị và effect of social cognitive factors on self- biện pháp dự phòng. Nhà xuất bản Y học, Hà management activities and HbA1c in Thai adults Nội. 2006. with type-2 diabetes. International Journal of 2. IDF Diabetes Atlas. Global estimates of Nursing Sciences. 2017;4(1):34-37. diabetes prevalence for 2017 and projections 12. Vas A, Devi ES, vidyasagar S, et al. for 2045. Diabetes research and clinical Effectiveness of self-management programmes practice. 2018;138:271-281. in diabetes management: A systematic review. 3. Bộ Y tế. Tài liệu tóm tắt Atlat về đái tháo 2017;23(5):e12571. đường của liên đoàn đái tháo đường thế giới 13. Ko S-H, Park S-A, Cho J-H, et al. (IDF) công bố Atlas ấn bản lần thứ 8. 2017;1-3. Influence of the duration of diabetes on the 4. Funnell MM, Anderson RM. Empowerment outcome of a diabetes self-management and self-management of diabetes. Clinical education program. Diabetes & metabolism TCNCYH 143 (7) - 2021 121
8. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC journal. 2012;36(3):222. 14. Kindig DA, Panzer AM, Nielsen-Bohlman L. Health literacy: a prescription to end confusion. National Academies Press. 2004. 15. Geboers B, Winter AF, Spoorenberg SL, et al. The association between health literacy and self-management abilities in adults aged 75 and older, and its moderators. 2016;25(11):2869-2877. Summary MODEL OF PREDICTING THE LEVEL OF SELF-MANAGEMENT AMONG TYPE 2 DIABETIC PATIENTS AT THANH NHAN HOSPITAL IN 2020 A cross-sectional descriptive study to analyse the effects of several factors on the self- management level of type 2 diabetic patients at Thanh Nhan Hospital in 2020. Result: The linear regression model includes 8 independent variables with statistical significance (Adjusted R² = 0.435; ANOVA for F(8, 349) = 35.330; p < 0.001). Three variables are likely to affect the self- management level, including "Duration of disease" (β = -0.121; 95% CI: 0.074 – 0.572; p = 0.011), “Health literacy” (β = 0.403; 95% CI: 0.547 – 1,066; p < 0.001), and "HbA1c" (β = -0.452; 95% CI: -3,922, -2,605; p < 0.001). Conclusion: It is necessary to improve the self-management for patients with type 2 diabetes by glycemic control, increase the health literacy and reduce the duration time of disease as well as delay the complications caused by type 2 diabetes. Keywords: Prediction model, Self-management, type 2 Diabetic patients. 122 TCNCYH 143 (7) - 2021