Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương 3: Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội và con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam - Lê Văn Thai

Nội dung text: Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương 3: Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội và con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam - Lê Văn Thai

1. TưTư tưtưởởngng HHồồ ChChíí MinhMinh vvềề concon đưđườờngng ququáá đđộộ lênlên CNXHCNXH ởở ViViệệtt NamNam BưBướớcc điđi,, phươngphương VVềề ththờờii kkỳỳququáá đđộộ ởở ththứứcc,, bibiệệnn phpháápp xâyxây ViViệệtt NamNam ddựựngng CNXHCNXH ĐĐặặccđiđiểểmm TTíínhnhttấấtt CCááccnhânnhân vvàà mâumâu NhiNhiệệmm vvụụ PhươngPhương yyếếuu ccủủaa ttốốđđểểbbảảoo thuthuẫẫnn chchủủ chchủủ yyếếuu ththứứcc,, bibiệệnn ququááđđộộlênlên đđảảmm ththắắngng BưBướớccđiđi yyếếuu trongtrong trongtrongththờờii phpháápp,, ccááchch CNXHCNXH ởở llợợii ccủủaa ththờờiikkỳỳququáá kkỳỳququááđđộộ ththứứcc ViViệệtt NamNam CNXHCNXH đđộộ TưTư tưtưởởngng HHồồ ChChíí MinhMinh vvềề concon đưđườờngng ququáá đđộộ lênlên CNXHCNXH ởở ViViệệtt NamNam
2. II.TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CON ĐƯỜNG QUÁ ĐỘ LÊN CNXH Ở VIỆT NAM 2.1.Về thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam a. Những quan điểm của Mác, Ăngghen, Lênin:  Về tính tất yếu của thời kỳ quá độ: "Giữa xã hội tư bản chủ nghĩa và và xã hội cộng sản chủ nghĩa là một thời kỳ cải biến cách mạng từ xã hội nọ sang xã hội kia". Đó là Mác nói đến con đường quá độ lên chủ nghĩa cộng sản ở các nước tư bản phát triển cao.
3.  Khi vận dụng vào công cuộc xây dựng đất nước ở Liên Xô, Lênin có viết “Nếu phân tích tình hình chính trị hiện nay, chúng ta có thể nói rằng chúng ta đang ở vào một thời kỳ quá độ trong thời kỳ quá độ”. Theo Lênin, bước quá độ từ CNTB lên CNXH ở Nga là một thời kỳ lịch sử tương đối dài, nó cần thiết phải thực hiện những bước quá độ nhỏ để lôi cuốn nhân dân Nga mà đa số là tiểu nông, lên chủ nghĩa xã hội.
4. b. Quan niệm của Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ: Quan niệm của Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ xuất phát từ quan điểm Mác Lênin và không thể tách rời những quan niệm ngự trị trong hệ thống XHCN lúc bấy giờ:  Hồ Chí Minh đã lưu ý cần nhận thức tính quy luật chung và đặc điểm cụ thể của mổi nước khi bước vào xây dựng CNXH: “Nhưng tuỳ hoàn cảnh, mà các dân tộc phát triển theo con đường khác nhau có nước thì phải kinh qua chế độ dân chủ mới, rồi mới tiến lên CNXH”.
5.  Hồ Chí Minh đã chú ý phân tích đặc điểm nước ta, trong đó nhấn mạnh đặc điểm to nhất là “từ một nước nông nghiệp lạc hậu tiến thẳng lên CNXH không phải kinh qua giai đoạn phát triển TBCN”.  Chính đặc điểm đó đòi hỏi chúng ta phải xác định đúng con đường với những hình thức, bước đi và cách làm phù hợp. Từng bước, Hồ Chí Minh đã chỉ rõ những khó khăn phức tạp của “Việt Nam là một nước nông nghiệp lạc hậu, công cuộc đổi xã hội cũ thành xã hội mới phức tạp, gian nan hơn việc đánh giặc”.
6.  Về độ dài của thời kỳ quá độ: lúc đầu Hồ Chí Minh cũng dự đoán “chắc sẽ đòi hỏi ba, bốn kế hoạch dài hạn ”. Chỉ sau đó ít lâu Hồ Chí Minh điều chỉnh lại Hồ Chí Minh đã khẳng định: thời kỳ quá độ là một thời kỳ lịch sử lâu dài, đầy khó khăn.  Về nhiệm vụ lịch sử, Người chỉ rõ phải cải tạo và xây dựng mọi mặt về chính trị, kinh tế, văn hoá - xã hội.
7. NhNhữữngng nhânnhân ttốố bbảảoo đđảảmmththựựcc hihiệệnn ththắắngng llợợii CNXHCNXH ởở ViViệệtt NamNam GiGiữữ vvữữngng vvàà PhPháátt huyhuyttííchch tăngtăng cưcườờngng ssựự NângNâng caocao vaivai ccựựcc,, chchủủ đđộộngng XâyXâyddựựngng đđộộii lãnhlãnh đđạạoo ccủủaa tròtrò ququảả lýlýccủủaa ccủủaa ccáácc ttổổ ngngũũ ccáánn bbộộ ccóó ĐĐảảngng CCộộngng NhNhàà nưnướớcc chchứứcc chchíínhnh trtrịị đđứứcc,, ccóó ttààii ssảảnn ViViệệtt NamNam –– xãxã hhộộii QuanQuan điđiểểmm ccủủaa HHồồ ChChíí MinhMinh vvềề nhnhữữngng nhânnhân ttốố bbảảoo đđảảmm chocho ssựự ththựựcc hihiệệnn ththắắngng llợợii CNXHCNXH ởở ViViệệtt NamNam
8. QuanQuan niniệệmm ccủủaa HHồồ ChChíí MinhMinh vvềề bưbướớcc điđi,, phươngphương ththứứcc,, bibiệệnn phpháápp xâyxây ddựựngng CNXHCNXH PhươngPhương phpháápp,, bibiệệnn BưBướớcc điđi phpháápp,, ccááchch ththứứcc KKếếtt hhợợpp PhPhảảiillààmm KKếếtt hhợợpp GGắắnn mmụụcc NângNângcaocao ccảảii ttạạoo DânDânchchủủ ddầầnnddầầnn,, chchặặtt chchẽẽ tiêutiêu caocao TrongTrongccảảii TrongTrong tinhtinh ththầầnn vvớớii xâyxây trongtrongxâyxây ttừừngng haihai ccảả vvớớii ttạạoonôngnông phpháátt tritriểểnn đđộộcc llậậpp,, ddựựngng,, ddựựngngvvàà bưbướớcc nhinhiệệmm vvụụ bibiệệnnphpháápp nghinghiệệpp kinhkinhttếế ttựựchchủủ,, xâyxâyddựựngng ththựựcchihiệệnn vvữữngng chichiếếnn ccụụththểể,, ssáángngttạạoo llàà chchủủ kkếếhohoạạchch chchắắcc lưlượợcc thithiếếtt ththựựcc yyếếuu QuanQuan niniệệmm ccủủaa HHồồ ChChíí MinhMinh vvềề bưbướớcc điđi,, phươngphương ththứứcc,, bibiệệnn phpháápp xâyxây ddựựngng CNXH.CNXH.
9. 2.2. Về bước đi và phương thức, biện pháp xây dựng CNXH ở Việt Nam a. Về bước đi của thời kỳ quá độ: Là vấn đề mới, Hồ Chí Minh chưa có điều kiện làm rõ các chặng đường. Nhưng trong quan niệm "không thể một sớm, một chiều", Người đã lưu ý "phải làm dần dần dần" qua nhiều bước; "bước ngắn, bước dài tuỳ theo hoàn cảnh" nhưng phải chú ý "đi bước nào chắc bước ấy".
10. b. Về phương pháp, biện pháp, cách thức tiến hành xây dựng CNXH ở Việt Nam Người luôn luôn nhắc nhở không được rập khuôn; phải suy nghĩ, tìm tòi, sáng tạo. Cụ thể trong hoàn cảnh xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc lúc đó, Người lưu ý:  Phải kết hợp giữa hai chiến lược của cách mạng Việt Nam, “xây dựng miền Bắc, chiếu cố miền nam”.  Khi giặc Mỹ mở rộng chiến tranh ra miền Bắc, chúng ta phải “vừa sản xuất, vừa chiến đấu”, “vừa chống Mỹ cứu nước, vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội”.
11.  Xây dựng chủ nghĩa xã hội từ một nước nông nghiệp lạc hậu, bị chiến tranh tàn phá Người lưu ý phải kết hợp chặt chẽ cải tạo và xây dựng trên tất cả các lĩnh vực, mà xây dựng là chủ chốt và lâu dài.  Phải phát huy tính chủ động sáng tạo và sức đóng góp của nhân dân, “đem tài dân, sức dân, của dân để làm lợi cho dân”.  Hồ Chí Minh đặc biệt nhấn mạnh vai trò quyết định của các biện pháp tổ chức thực hiện, Người nhắc nhở chỉ tiêu một, biện pháp mười, quyết tâm hai mươi mới hoàn thành được kế hoạch.
12. III. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH và con đường quá độ lên CNXH ở Việt Nam Kết hợp Xây dựng Giữ vững Phát huy tổ chức Đảng sức mạnh và bộ máy mục tiêu quyền làm dân tộc với Nhà nước trong sạch đi lên chủ của sức mạnh vững mạnh CNXH nhân dân thời đại Sơ đồ vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH và con đường quá độ lên CNXH ở Việt Nam