Bài giảng Chấn thương trong bóng đá - Phan Vương Huy Đồng

Nội dung text: Bài giảng Chấn thương trong bóng đá - Phan Vương Huy Đồng

1. BẠN CẦN LÀM GÌ ? 3. BĂNG ÉP: (C – COMPRESSION) ✓ Chú ý: Những vòng đầu quấn hơi chặt sau đó lõng dần. Không nên quấn quá chặt có thể chèn ép mạch máu thần kinh
2. BẠN CẦN LÀM GÌ ? 4. KÊ CAO CHI CHẤN THƯƠNG (E – ELEVATION) ✓ Giúp máu trở về tim tốt hơn, làm giảm sưng và viêm (nhất là đối với chi dưới) ✓ Có thể nằm kê cao chân 10-15 cm trong 24-72 giờ đầu
3. CÁC ĐIỀU CẦN TRÁNH ❖ Xoa bóp, kéo nắn bừa bãi ❖ 48-72 giờ đầu tuyệt đối không nên xoa bóp các loại thuốc thoa có chứa tinh dầu gây nóng
4. CÁC ĐIỀU CẦN TRÁNH Hậu quả: ✓ Làm giãn mạch → tăng chảy máu → làm tăng sưng bầm, phù nề → đau tăng lên, hiện tượng viêm kéo dài, chấn thương lâu lành, dễ bị xơ chai mô bị thương → mô bị thương lành sẹo xấu → dễ bị tái phát ✓ Gây viêm, phỏng, dị ứng da nếu lạm dụng
5. PHÂN LOẠI TỔN THƯƠNG NHẸ: ✓ Hoạt động không bị ảnh hưởng ✓ Đau chỉ xuất hiện sau khi tập ✓ Thường vùng bị tổn thương không tăng cảm giác ✓ Không sưng hoặc rất ít – Không đỏ đau
6. PHÂN LOẠI TỔN THƯƠNG XỬ TRÍ: ✓ Sửa chữa lại thời khóa biểu tập luyện ✓ Tập hỗ trợ để chống stress ✓ RICE, thuốc giảm đau ✓ Từng bước hồi phục hoạt động hoàn toàn
7. PHÂN LOẠI TỔN THƯƠNG TRUNG BÌNH: ✓ Hoạt động bị ảnh hưởng phần nào ✓ Đau trước và sau khi hoạt động ✓ Vùng bị tổn thương tăng cảm giác khi sờ ✓ Sưng vừa phải – Đỏ da ít
8. PHÂN LOẠI TỔN THƯƠNG XỬ TRÍ: ✓ Nghỉ ngơi vùng bị tổn thương ✓ Bài tập hỗ trợ để chống stress ✓ RICE và thuốc giảm đau kháng viêm ✓ Từng bước trở lại hoạt động hoàn toàn
9. PHÂN LOẠI TỔN THƯƠNG NẶNG: ✓ Đau trước, trong và sau khi tập ✓ Đau ảnh hưởng đến vận động nhiều ✓ Các vận động bình thường trong ngày cũng gây đau ✓ Đau tăng nhiều khi ấn lên vùng bị tổn thương – Sưng nề – Đỏ đau
10. PHÂN LOẠI TỔN THƯƠNG XỬ TRÍ: ✓ Ngưng ngay các vận động thể thao ✓ Gặp các bác sĩ chuyên khoa
11. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP I. TỔN THƯƠNG DÂY CHẰNG Ở GỐI DC có tác dụng giữ vững khớp gối, gồm: ✓ DC chéo trước: x. quyển không trật ra trước ✓ DC chéo sau: x. quyển không trật ra sau ✓ DC bên trong – DC bên ngoài: giữ chặt mặt trong và ngoài khớp gối
12. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP I. TỔN THƯƠNG DÂY CHẰNG Ở GỐI DCCT DCCS DCBT DCBN Khớp gối nhìn từ trước Khớp gối nhìn từ sau
13. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP I. TỔN THƯƠNG DÂY CHẰNG Ở GỐI Cơ chế chấn thương
14. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP I. TỔN THƯƠNG DÂY CHẰNG Ở GỐI Phẫu thuật nội soi tái tạo DCCT: Dùng một phần gân bánh chè / gân cơ bán gân Tập phục hồi 6 tháng
15. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP I. TỔN THƯƠNG DÂY CHẰNG Ở GỐI ✓ Tổn thương DCBT, DCCS: thường ĐT bảo tồn ✓ Tổn thương kết hợp: DCCT – DCCS Gối mất vững DCCT – DCBT Cần phẫu thuật sớm DCCT – DCBN ✓ CT nhiều DC → khớp càng mất vững → tăng nguy cơ lỏng khớp mãn tính
16. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP I. TỔN THƯƠNG DÂY CHẰNG Ở GỐI ✓ Luật FIFA chống va chạm từ phía sau: tránh gây tổn thương DCCT và DCCS ✓ Đơn vị Y Học TDTT – Hội Y Học TDTT TPHCM đã áp dụng kỹ thuật nội soi ĐT đứt dây chằng cho VĐV
17. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP II. TỔN THƯƠNG SỤN CHÊM GỐI ✓ Hay gặp nhất ở cầu thủ bóng đá ✓ Giảm lực chấn động → giữ vững gối
18. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP II. TỔN THƯƠNG SỤN CHÊM GỐI ✓ Gối xoay vặn quá độ Sụn chêm ✓ Gối gập duỗi quá độ dập – bể – rách - tróc ✓ Rách sụn chêm trong thường gấp 5 lần sụn chêm ngoài
19. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP II. TỔN THƯƠNG SỤN CHÊM GỐI ✓ Điều trị – chẩn đoán bằng nội soi ✓ Tập phục hồi 6-12 tuần
20. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP III. TỔN THƯƠNG SỤN KHỚP GỐI ✓ Sụn khớp bao phủ đầu x.đùi và x.chày ✓ Trơn láng → gối cử động nhẹ nhàng ✓ Giảm chấn, phân bố lực đè ép mặt khớp ✓ Tổn thương sụn khớp thường kết hợp tổn thương DCCT & sụn chêm, chiếm 20-30% trường hợp lỏng gối mãn tính
21. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP III. TỔN THƯƠNG SỤN KHỚP GỐI Nguyên nhân: ✓ Lực bên ngoài tác động mặt khớp quá nhanh ✓ Gối xoay & chịu sức nặng lớn Nặng: bể xương dưới sụn
22. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP III. TỔN THƯƠNG SỤN KHỚP GỐI ✓ Triệu chứng: đau khi cử động, chịu sức nặng ở gối – sưng – kẹt khớp ✓ Mảnh sụn vỡ nhỏ 1-2 cm2 → cắt bỏ ✓ Tập phục hồi cả năm
23. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP IV. CHẤN THƯƠNG CỔ CHÂN ✓ Do lật bàn chân ✓ Giày không phù hợp chân hay mặt sân
24. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP IV. CHẤN THƯƠNG CỔ CHÂN Hình thức: ✓ Tổ thương bong gân (dãn dây chằng cổ chân) cấp tính ✓ Viêm hoạt mạc khớp cổ chân ✓ Thoái hóa mặt sụn khớp cổ chân
25. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP V. CHẤN THƯƠNG BẮP CHÂN ✓ Đau dữ dội 1/3 trên bắp chân, dịu ngay sau 10 p ✓ Cơ chế: đứt vùng tiếp giáp cơ sinh đôi trong ✓ Thường gặp ở người lớn tuổi, khởi động không kỹ
26. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP VI. CHẤN THƯƠNG CƠ ĐÙI ✓ Cơ tứ đầu đùi phía trước ✓ Cơ hamstring phía sau ✓ Gân cơ khép háng
27. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP VI. CHẤN THƯƠNG CƠ ĐÙI Nguyên nhân: ✓ Va chạm trực tiếp ✓ Cầu thủ gắng sức quá mức ✓ Trong cú chuồi – xoạt bóng đột ngột ✓ Cầu thủ khởi động không kỹ
28. MỘT SỐ CT THƯỜNG GẶP VII. VIÊM – ĐỨT GÂN GÓT ✓ Thường gặp ở VĐV lớn tuổi, gân gót đã bị thoát hóa ✓ Cố gắng theo banh nên quá tải
29. PHÒNG NGỪA CHẤN THƯƠNG ✓ Chuẩn bị thể lực tốt ✓ Khởi động kỹ ✓ Dinh dưỡng đầy đủ ✓ Lịch thi đấu phù hợp ✓ Dụng dụ, mặt sân phù hợp
30. PHÒNG NGỪA CHẤN THƯƠNG ✓ Xử trí đúng CT – điều trị CT cũ phục hồi hoàn toàn trước khi trở lại thi đấu ✓ Giáo dục tinh thần Fairplay ✓ Chuẩn bị trước thi đấu kỹ
31. KẾT LUẬN TẬP SỨC MẠNH VÀ SỰ DẺO DAI LÀ CHÌA KHÓA PHÒNG NGỪA CHẤN THƯƠNG
32. Trân Trọng Kính Chào