Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương 4: Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại - Lê Văn Thai

Nội dung text: Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương 4: Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại - Lê Văn Thai

1. 2.3. Đại đoàn kết dân tộc là đại đoàn kết toàn dân  Nói đến đại đoàn kết dân tộc là đoàn kết tất cả mọi người dân, không phân biệt giai cấp, dân tộc, tôn giáo Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, khái niệm "dân", "nhân dân" là "mọi con dân đất Việt", là "mỗi một người con Rồng cháu Tiên". Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: "Ta đoàn kết để đấu tranh cho độc lập và thống nhất của tổ quốc. Ai có tài, có đức, có sức có lòng phụng sự tổ quốc và phục vụ nhân dân thì ta đoàn kết với họ"
2.  Muốn đại đoàn kết thì phải có lòng bao dung, độ lượng với con người, nhất là những người lầm đường lạc lối đã hối cải không định kiến, cách biệt họ; phải thật thà đoàn kết.  Muốn đại đoàn kết phải tìm và giải quyết đúng mục tiêu chung, quyền lợi chung cho mọi người, mọi bộ phận giai cấp thành viên.  Phải xây dựng nền tảng vững chắc cho khối đại đoàn kết.
3. 2.4. Đại đoàn kết dân tộc phải biến thành sức mạnh vật chất, có tổ chức, đó là Mặt trận dân tộc thống nhất, dưới sự lãnh đạo của Đảng  Cả dân tộc (hay toàn dân) chỉ trở thành lực lượng to lớn, trở thành sức mạnh vô địch khi được giác ngộ về con đường cách mạng:  Quần chúng được tổ chức lại và hoạt động theo một đường lối chính trị đúng đắn mới tăng thêm sức mạnh tổng hợp.  Hình thức tổ chức phù hợp là mặt trận Tổ chức theo giới, theo ngành nghề Tổ chức theo lứa tuổi Mặt trận tập hợp thống nhất các tổ chức chính trị - xã hội thành một khối
4. Nguyên tắc xây dựng mặt trận:  Mặt trận được xây dựng trên nền tảng liên minh công nông dưới sự lãnh đạo của Đảng  Mặt trận hoạt động theo nguyên tắc hiệp thương, lấy việc thống nhất lợi ích làm cơ sở  Đoàn kết phải lâu dài, chặt chẽ, đoàn kết thật sự, chân thành, thân ái giúp đỡ nhau cùng tiến bộ  Đoàn kết phải đấu tranh, đấu tranh để đoàn kết  Đảng Cộng sản là thành viên Mặt trận dân tộc thống nhất, vừa là lực lượng lãnh đạo mặt trận, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc
5. 3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc và thực tiễn cách mạng Việt Nam 3.1. Khối đại đoàn kết dân tộc được xây dựng ngày càng rộng rãi, bền vững  Tư tưởng đại đoàn kết đã trở thành sợi chỉ đỏ xuyên suốt đường lối chiến lược của Đảng trong cách mạng dân tộc dân chủ cũng như trong cách mạng XHCN.  Tư tưởng đó đã thấm sâu vào tư tưởng, tình cảm và biến thành hành động cách mạng của hàng triệu người Việt Nam. Đoàn kết rộng rãi Khối đại đoàn kết bền vững Hiệu quả rõ rệt
6. 3.2. Bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng Cộng sản Việt Nam đã vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc phù hợp với tình hình mới Đảng ta luôn chủ trương:  Phát huy sức mạnh của cả dân tộc, đặt lợi ích chung của dân tộc và của con người lên hàng đầu tạo sức mạnh để chiến thắng nghèo nàn lạc hậu  Phải xuất phát từ lợi ích dân tộc mà mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, tranh thủ mọi khả năng để phát triển đất nước nhằm phục vụ lợi ích của mỗi người dân.
7. 3.3. Ngày nay, hơn lúc nào hết, phải quán triệt và vận dụng đúng đắn tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết Trước thời cơ vận hội cũng như những thách thức đan xen, chúng ta phải tăng cường hơn nữa sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân Luôn luôn nắm vững phương châm của Bác: "Cứng rắn về nguyên tắc, mềm dẽo về sách lược" "Dĩ bất biến, ứng vạn biến" Trong tình hình mới, tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết sẽ ngày càng phát triển, hoàn thiện, cùng thực tiễn đất nước, vững vàng bước vào thế kỷ XXI
8. II.TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ KẾT HỢP SỨC MẠNH DÂN TỘC VỚI SỨC MẠNH THỜI ĐẠI. 1. Quá trình nhận thức của Hồ Chí Minh về mối quan hệ giữa sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại a. Khi ra đi tìm đường cứu nước, Hồ Chí Minh sớm nhận thức và tin tưởng sức mạnh dân tộc: Đó là sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước; tinh thần đoàn kết; ý chí đấu tranh anh dũng, bất khuất cho độc lập tự do; ý thức tự lực, tự cường.
9. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ KẾT HỢP SỨC MẠNH DÂN TỘC VỚI SỨC MẠNH THỜI ĐẠI Quá trình nhận thức của Hồ Chí Minh về mối quan hệ giữa sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại Nội dung tư tưởng HCM về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại Đặt cách mạng Kết hợp chặt chẽ Dựa vào sức Có quan hệ giải phóng dân chủ nghĩa yêu mình là chính, hữu nghị hợp tộc Việt tranh thủ sự giúp nước chân tác sẵn sàng làm Nam trong sự đỡ quốc tế đồng chính với chủ bạn với tất cả gắn bó với cách thời tích cực thực nghĩa quốc tế mạng vô sản thế hiện nghĩa vụ các nước dân trong sáng giới quốc tế của mình chủ
10. b. Nhận thức của Hồ Chí Minh về sức mạnh thời đại được hình thành từng bước, thông qua hoạt động thực tiễn mà tổng kết thành lý luận  Người sớm nhận thức mối tương đồng các dân tộc " dù màu da có khác nhau, trên đời này chỉ có hai giống người: giống người bóc lột và giống người bị bóc lột" Vì vậy, theo Người: " những người bị bóc lột thuộc mọi chủng tộc cần đoàn kết lại và chống áp bức".
11. Người còn nhận rõ, ngay cả binh lính của bọn đế quốc "đều là anh em cùng một giai cấp" ở chính quốc hoặc là người dân ở một thuộc địa khác bị bắt đi làm công cụ cho đế quốc; Trong khi tìm con đường cách mạng để giải phóng dân tộc mình, Người đã sớm phân biệt bọn thực dân Pháp với nhân dân lao động Pháp. Theo Người: nhân dân các nước chính quốc là bạn đồng minh của nhân dân ta. Tư tưởng xây dựng khối liên minh chiến đấu giữa lao động thuộc địa với vô sản ở chính quốc hình thành.
12. NhânNhân dândân PhPháápp ủủngng hhộộ cucuộộcc khkháángng chichiếếnn
13. NhânNhân dândân PhPháápp ủủngng hhộộ cucuộộcc khkháángng chichiếếnn
14.  Khi tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lênin, Hồ Chí Minh đã tích cực hoạt động đóng góp vào việc truyền bá tư tưởng Lênin về kết hợp chủ nghĩa yêu nước chân chính với chủ nghĩa quốc tế vô sản Người sử dụng diễn đàn của Đảng Xã hội Pháp, Đảng Cộng sản Pháp để tuyên truyền với người anh em ở phương Tây về nhiệm vụ phải giúp đở, phối hợp với phong trào giải phóng dân tộc ở các thuộc địa. . Phê phán những thái độ sai trái trong Đảng Cộng sản Pháp và trong phong trào cộng sản quốc tế . Thành lập Hội Liên hiệp thuộc địa ở Pháp (1921), . Hội Liên hiệp các dân tộc bị áp bức ở á Đông (1925)
15. Nguyễn Ái Quốc tại Đại hội Quốc tế Nông dân
16. Trên diễn đàn Quốc tế Cộng sản
17.  Sau chiến tranh thế giới lần thứ II, hệ thống XHCN hình thành và phát triển, đó là nhân tố làm nên sức mạnh của thời đại; Người coi trọng huy động sức mạnh các trào lưu cách mạng trên thế giới phục vụ cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.  Cũng từ sau chiến tranh thế giới thứ hai, cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật phát triển mạnh mẽ; Người nhắc nhở các thế hệ thanh niên phải ra sức học tập để chiếm lĩnh được đỉnh cao khoa học, sử dụng sức mạnh mới của thời đại để phục vụ dân tộc
18. Tóm lại, từ người yêu nước trở thành người chiến sỹ cộng sản, Hồ Chí Minh ngày càng nhận thức hoàn chỉnh tầm quan trọng và nội dung của việc kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, nâng nó lên thành một bài học bảo đảm cho thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
19. 2. Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. 2.1. Nắm bắt chính xác đặc điểm và xu thế thời đại, đặt cách mạng giải phóng dân tộc Việt Nam trong sự gắn bó với cách mạng vô sản thế giới  Thời đại ngày nay nổi bật hai đặc điểm lớn: . CNTB CNĐQ . Thắng lợi của cách mạng Tháng Mười đã mở ra thời đại quá độ từ CNTB lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới
20. Trong điều kiện đó, vận mệnh của mổi dân tộc không thể tách rời vận mệnh chung của loài người. Nhận thức đặc điểm thời đại, xu hướng phát triển cũng như xác định đúng giai cấp đứng ở vị trí trung tâm có ý nghĩa đối với sự lựa chọn định hướng, hành động cách mạng đúng, phù hợp xu thế phát triển của thời đại. Người đã xác định công cuộc giải phóng các nước và các dân tộc bị áp bức đi theo con đường cách mạng vô sản và là một bộ phận khăng khít của cách mạng vô sản
21.  Khi đã nhận thức đúng đặc điểm thời đại, trong tư tưởng và hành động, Người đã gắn cách mạng Việt Nam với cách mạng thế giới: . Người xác định cách mạng An Nam cũng là một bộ phận cách mạng thế giới. Ai làm cách mạng trong thế giới đều là đồng chí của dân An Nam cả. . Mọi hoạt động của Người đều nhằm làm cho lao động thuộc địa hiểu nhau hơn . Làm cho lao động thuộc địa tiếp xúc mật thiết với vô sản ở phương Tây để dọn đường cho một sự hợp tác thực sự sau này.
22. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong bối cảnh hiện nay Phát huy sức mạnh Khơi dậy và phát huy tối đa nội lực, nâng cao hiệu quả hợp tác đại đoàn kết toàn dân tộc quốc tế, nâng cao ý chí tự lực tự dưới ánh sáng cường giữ vững bản sắc dân tộc tư tưởng Hồ Chí Minh trong quá trình hội nhập quốc tế Sơ đồ vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh
23. 2.2. Kết hợp chặt chẽ chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế vô sản Người cho rằng: Chủ nghĩa yêu nước triệt để không thể nào tách rời chủ nghĩa quốc tế vô sản Tinh thần yêu nước chân chính khác hẳn với tinh thần "vị quốc" của bọn đế quốc phản động. Nó là một bộ phận của tinh thần quốc tế. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ, Người luôn kêu gọi đoàn kết với nhân dân Pháp, nhân dân Mỹ; yêu mến và đề cao văn hoá Pháp; ca ngợi ý chí độc lập, tự do của Nhân dân Mỹ
24. 2.3. Giữ vững độc lập, tự chủ, dựa vào sức mình là chính, tranh thủ sự giúp đỡ của các nước XHCN, sự ủng hộ của nhân loại; đồng thời không quên nghĩa vụ quốc tế cao cả của mình  Người luôn nêu cao khẩu hiệu "tự lực cánh sinh" coi nội lực là yếu tố quyết định Đường lối phải độc lập Phải đem sức ta tự giải phóng cho ta  Người rất coi trọng sự giúp đở của Liên Xô, Trung Quốc, nhân dân các nước yêu chuộng hoà bình trên thế giới  Kết hợp hài hoà lợi ích dân tộc và nghĩa vụ quốc tế
25. 2.4. Mở rộng tối đa quan hệ hữu nghị, hợp tác sẵn sàng "làm bạn với tất cả các nước dân chủ".  Quá trình bôn ba tìm đường cứu nước và hoạt đông trong phong trào cộng sản quốc tế đã đưa Người lên vị trí là người đặt cơ sở cho tình hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân nhiều nước trên thế giới.  Ngay cả khi đánh Pháp, đánh Mỹ, Người vẫn khẳng định quan điểm sẵn sàng cộng tác với nhừng người Pháp tư bản Nếu họ muốn thật thà cộng tác với Việt Nam  Trong mối quan hệ rộng mở, Hồ Chí Minh ưu tiên quan hệ với các nước láng giềng
26. III. Phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, kết hợp với sức mạnh thời đại trong bối cảnh hiện nay 1. Phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc theo tư tưởng Hồ Chí Minh. 2. Phát huy tối đa nội lực, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế, bảo vệ độc lập tự chủ và định hướng XHCN, bảo vệ lợi ích dân tộc, an ninh quốc gia, giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, bảo vệ môi trường.