Bài giảng Chăm sóc sức khoẻ ban đầu dựa vào cộng đồng

Nội dung text: Bài giảng Chăm sóc sức khoẻ ban đầu dựa vào cộng đồng

1. CHĂM SÓC SỨC KHOẺ BAN ĐẦU DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG Nội dung bài này gồm: 1. Vấn đề chăm sóc sức khoẻ ban đầu. 2. Hoạt động tham gia chăm sóc sức khoẻ ban đầu dựa vào cộng đồng của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. 3. Một số mô hình hoạt động hiệu quả.
2. I. VẤN ĐỀ CHĂM SÓC SỨC KHOẺ BAN ĐẦU 1. Khái niệm sức khoẻ Theo Tổ chức y tế thế giới “Sức khỏe là trạng thái thoải mái toàn diện về thể chất, tinh thần và xã hội chứ không chỉ bao gồm tình trạng không có bệnh hay thương tật”. Mục tiêu chung của Tổ chức y tế thế giới là phấn đấu để đạt được cho tất cả mọi người một mức độ cao nhất có thể được về sức khỏe. Tại hội nghị Alma Ata năm 1978 của các nước thành viên trong Tổ chức y tế thế giới đã đưa ra nội dung của chăm sóc sức khỏe ban đầu (CSSKBĐ).Chăm sóc sức khỏe ban đầu đã trở thành trọng tâm chính để tăng cường sức khỏe của mỗi quốc gia trên toàn thế giới.
3. 2. Khái niệm chăm sóc sức khoẻ ban đầu Theo Tổ chức y tế thế giới: "Chăm sóc sức khỏe ban đầu là những chăm sóc sức khỏe thiết yếu, dựa trên những phương pháp và kỹ thuật thực hành, đưa đến tận cá nhân và từng gia đình trong cộng đồng, được mọi người chấp nhận thông qua sự tham gia đầy đủ của họ, với giá thành mà họ có thể chấp nhận được nhằm đạt được mức sức khỏe cao nhất có thể được".
4. Cần lưu ý: Chăm sóc sức khoẻ ban đầu là những chăm sóc sức khoẻ thiết yếu. Những Chăm sóc sức khoẻ thiết yếu này phải: a) Đưa đến tận cá nhân, gia đình trong cộng đồng; b) Áp dụng các kỹ thuật y tế thích hợp, được mọi người chấp nhận thông qua sự tham gia đầy đủ của họ nhằm duy trì lâu dài trong cộng đồng; c) Với giá thành mà cộng đồng có thể chấp nhận được nhằm đạt được mức sức khoẻ cao nhất có thể được.
5. 3 . Ý nghĩa, vai trò của chăm sóc sức khoẻ ban đầu - Chăm sóc sức khỏe ban đầu thể hiện tính nhân đạo và công bằng rất cao, công bằng không có nghĩa là cung cấp các chăm sóc sức khỏe đồng đều cho mọi thành viên của cộng đồng mà là cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho những người thực sự có nhu cầu cần nó. - Chăm sóc sức khỏe ban đầu đã góp phần quan trọng vào thực hiện công bằng xã hội thông qua việc giảm dần sự khác biệt trong chăm sóc sức khỏe giữa người giàu và người nghèo; giữa thành thị và nông thôn; giữa đồng bằng và miền núi. - Chăm sóc sức khỏe ban đầu đã góp phần quan trọng trong việc đẩy mạnh phân phối công bằng nguồn lực y tế và định hướng phục vụ. - Chăm sóc sức khỏe ban đầu nhấn mạnh đến những vấn đề sức khỏe chủ yếu của cộng đồng, đến tăng cường sức khỏe, phòng bệnh, chữa bệnh và phục hồi sức khỏe. Do đó chăm sóc sức khỏe ban đầu đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe cho nhân dân. Chăm sóc sức khỏe ban đầu góp phần giảm tỷ lệ tử vong, tỷ lệ bệnh tật, tăng tuổi thọ trung bình của người dân.
6. 4. Mục tiêu của chăm sóc sức khỏe ban đầu 4.1. Phấn đấu để đạt được một mức độ cao nhất có thể được về sức khỏe cho tất cả mọi người. 4.2. Tăng cường tình trạng sức khỏe của cộng đồng và các điều kiện kinh tế - xã hội của cộng đồng. 4.3. Đẩy mạnh thực hiện chiến lược sức khỏe cho mọi người thông qua thực hiện công bằng trong chăm sóc sức khỏe và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe.
7. 5. Nội dung của Chăm sóc sức khoẻ ban đầu 5.1. Nội dung chăm sóc sức khỏe ban đầu (theo Tổ chức Y tế thế giới xác định tại Hội nghị Almaata năm 1978), gồm 8 nội dung sau: a) Giáo dục sức khỏe nhằm thay đổi lối sống và thói quen không lành mạnh. b) Cải thiện điều kiện dinh dưỡng và ăn uống hợp lý, đây là yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến sức khỏe. c) Cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường. d) Chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em trong đó có kế hoạch hóa gia đình. e) Tiêm chủng phòng chống 6 bệnh nhiễm trùng phổ biến ở trẻ em.
8. g) Phòng chống các bệnh dịch lưu hành phổ biến tại địa phương. h) Điều trị hợp lý các bệnh và các vết thương thông thường. i) Cung cấp các loại thuốc thiết yếu. 5.2. Nội dung chăm sóc sức khỏe ban đầu do Ngành Y tế Việt Nam đưa ra bao gồm 8 nội dung nêu trên và thêm 2 nội dung nữa, đó là: j) Quản lý sức khỏe toàn dân. k) Củng cố màng lưới y tế cơ sở, trong đó giáo dục sức khoẻ là quan trọng liên quan tới tất cả các nội dung Chăm sóc sức khoẻ ban đầu.
9. II. HOẠT ĐỘNG THAM GIA CHĂM SÓC SỨC KHOẺ BAN ĐẦU DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG CỦA HỘI CHỮ THẬP ĐỎ VIỆT NAM Chăm sóc sức khỏe ban đầu dựa vào cộng đồng là hoạt động quan trọng đặc thù của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, nhằm thực hiện nội dung chăm sóc sức khoẻ ban đầu do Tổ chức Y tế thế giới xác định và thực hiện chiến lược bảo vệ sức khoẻ nhân dân của Đảng và Nhà nước ta. 1. Thế nào là chăm sóc sức khoẻ ban đầu dựa vào cộng đồng? Chăm sóc sức khoẻ ban đầu dựa vào cộng đồng là hoạt động chăm sóc sức khoẻ nhân dân tại cộng đồng có sự tham gia của cộng đồng. Sự tham gia của cộng đồng là nhân tố cơ bản trong chăm sóc sức khỏe ban đầu dựa vào cộng đồng, bao gồm: - Các cá nhân trong cộng đồng nhận rõ trách nhiệm của họ và tự họ quyết định những việc cần làm để nâng cao sức khỏe cộng đồng; - Cộng đồng quyết định làm thế nào để thực hiện những việc cần làm để nâng cao sức khoẻ của người dân tại cộng đồng. Vấn đề sức khoẻ của người dân không phải chỉ cần thuốc tốt, bác sỹ giỏi hay bệnh viện hiện đại, mà quan trọng hơn là cách thức cộng đồng phòng bệnh như thế nào hay cách thức người dân ở cộng đồng thay đổi thói quen, hành vi xấu ảnh hưởng đến sức khoẻ cộng đồng (ăn chín, uống sôi, giữ gìn vệ sinh an toàn thực phẩm để đẩy lùi bệnh ỉa chảy, suy dinh dưỡng và nhiều bệnh khác; xây dựng lối sống cộng đồng lành mạnh dể phòng chống HIV/AIDS...).
10. 2. Tại sao Hội Chữ thập đỏ Việt Nam xác định thực hiện nhiệm vụ Chăm sóc sức khỏe ban đầu dựa vào cộng đồng? 2.1. Dựa vào cộng đồng, huy động sự tham gia của cộng đồng là nhân tố cơ bản, quan trọng nhất trong chăm sóc sức khỏe ban đầu. 2.2. Hội Chữ thập đỏ Việt Nam là tổ chức nhân đạo chuyên nghiệp, có thế mạnh trong việc vận động, huy động sự tham gia của cộng đồng. Cụ thể: - Trong suốt quá trình phát triển hơn 60 năm qua, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam luôn xác định công tác chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân là một trong các nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, nhằm tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh, dịch, xây dựng nếp sống vệ sinh, thực hiện các biện pháp an toàn thực phẩm, phòng chống suy dinh dưỡng và các bệnh dịch khác. - Hội có hệ thống tổ chức ở 4 cấp với lực lượng đông đảo hội viên, tình nguyện viên Chữ thập đỏ được trang bị kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe để đưa những kiến thức, kỹ năng ấy đến với người dân tại cộng đồng, vận động nhân dân tham gia các phong trào vệ sinh phòng bênh, phòng dịch, nước sạch vệ sinh môi trường, sơ cấp cứu, sử dụng thuốc nam và các phương pháp y học cổ truyền trong khám chữa bệnh. Chính người dân tại cộng đồng sau khi được tuyên truyền, sẽ tham gia tích cực thực hiện các biện pháp để bảo vệ sức khỏe của chính họ và gia đình họ. - Hội có thế mạnh trong việc huy động sự tài trợ của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước hỗ trợ kinh phí, kỹ thuật để thực hiện được các hoạt động chăm sóc sức khỏe ban đầu dựa vào cộng đồng. - Hội có kinh nghiệm thực hiện các mô hình chăm sóc sức khỏe ban đầu dựa vào cộng đồng.