Bài giảng Pháp luật đại cương - Bài: Thực hiện và áp dụng pháp luật - Trường Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh

Nội dung text: Bài giảng Pháp luật đại cương - Bài: Thực hiện và áp dụng pháp luật - Trường Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh

1. Nhóm 1: quan hệ bình đẳng Địa vị của các bên bình đẳng (ngang nhau) trong quan hệ Sự thực hiện pháp luật là kết quả của sự thống nhất, tự nguyện về ý chí (không có ý chí đơn phương) Vd: hợp đồng dân sự Đây là nhóm quan hệ phổ biến, nhà nước không tham gia trực tiếp. toanvs@gmail.com
2. Nhóm 2: Quan hệ quyền uy Có tính chất không bình đẳng với sự tham gia của một bên là nhà nước, bên còn lại là các chủ thể khác. Quyết định từ phía nhà nước là cơ sở phát sinh quyền và nghĩa vụ của các bên Aùp dụng pháp luật toanvs@gmail.com
3. II. ÁP DỤNG PHÁP LUẬT: - Trong nhiều trường hợp, QPPL sẽ không thể được thực hiện nếu thiếu sự can thiệp của nhà nước. - Aùp dụng pháp luật giúp cho các QPPL được triệt để thực hiện. - Việc áp dụng cần thiết khi các chủ thể không tự mình thực hiện được pháp luật toanvs@gmail.com
4. 1. Khái niệm và đặc điểm 1.1 Khái niệm: Áp dụng PL là hình thức thực hiện PL đặc biệt, là hoạt động thực hiện PL của các cơ quan NN trong những QHPL cụ thể. toanvs@gmail.com
5. 1.2 Đặc điểm áp dụng pháp luật a. Là hoạt động mang tính tổ chức, thể hiện quyền lực của NN: Do cơ quan có thẩm quyền tiến hành Ý chí của nhà nước, không phụ thuộc vào ý chí của chủ thể bị áp dụng Mang tính chất bắt buộc đối với người bị áp dụng Có thể sử dụng cưỡng chế (nếu cần thiết) toanvs@gmail.com
6. 1.2 Đặc điểm áp dụng pháp luật b. Là hoạt động theo một thủ tục chặt chẽ Qui trình áp dụng do pháp luật qui định Các cơ quan nhà nước phải nghiêm chỉnh thực hiện đúng toanvs@gmail.com
7. 1.2 Đặc điểm áp dụng pháp luật c. Là hoạt động điều chỉnh cụ thể: Kết quả của hoạt động áp dụng là nhằm đưa ra một quyết định mang tính cá biệt cho một quan hệ cụ thể toanvs@gmail.com
8. 1.2 Đặc điểm áp dụng pháp luật d. Là hoạt động mang tính sáng tạo của cơ quan nhà nước: Cơ quan nhà nước vận dụng những qui định của QPPL để giải quyết những vụ việc cụ thể toanvs@gmail.com
9. 2. Trường hợp áp dụng pháp luật: Nhà nước xem xét và tham gia vào các quan hệ cụ thể để thực hiện được mục đích của mình. Tuy nhiên, cần phải hạn chế quyền lực - không thể tham gia vào bất kỳ quan hệ xã hội nào - vì như thế sẽ làm hạn chế sự tự do, sáng tạo của xã hội. toanvs@gmail.com
10. 2.1 Khi cần áp dụng các biện pháp cưỡng chế đối với những chủ thể có hành vi vi phạm pháp luật. Chỉ có sự hiện diện quyền lực của nhà nước thì những người vi phạm mới thực hiện pháp luật toanvs@gmail.com
11. 2.2 Khi những quyền và nghĩa vụ PL của chủ thể không mặc nhiên phát sinh nếu thiếu sự can thiệp của NN. Vd: Lương Hưu, nhận tài sản thừa kế, mua bán quyền sử dụng đất toanvs@gmail.com
12. 2.3 Khi xảy ra tranh chấp về quyền chủ thể và nghĩa vụ PL của các bên tham gia QHPL mà họ không tự giải quyết được. Vd: tranh chấp hợp đồng dân sự, tranh chấp về nghĩa vụ nuôi con, hôn nhân gia đình toanvs@gmail.com
13. 2.4 Trong một số QHPL mà NN thấy cần thiết phải tham gia để kiểm tra, giám sát hoạt động và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể PL. - Kiểm tra hoạt động của doanh nghiệp - Bắt buộc công chứng hợp đồng, di chúc - Xác nhận quyền sở hữu trí tuệ toanvs@gmail.com
14. 3. Quá trình áp dụng pháp luật: 3.1 Xác định hoàn cảnh thực tế 3.2 Xác định cơ sở pháp luật 3.3 Ra văn bản áp dụng pháp luật 3.4 Tổ chức thực hiện toanvs@gmail.com
15. 4. Văn bản áp dụng pháp luật Là hình thức thể hiện chính thức sự áp dụng pháp luật. toanvs@gmail.com
16. Đặc điểm: Do cơ quan NN có thẩm quyền hoặc các tổ chức XH được trao quyền ban hành và được đảm bảo bằng tính cưỡng chế của NN. Có tính chất cá biệt. Nó luôn hướng tới những cá nhân, tổ chức cụ thể trong những trường hợp cụ thể. VBADPL phải hợp pháp và phù hợp với thực tế. Nếu không sẽ bị đình chỉ, hủy bỏ. Hình thức pháp lý nhất định: bản án, quyết định, chỉ thị, giấy chứng nhận kết hôn, quyết định khen thưởng toanvs@gmail.com