Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương III: Đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược (1945-1975) - Phí Thị Lan Phương

Nội dung text: Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương III: Đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược (1945-1975) - Phí Thị Lan Phương

1. I.2. Đường lối kháng chiến chống Pháp và xây dựng chế độ dân chủ nhân dân ( 1946 - 1954) b. Quá trình hình thành và nội dung đường lối * Nội dung đường lối - Mục tiêu: “ Đánh phản động thực dân Pháp xâm lược, giành thống nhất và độc lập” - Tính chất: Dân tộc giải phóng và dân chủ mới - Nhiệm vụ: “ cuộc kháng chiến này chính là một cuộc chiến tranh cách mạng có tính dân tộc độc lập và dân chủ tự do nhằm hoàn thành nhiệm vụ giải phóng dân tộc và phát triển dân chủ mới - Phương châm: kháng chiến toàn dân, toàn diện, lâu dài và dựa vào sức mình là chính. 11
2. I.2. Đường lối kháng chiến chống Pháp và xây dựng chế độ dân chủ nhân dân ( 1946 - 1954) b. Quá trình hình thành và nội dung đường lối ®•êng lèi kh¸ng chiÕn cña ®¶ng. • Nội dung – Toàn dân – Toàn diện Vì sao? Như thế nào? – Trƣờng kỳ – Tự lực cánh sinh 12
3. I.2. Đường lối kháng chiến chống Pháp và xây dựng chế độ dân chủ nhân dân ( 1946 - 1954) b. Quá trình hình thành và nội dung đường lối ®•êng lèi kh¸ng chiÕn cña ®¶ng. 1 2 3 4 5 13
4. I.2. Đường lối kháng chiến chống Pháp và xây dựng chế độ dân chủ nhân dân ( 1946 - 1954) b. Quá trình hình thành và nội dung đường lối Kết quả thực hiện đường lối kháng chiến của Đảng 1. Quân sự: Đánh bại chiến lược “ Đánh nhanh thắng nhanh” của Pháp. Phá thế bao vây cấm vận của kẻ thù đối với cách mạng Việt Nam Lực lượng quân đội của ta trưởng thành cả về số lượng và chất lượng 2. Chính trị: Hệ thống chính quyền các cấp tiếp tục được xây dựng và hoàn thiện 3. VH – XH: Sự nghiệp giáo dục nâng cao dân trí tiếp tục thu được kết quả tốt đẹp Phong trào xây dựng đời sống mới được phát động rộng khắp 4. Kinh tế: thực hiện có kết quả chủ trương phát triển sản xuất, thực hiện cách mạng ruộng đất 5. Đối ngoại: Khối đoàn kết chiến đấu Việt Nam–Lào–Campuchia được củng cố và phát triển Đầu năm 1951: Trung Quốc, Liên xô và các nước XHCN chính thức công nhận và đặt quan hệ ngoại giao 14
5. I.2. Đường lối kháng chiến chống Pháp và xây dựng chế độ dân chủ nhân dân ( 1945-1954) b. Quá trình hình thành và nội dung đường lối * Phát triển đường lối kháng chiến theo phương châm hoàn thành giải phóng dân tộc, phát triển chế độ dân chủ nhân dân, tiến lên CNXH Thế giới Trong nước - Liên Xô, Đông Âu đang xây dựng - Chiến thắng biên giới 1950 – CNXH thành công 1951 - Cách mạng Trung Quốc thắng lợi - Các nước đặt quan hệ ngoại giao với Việt Nam - Phong trào phản đối chiến tranh của Pháp ở Đông dương trên thế - Pháp bắt đầu sa lầy và gặp nhiều giới đang lan rộng khó khăn - Mỹ bắt đầu viện trợ cho Pháp - Các chiến trường chuyển sang phản công “ĐẠI HỘI KHÁNG CHIẾN” (11 – 19/2/1951, Vinh Quang, Chiêm Hóa, Tuyên Quang) 15
6. I.2. Đường lối kháng chiến chống Pháp và xây dựng chế độ dân chủ nhân dân ( 1945-1954) b. Quá trình hình thành và nội dung đường lối Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng ( 2/1951) * Nội dung đường lối  TÝnh chÊt x· héi ViÖt Nam Mét phÇn thuéc ®Þa D©n chñ nh©n d©n TÝnh chÊt Nöa phong kiÕn 16
7. I.2. Đường lối kháng chiến chống Pháp và xây dựng chế độ dân chủ nhân dân ( 1945-1954) b. Quá trình hình thành và nội dung đường lối  Đối tượng CM: CM VN có 2 đối tượng: Đối tượng chính là thực dân Pháp và can thiệp Mỹ. Đối tượng phụ là phong kiến phản động  Nhiệm vụ cơ bản: . Đánh đổ ĐQ giành độc lập thống nhất đất nước . Xóa bỏ những tàn tích phong kiến đem lại ruộng đất cho nông dân . Phát triển chế độ dân chủ nhân dân, gây cơ sở cho CNXH  Động lực CM: Công nhân, nông dân, TTS và TS dân tộc hợp thành NHÂN DÂN. Trong đó nòng cốt là công nhân, nông dâ, trí thức do giai cấp công nhân lãnh đạo.  Triển vọng phát triển: CM dân tộc dân chủ nhân dân phải tiến lên CNXH 17
8. I.2. Đường lối kháng chiến chống Pháp và xây dựng chế độ dân chủ nhân dân ( 1945-1954) * ý nghÜa: -§¸nh dÊu mét b•íc tr•ëng thµnh cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam, d©n téc ta chuyÓn sang mét giai ®o¹n míi. - §•êng lèi §¹i héi II ®¸p øng yªu cÇu tr•íc m¾t vµ l©u dµi cña n•íc ta. Chñ tr•¬ng thµnh lËp §¶ng céng s¶n riªng lµ phï hîp t×nh h×nh tõng n•íc §«ng D•¬ng lóc ®ã vµ trë l¹i víi t• t•ëng cña C•¬ng lÜnh ®Çu tiªn cña NguyÔn ¸i Quèc t¹i Héi nghÞ thµnh lËp §¶ng. 18
9. I.3. Kết quả, ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm ĐỐI VỚI ĐỐI VỚI VIỆT NAM THẾ GIỚI Đánh thắng Giải phóng Sự sụp đổ của Cổ vũ phong đế quốc lớn miền Bắc CNTD cũ trào CMTG PHIM VỀ CHIẾN DỊCH ĐIỆN BIÊN PHỦ 19
10. I.3. Kết quả, ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm * Bài học kinh nghiệm 1. XÁC ĐỊNH ĐÚNG ĐỐI TƯỢNG 3. VỪA 2. KẾT HỢP KHÁNG HAI NHIỆM CHIẾN VỪA VỤ XÂY DỰNG 4. KHÁNG 5. XÂY CHIẾN DỰNG LÂU DÀI ĐẢNG VỮNG MẠNH 20
11. II. ĐƯỜNG LỐI KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ, THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC ( 1954 – 1975) 1. Giai đoạn 1954 – 1964 a. Bối cảnh lịch sử của cách mạng Việt Nam sau tháng 7/1954 * Thuận lợi - Hệ thống XHCN tiếp tục lớn mạnh cả về kinh tế, quân sự, khoa học, kỹ thuật - Phong trào giải phóng dân tộc tiếp tục phát triển ở châu Á, Phi, Mỹ latinh - Miền Bắc được hoàn toàn giải phóng, làm căn cứ địa chung cho cả nước - Thế và lực của CM đã lớn mạnh hơn sau 9 năm kháng chiến - Ý chí độc lập, thống nhất Tổ quốc của nhân dân từ Bắc đến Nam. 21
12. II. ĐƯỜNG LỐI KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ, THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC ( 1954 – 1975) 1. Giai đoạn 1954 – 1964 a. Bối cảnh lịch sử của cách mạng Việt Nam sau tháng 7/1954 * Khó khăn - Đế quốc Mỹ có tiềm lực về kinh tế, quân sự hùng mạnh - Thế giới bước vào thời kỳ chiến tranh lạnh, chạy đua vũ trang giữa hai phe: XHCN và TBCN - Sự bất đồng thống nhất trong phe XHCN nhất là giữa Liên Xô và Trung Quốc. - Đất nước bị chia làm hai miền Bắc - Nam 22
13. 1. Giai đoạn 1954 – 1964 a. Bối cảnh lịch sử của cách mạng Việt Nam sau tháng 7/1954 ĐẤT NƢỚC BỊ CHIA CẮT LÀM HAI MIỀN VỚI HAI CHẾ ĐỘ KHÁC NHAU  Miền Bắc  Miền Nam - Đƣợc hoàn toàn giải phóng - Mỹ hất cẳng Pháp nhằm - Kinh tế khó khăn, phải hàn biến miền Nam VN thành gắn vết thƣơng chiến tranh thuộc địa kiểu mới và căn khôi phục kinh tế và làm cứ quân sự của Mỹ nhiệm vụ còn lại của CM - Lập phòng tuyến ngăn chặn DTDC nhân dân tạo tiền đề làn sóng CM đang lan rộng đƣa miền Bắc từng bƣớc ở Châu Á quá độ đi lên CNXH - Lấy miền Nam làm căn cứ để tiến công ra miền Bắc hòng đẩy lùi và đè bep CNXH ở vùng này 23
14. 1. Giai đoạn 1954 – 1964 b. Quá trình hình thành, nội dung và ý nghĩa của đường lối * Quá trình hình thành Con đƣờng cơ bản của CM miền Nam là khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân kết hợp ĐT chính trị và vũ trang HNTW 15 (1/1959) Thảo luận “Đƣờng lối cách mạng miền Nam” do Lê Duẩn soạn thảo HN Xứ ủy Nam Bộ 12/1956 Chuyển từ đấu tranh vũ trang sang đấu tranh chính trị NQ BCT 9/1954 Đế quốc Mỹ là kẻ thù chính của nhân dân Đông Dƣơng HNTW 6 (15 – 17/7/1954) 24
15. 1. Giai đoạn 1954 – 1964 b. Quá trình hình thành, nội dung và ý nghĩa của đường lối Néi dung ®•êng lèi: NghÞ quyÕt TW 15 về CM miền Nam +TÝnh chÊt, m©u thuÉn XH miÒn Nam lµ thuéc ®Þa kiÓu míi, c¨n cø qu©n sù cña Mü nªn m©u thuÉn chñ yÕu lµ gi÷a d©n téc víi ®Õ quèc Mü x©m l•îc. + §èi t•îng CM lµ ĐQ Mü x©m l•îc, giai cÊp t• s¶n m¹i b¶n, ®Þa chñ phong kiÕn, tay sai. + §éng lùc CM lµ c«ng nh©n, n«ng d©n, tiÓu t• s¶n. + NhiÖm vô c¬ b¶n lµ gi¶i phãng miÒn Nam khái ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc vµ PK, thùc hiÖn ®éc lËp d©n téc vµ ng•êi cµy cã ruéng, hoµn thµnh CMDTDC nh©n d©n ë miÒn Nam. + Néi dung quan träng nhÊt cña NQ lµ ®· chuyÓn con ®•êng ®Êu tranh cña nh©n d©n miÒn Nam tõ hoµ b×nh sang b¹o lùc CM: sö dông LL chÝnh trÞ cña quÇn chóng lµ chñ yÕu, kÕt hîp víi LL vò trang khëi nghÜa giµnh CQ vÒ tay nh©n d©n25 .
16. 1. Giai đoạn 1954 – 1964 b. Quá trình hình thành, nội dung và ý nghĩa của đường lối *Néi dung ®•êng lèi: - Nhiệm vụ: Thùc hiÖn ®ång thêi hai chiÕn l•îc CM, tiÕn hµnh CM XHCN ë miÒn B¾c vµ gi¶i phãng miÒn Nam khái ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc vµ tay sai, thùc hiÖn thèng nhÊt n•íc nhµ hoµn thµnh CMDTDC *VÞ trÝ: - CMXHCN ë miÒn B¾c giu vai trß quyÕt ®Þnh nhÊt ®èi víi sù ph¸t triÓn cña toµn bé CM ViÖt Nam vµ ®èi víi sù nghiÖp thèng nhÊt n•íc nhµ. - CMDTDC nh©n d©n ë miÒn Nam giu vai trß quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®èi víi sù nghiÖp gi¶i phãng miÒn Nam khái ¸ch thèng trÞ cña ĐQ Mü vµ bÌ lò tay sai, thùc hiÖn hoµ binh thèng nhÊt n•íc nhµ, hoµn thµnh CMDTDC nh©n d©n trong c¶ n•íc. * Mèi quan hÖ: CM hai miÒn thuéc hai chiÕn l•îc kh¸c nhau, nh•ng l¹i cã mèi quan hÖ mËt thiÕt, t¸c ®éng thóc ®Èy lÉn nhau, nh»m gi¶i quyÕt m©u thuÉn chung lµ m©u thuÉn giua toµn thÓ d©n téc ViÖt Nam víi ĐQ Mü x©m l•îc, thùc hiÖn môc tiªu chung lµ gi¶i phãng miÒn Nam, hoµ binh, thèng nhÊt ®Êt n•íc. 26
17. II. ĐƯỜNG LỐI KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ, THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC ( 1954 – 1975) 2. Giai đoạn 1965 – 1975 a. Hoàn cảnh lịch sử * Thuận lợi THỰC HIỆN - CM thế giới đang ở thế tiến MỘT BƢỚC CNH công - Miền Bắc: Kế hoạch 5 năm lần XÂY DỰNG HOÀN BƢỚC ĐẦU THÀNH thứ nhất đã thành công, chi viện CSVC - KT CẢI TẠO XHCN cho miền Nam CHO CNXH Ƣu tiên phát triển công nghiệp nặng một cách hợp lý đồng thời phát triển nông nghiệp và công nghiệp nhẹ 27
18. II. ĐƯỜNG LỐI KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ, THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC ( 1954 – 1975) 2. Giai đoạn 1965 – 1975 a. Hoàn cảnh lịch sử - Miền Nam: Cuộc đấu tranh của quân và dân ta đã có bước phát triển mới. “ Chiến tranh đặc biệt” của Đế quốc Mỹ đã cơ bản bị phá sản 28
19. II. ĐƯỜNG LỐI KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ, THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC ( 1954 – 1975) 2. Giai đoạn 1965 – 1975 a. Hoàn cảnh lịch sử * Khó khăn - Sự bất đồng giữa Liên Xô và Trung Quốc không có lợi cho CMVN - ĐQ Mỹ mở “chiến tranh cục bộ” ở miền Nam làm cho tương quan lực lượng trở nên bất lợi cho CMVN - ĐQ Mỹ dùng không quân, hải quân tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại đối với miền Bắc 29
20. II. 2. Giai đoạn 1965 – 1975 b. Quá trình hình thành, nội dung và ý nghĩa của đường lối - Đánh giá tình hình mới và đề ra nhiệm vụ mới để lãnh đạo toàn Đảng, toàn quân và toàn dân VN đoàn kết chặt chẽ, quyết tâm đánh thắng Mỹ giải phóng NQTW 11 NQTW 12 miền Nam, bảo vệ miền Bắc, thống nhất (3 - 1965) (12 - 1965) nước nhà Đường lối kháng chiến chống Mỹ cứu nước 30
21. II. 2. Giai đoạn 1965 – 1975 b. Quá trình hình thành, nội dung và ý nghĩa của đường lối - Quyết tâm chiến lược: TW Đảng khẳng định: Ta có đủ điều kiện và sức mạnh để đánh Mỹ và thắng Mỹ “ Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược” - Phương châm: Kháng chiến lâu dài, dựa vào sức mình là chính, tập trung lực lượng, tranh thủ thời cơ giành thắng lợi quyết định - Biện pháp: Kết hợp đấu tranh quân sự, chính trị, triệt để vận dụng 3 mũi giáp công, đẩy mạnh đấu tranh ngoại giao, tranh thủ đồng tình của nhân dân thế giới - Mối quan hệ và nhiệm vụ CM của 2 miền: Miền Nam là tiền tuyến lớn, miền Bắc là hậu phương lớn. 31
22. II. 2. Giai đoạn 1965 – 1975 b. Quá trình hình thành, nội dung và ý nghĩa của đường lối - Tư tưởng chỉ đạo ở miền Nam: Giữ vững và phát triển thế tiến công, kiên quyết tiến công và liên tục tiến công - Tư tưởng chỉ đạo ở miền Bắc: Chuyển hướng xây dựng kinh tế, bảo đảm tiếp tục xây dựng miền Bắc vững mạnh về kinh tế và quốc phòng trong điều kiện có chiến tranh, tiến hành cuộc chiến tranh nhân dân chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ bảo vệ vững chắc miền Bắc XHCN, động viên sức người sức của ở mức cao nhất chi viện cho miền Nam. 32
23. II. 3. Kết quả, ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm b. Nguyên nhân thắng lợi CÓ SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG SỰ ỦNG HỘ CỦA ĐỒNG BÀO CẢ NƢỚC CÓ HẬU PHƢƠNG MIỀN BẮC CÓ SỰ ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ 33
24. II. 3. Kết quả, ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm c. Ý nghĩa lịch sử ĐỐI VỚI ĐỐI VỚI DÂN TỘC QUỐC TẾ QUÉT SẠCH HOÀN QUÂN XÂM GÓP PHẦN THÀNH THÚC ĐẨY LƢỢC CMGPDT THÚC ĐẨY CMDTDC CMTG 34
25. II. 3. Kết quả, ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm c. Ý nghĩa lịch sử GIƢƠNG CAO HAI NGỌN CỜ SỰ CHỈ ĐẠO CỦA PHƢƠNG PHÁP ĐẤU XÂY DỰNG LLCM TRUNG ƢƠNG TRANH ĐÚNG Bộ chính trị quyết định Uỷ ban quân quản Sài Gòn Sư đoàn 10, Quân đoàn 3 giải phóng miền Nam ra mắt nhân dân đánhTân Sơn Nhất 35