Kỹ năng giám sát Tài chính - Ngân sách của Đại biểu Quốc hội - Đặng Văn Thanh

Nội dung text: Kỹ năng giám sát Tài chính - Ngân sách của Đại biểu Quốc hội - Đặng Văn Thanh

1. KỸ NĂNG GIÁM SÁT 1-TậpTập hợphợp nhữngnhững ĐBQHĐBQH vàvà chuyênchuyên giagia cócó hiểuhiểu biếtbiết cầncần thiếtthiết vềvề chuyênchuyên đềđề GíamGíam sátsát 2-ThuThu thậpthập && xửxử lýlý thôngthông tin:tin: TTTT chínhchính thứcthức && TTTT bổbổ sung;sung; 3-PhânPhân tíchtích chínhchính sách;sách; giảigiải pháppháp 4-TổTổ chứcchức && điềuđiều phốiphối lựclực lượnglượng GSGS ((Phân công, quản lý thành viên; tổ chức sự phối hợp với đối tượng GS & cơ quan liên quan); 5- ChọnChọn phươngphương pháp,pháp, hìnhhình thứcthức GSGS phùphù hợp,hợp, cócó hiệuhiệu quả;quả; 6-ThúcThúc đẩyđẩy sựsự hợphợp táctác tíchtích cựccực củacủa đốiđối tượngtượng GS;GS; 7-KiểmKiểm tra,tra, đônđôn đốcđốc trước,trước, trongtrong vàvà sausau GS;GS; 8-LậpLập báobáo cáocáo đánhđánh giágiá && kiếnkiến nghịnghị (phải cụ thể);); 9-LàmLàm việcviệc nhóm:nhóm: có tổ chức, không chỉ là tập hợp cơ giới; phân công công việc phù hợp, cụ thể; Điều phối, bảo đảm chương trình. 11
2. THÁI ĐỘ 1-Thống-Thống nhấtnhất vềvề nhậnnhận thứcthức củacủa đốiđối tượngtượng GSGS:: GS chuyên đề xuất phát từ CTGS của QH; từ thực tiễn của cuộc sống; cần cho các đối tượng GS; 2-Nhận-Nhận thứcthức củacủa ĐoànĐoàn GSGS:: GSGS làlà tiếptiếp cận,cận, nắmnắm bắtbắt thựcthực tế,tế, họchọc hỏihỏi từtừ thựcthực tế,tế, thamtham giagia tíchtích cực;cực; 3-Tinh-Tinh thầnthần tráchtrách nhiệmnhiệm caocao (bám sát KH, bám chương trình làm việc, nhiệm vụ được phân công từ đầu đến cuối); 4-Trưởng-Trưởng đoànđoàn phảiphải biếtbiết cáchcách tạotạo điềuđiều kiệnkiện chocho thànhthành viênviên phátphát huyhuy năngnăng lực;lực; 5-TháiThái độđộ tôntôn trọng,trọng, biếtbiết lắnglắng nghenghe,, ghighi nhận,nhận, kháchkhách quan,quan, hỗhỗ trợ,trợ, cùngcùng nhaunhau tháotháo gỡgỡ 12
3. QUY TRÌNH GIÁM SÁT n Bước 1: ChuẩnChuẩn bịbị n Thông tin; nội dung; địa bàn n Kế hoạch GS; n QĐ thành lập Đoàn GS; phổ biến KH GS n Bước 2 : TriểnTriển khaikhai hoạthoạt độngđộng n Xem xét, đánh giá báo cáo; n Nghe giải trình; n Đi thực tế, kể cả tiếp xúc cử tri. n Bươc 3: KếtKết luậnluận vàvà kiếnkiến nghịnghị n Báo cáo; thống nhất về kết luận, kiến nghị; n Trao đổi với đối tượng GS n Bước 4: ĐônĐôn đốcđốc giảigiải quyếtquyết kiếnkiến nghịnghị sausau GSGS n Theo dõi giải quyết ở địa phương; n Gửi báo cáo đến QH, CP, các tổ chức liên quan; n Bám sát các kiến nghị để đôn đốc xử lý Bám sát các kiến nghị để đôn đốc xử lý 13
4. Quy trình ngân sách Quyết Dự toán toán Ngân Ngân sách sách Chấp Hành ngân sách 14
5. QUY TRÌNH NSNN – 3 GIAI ĐOẠN 1. Lập, thẩm tra, xem xét, quyết định dự toán NSNN, phân bổ NSTW 2. Chấp hành NSNN (thu, chi, thanh toán, hạch toán, kiểm tra, giám sát, ) 3. Quyết toán NSNN (kế toán, kiểm toán) 15
6. Thẩm quyền của QUỐC HỘI Về Ngân sách 1- Quyết định dự toán NSNN 2- Quyết định phương án phân bổ NSTW 3- Phê chuẩn quyết toán NSNN 4- Giám sát việc chấp hành dự toán NSNN 16
7. PHÂN ĐỊNH TRÁCH NHIỆM, QUYỀN HẠN VỀ NSNN CHÍNH QUỐC HỘI PHỦ - Ủy ban Tài chính, Ủy ban KỲ HỌP Bộ Tài chính, Ngân sách Thường QUỐC Các Bộ khác, - HĐDT vụ QH HỘI UBND - Ủy ban khác - Dự toán NSNN - Phương án phân bổ Thảo luận Thẩm tra Cho ý kiến ngân sách TW quyết định - Báo cáo quyết toán NSNN 17
8. Quy trình giám sát về Ngân sách Của Quốc hội 1-1- Chủ yếu tại kỳ họp của QH 22-Chính phủ (Bộ Tài chính) trình bày báo cáo 33-Ủy ban Tài chính Ngân sách trình bày Bc thẩm tra 4-4-UBTV Quốc hội báo cáo tổng hợp, định hướng vấn đề cần thảo luận, quyết định tại kỳ họp 5-5- Quốc hội thảo luận, chất vấn 6- Biểu quyết từng phần hoặc toàn bộ nhiệm vụ tài chính, giải pháp tăng thu, tăng chi; phương án thu phí, lệ phí; định mức phân bổ 7-7-Th.luận về phân bổ NSTW, phân bổ vốn đầu tư: chủ trương, quy họach, kế họach, hiệu quả, nợ đọng 18
9. Nội dung Giám sát 1-ĐộĐộ tintin cậycậy củacủa sốsố liệu,liệu, đánhđánh giágiá 2-TínhTính khảkhả thithi củacủa chỉchỉ tiêu,tiêu, g.phápg.pháp 3-ChấtChất lượnglượng dựdự tóan,tóan, báobáo cáocáo QuyếtQuyết toántoán 4-ThờiThời giangian qq uyếtuyết địnhđịnh dựdự tóantóan vàvà phêphê chuẩnchuẩn quyếtquyết tóantóan 5- BiểuBiểu mẫumẫu đầyđầy đủ,đủ, đúngđúng quyquy định,định, chỉchỉ tiêutiêu chichi tiết,tiết, gửigửi đúngđúng hạnhạn 6-Có-Có ýý kiếnkiến xácxác nhậnnhận củacủa kiểmkiểm 19 toántoán
10. CƠ CHẾ PHÂN BỔ NGÂN SÁCH 1. TỷTỷ lệlệ %% phânphân chiachia cáccác khoảnkhoản thuthu chocho từngtừng cấpcấp ngânngân sáchsách vàvà sốsố bổbổ sungsung từtừ ngânngân sáchsách cấpcấp trêntrên đượcđược ổnổn địnhđịnh 3-53-5 nămnăm 1. XửXử lýlý táctác độngđộng - ThuThu khôngkhông đạtđạt dựdự toántoán thìthì điềuđiều chỉnhchỉnh giảmgiảm chichi - ThiếuThiếu hụthụt quỹquỹ NSNS –– dùngdùng quỹquỹ dựdự trữtrữ tàitài chính.chính. ĐốiĐối vớivới NSTWNSTW đượcđược tạmtạm ứngứng từtừ NHNNNHNN 20
11. CƠ CHẾ PHÂN BỔ NGÂN SÁCH 3. ChínhChính quyềnquyền địađịa phươngphương đượcđược thuthu 11 sốsố loạiloại phí,phí, lệlệ phí,phí, phụphụ phí,phí, đóngđóng gópgóp tựtự nguyệnnguyện 4.4. PhânPhân bổbổ ngânngân sáchsách chocho đơnđơn vịvị dựdự toántoán cấpcấp II theotheo lĩnhlĩnh vựcvực chi.chi. PhânPhân bổbổ chocho cáccác chươngchương trìnhtrình mụcmục tiêutiêu QuốcQuốc giagia 5.5. DựDự toántoán ngânngân sáchsách đượcđược phânphân bổbổ theotheo mụcmục lụclục NSNNNSNN 21
12. NGUYÊN TẮC CHI VÀ KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH n Khoản chi phải có trong dự toán được duyệt n Đơn vị sử dụng ngân sách phải mở tài khoản tại KBNN; chịu trách nhiệm dự toán, thanh toán, quyết toán 22
13. NỘI DUNG VÀ TRÁCH NHIỆM KIỂM SOÁT CHI NSNN 1.1. - Kiểm tra hồ sơ, chứng từ, điều kiện chi 2. - Cấp phát và thanh toán các khoản chi 3. - Kiểm tra tình hình sử dụng các khỏan chi ngân sách 4. - Đình chỉ, từ chối thanh toán 23
14. KIỂM SOÁT CHI Đầu tư Xây dựng cơ bản - Khâu lập kế hoạch - Khâu giao kế hoạch - Khâu thực hiện kế hoạch 24
15. QUYẾT TOÁN NGÕN SỎCH NHÀ NƯỚC TráchTrách nhiệmnhiệm LậpLập:: Đơn vị thụ hưởng, chủ đầu tư TráchTrách nhiệmnhiệm kiểmkiểm tra,tra, đốiđối chiếuchiếu ĐơnĐơn vịvị dựdự toántoán cấpcấp trên,trên, KhoKho bạcbạc nnnn CơCơ quanquan tàitài chínhchính thẩmthẩm địnhđịnh KiểmKiểm toántoán đánhđánh giá,giá, xácxác nhậnnhận PhêPhê chuẩnchuẩn QuốcQuốc hội-hội- QuyếtQuyết toántoán NSNNNSNN (18(18 tháng)tháng) HĐND-QuyếtHĐND-Quyết toántoán NSĐPNSĐP (12(12 tháng)tháng) 25
16. Xác định ưu tiên n CầnCần thiếtthiết :: ĐểĐể giámgiám sátsát cócó hiệuhiệu quả.quả. n Công cụ để xác định các ưu tiên: - NhữngNhững vấnvấn đềđề liênliên quanquan thểthể chếchế NhữngNhững vấnvấn đềđề liênliên quanquan tàitài chínhchính quốcquốc giagia NhữngNhững khiếukhiếu kiệnkiện củacủa côngcông dândân (Tham(Tham ô,ô, l.phí)l.phí) CácCác ưuưu tiêntiên quốcquốc gia,gia, cáccác vấnvấn đềđề cócó tầmtầm quanquan trọngtrọng đặcđặc biệtbiệt đốiđối vớivới đấtđất nướcnước HĐDT,HĐDT, cáccác ỦyỦy banban giámgiám sátsát theotheo lĩnhlĩnh vựcvực 26
17. Một số ưu tiên cụ thể n -Phân cấp Tài chính , ngân sách, thẩm quyền quyết định và sử dụng Ngân quỹ QG n -Cải cách hành chính, thủ tục hành chính trong quản lý, phân bổ và thanh toán kinh phí n -Phòng chống tham nhũng, lãng phí trong quản lý, sử dụng công quỹ 27
18. Phương thức giám sát *QuốcQuốc hộihội hoạthoạt độngđộng theotheo chếchế độđộ hộihội nghị,nghị, nênnên cầncần ápáp dụngdụng cáccác phươngphương thứcthức phảnphản ảnhảnh tínhtính chấtchất hộihội nghị.nghị. *QHQH thiếtthiết chếchế chínhchính trịtrị nênnên chếchế độđộ tráchtrách nhiệmnhiệm màmà QHQH cócó thểthể ápáp đạtđạt làlà chếchế độđộ tráchtrách nhiệmnhiệm chínhchính trịtrị Khen ngợi, phê phán, bất tín nhiệm 28
19. Phương thức giám sát QH bao gồm 4 chủ thể chính:: Toàn thể Quốc hội ở phiên họp toàn thể * Ủy ban Thường vụ Quốc hội * HĐDT, Các Ủy ban của QH * Các đại biểu Quốc hội Mỗi chủ thể có các công cụ giám sát khác nhau và có khả năng giám sát các khía cạnh khác nhau 29
20. Phương thức giám sát Các hình thức ( Công cụ) Giám sát của các chủ thể * CủaCủa QuốcQuốc HộiHội .Nghe, thảo luận báo cáo tài chính , ngân sách .Chất vấn Thủ tướng, các Bộ trưởng .Thảo luận , bỏ phiếu tín nhiệm * cáccác ỦyỦy banban củacủa QHQH :: .Nghe báo cáo, Thảo luận . Điều trân, Điều tra * CủaCủa cáccác ĐạiĐại biểubiểu QHQH .Thảo luận, tranh luận .Chất vấn, .Kiến nghị 30
21. Đại biểu Quốc hội trong hoạt động giám sát Tài chính-ngân sách n TranhTranh luậnluận (( Thảo luận)) -Tranh luận về các dự án luật, các chính sách tài chính – Giám sát trước khi ban hành chính sách -Tranh luận về báo cáo giám sát hoạt động tài chính ngân sách n ChấtChất vấnvấn -Hỏi để làm rõ chính sách, giải pháp tài chính -Hỏi để làm rõ trách nhiệm trong lĩnh vực tài chính, ngân sách -Tranh luận để đi đến đồng thuận, quyết định phương án, giải pháp tối ưu về thu , chi , xử lý bội chi ngân sách 31
22. Một số hình thức giám sát cụ thể n Nghe và thảo luận báo cáo -Phải-Phải chọnchọn đúngđúng vấnvấn đềđề -Phải-Phải nêunêu rõrõ vấnvấn đềđề vớivới ChínhChính phủphủ -Thời-Thời hạnhạn gửigửi báobáo cáocáo -Việc-Việc thẩmthẩm tratra củacủa cáccác ỦyỦy BanBan -Việc-Việc nghiênnghiên cứucứu vàvà chuẩnchuẩn bịbị củacủa cáccác ĐạiĐại biểubiểu QuốcQuốc hộihội 32
23. chất vấn & giải trình - HìnhHình thứcthức chấtchất vấnvấn ThờiThời giangian dànhdành chocho chấtchất vấnvấn ChuẩnChuẩn bịbị cáccác câucâu hỏihỏi chấtchất vấnvấn TranhTranh luậnluận sausau khikhi trảtrả lờilời ViệcViệc truyềntruyền hìnhhình trựctrực tiếptiếp && truyềntruyền thôngthông trựctrực tiếptiếp trêntrên cáccác phươngphương tiệntiện thôngthông tintin đạiđại chúngchúng 33
24. Kỹ năng cần thiết cho hoạt động giám sát 1-1- KỹKỹ năngnăng thuthu thậpthập thôngthông tintin && kỹkỹ năngnăng lấylấy ýý kiếnkiến chuyênchuyên giagia tàitài chínhchính -Qua phương tiên thông tin đại chúng và cử tri -Qua các cơ quan chuyên môn -Qua mạng lưới quan hệ 2-2- KỹKỹ năngnăng sửsử dụngdụng bộbộ máymáy giúpgiúp việcviệc -Dịch-Dịch vụvụ thôngthông tin,tin, tưtư liệuliệu -Dịch-Dịch vụvụ nghiênnghiên cứucứu củacủa QuốcQuốc hộihội 34
25. Kỹ năng cần thiết cho hoạt động giám sát 3-Kỹ3-Kỹ năngnăng tranhtranh luậnluận -Tranh-Tranh luậnluận trêntrên cơcơ sởsở chứngchứng cứcứ vàvà logiclogic -Tranh-Tranh luậnluận theotheo quyềnquyền thếthế -Tranh-Tranh luậnluận theotheo giágiá trịtrị -Tranh-Tranh luậnluận vềvề quanquan điểm,điểm, khôngkhông tấntấn côngcông concon ngườingười 4-Kỹ4-Kỹ năngnăng chấtchất vấnvấn -Nêu-Nêu câucâu hỏihỏi phụphụ trước,trước, dànhdành câucâu hỏihỏi chínhchính chocho traotrao đổiđổi tạitại hộihội trườngtrường -Bày-Bày tỏtỏ sựsự trântrân trọngtrọng tốitối đađa đốiđối vớivới cáccác BộBộ trưởng,trưởng, nhưngnhưng câucâu hỏihỏi phảiphải sắcsắc sảo,sảo, cócó chứngchứng cứcứ 35
26. Kỹ năng cần thiết cho hoạt động giám sát 5-5- KỹKỹ năngnăng kiếnkiến nghịnghị vềvề tàitài chínhchính -Kiến-Kiến nghịnghị làlà côngcông cụcụ mạnhmạnh nhấtnhất -Tìm-Tìm kiếmkiếm sựsự ủngủng hộhộ củacủa đạiđại biểubiểu kháckhác -Kiến-Kiến nghịnghị vềvề nghịnghị quyếtquyết 6-6- KỹKỹ năngnăng làmlàm việcviệc vớivới báobáo chíchí n GiữGiữ quanquan hệhệ thânthân thiệnthiện vớivới báobáo chíchí n ChuẩnChuẩn bịbị thôngthông điệpđiệp kỹkỹ lưỡnglưỡng n ChuẩnChuẩn bịbị thôngthông tintin đầyđầy đủđủ n TrungTrung thựcthực 36
27. Thông tin đối với hoạt động giám sát Tài chính n Giám sát của QH chính là việc QH thu thập và đánh giá thông tin 1 - VềVề việcviệc thuthu thậpthập thôngthông tintin:: - Yêu cầu Chính phủ báo cáo về tình hình tài chính-ng.sách - Quyền tiếp cận thông tin & tài liệu của các Đại biểu QH - Thu thập thông tin qua cử tri, báo chí 2 - VềVề ĐánhĐánh giágiá thôngthông tintin - Nâng cao năng lực phân tích của các đại biểu QH - Tổ chức hệ thống phân tích, nghiên cứu của QH - Sử dụng chuyên gia, tư vấn 37
28. KẾT LUẬN n GiámGiám sátsát TàiTài chính-chính- ngânngân sáchsách làlà mộtmột chứcchức năngnăng quanquan trọngtrọng củacủa QHQH làlà mộtmột trongtrong nhữngnhững nhiệmnhiệm vụvụ trọngtrọng tâmtâm củacủa cáccác vịvị ĐạiĐại biểubiểu QHQH n ThờiThời giangian củacủa QHQH khôngkhông nhiều,nhiều, vấnvấn đềđề tàitài chínhchính ,, ngânngân sáchsách rấtrất rộngrộng vàvà phứcphức tạptạp nênnên phảiphải xácxác địnhđịnh ưuưu tiêntiên trongtrong hoạthoạt độngđộng giámgiám sátsát 38
29. KẾT LUẬN n Nghe, thảo luận về báo cáo về tài chính và ngân sách và chất vấn là những hình thức giám sát quan trọng hơn cả. n Tổ chức tốt công tác thông tin về hoạt động tài chính - ngân sách để giám sát có hiệu quả 39
30. XIN CÁM ƠN QUÝ VỊ ĐẠI BIỂU 40