Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học - Chương 9: Cơ cấu xã hội - Giai cấp và liên minh giai cấp giữa công nhân với nông dân và trí thức trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội - Ngô Thị Phượng

Nội dung text: Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học - Chương 9: Cơ cấu xã hội - Giai cấp và liên minh giai cấp giữa công nhân với nông dân và trí thức trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội - Ngô Thị Phượng

1. VÞ trÝ cña c¬ cÊu x· héi - giai cÊp C¬ cÊu x· héi C¬ cÊu x· héi t«n gi¸o d©n sè C¬ cÊu x· héi giai cÊp C¬ cÊu x· héi C¬ cÊu x· héi d©n c d©n téc C¬ cÊu x· héi nghÒ nghiÖp 11
2. Cơ cấu xã hội - giai cấp có vị trí trung tâm, cơ bản nhất trong cơ cấu xã hội . Vì: - Sự phân chia trong XH chủ yếu là phân chia g/c và lịch sử xã hội loài người từ khi có g/c là lịch sử đấu tranh giai cấp. - Giai cấp có liên quan trùc tiÕp đến sở hữu về TLSX nên cơ cấu giai cấp quy định tính chất và bản chất của các quan hệ xã hội khác về xã hội, chính trị, pháp lý, đạo đức, tôn giáo, thẩm mỹ - C¬ cÊu x· héi – giai cÊp là yếu tố đặc trưng cho sự khác nhau về chất giữa xã hội này với xã hội khác, là cốt lõi của toàn bộ tổ chức xã hội. 12
3. 1.2 §Æc ®iÓm cña c¬ cÊu x· héi - giai cÊp trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH Tån t¹i nhiÒu giai cÊp, tÇng líp kh¸c nhau Mçi giai cÊp, tÇng líp bao gåm §a d¹ng nhiÒu bé phËn kh¸c nhau Phøc t¹p C¸c giai cÊp, tÇng líp võa liªn minh võa ®Êu tranh C¸c giai cÊp, tÇng líp biÕn ®éng kh«ng ngõng 13
4. 1.3 Xu híng biÕn ®éng cña c¬ cÊu x· héi - giai cÊp trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH XH cò TKQ§ XH míi (TBCN) (XHCN) ®Êu tranh gi÷a c«ng nh©n, - Ph©n chia giai cÊp nh©n d©n lao ®éng >< TS - Kh«ng cã ph©n chia ®èi kh¸ng giai cÊp ®èi kh¸ng - §Êu tranh giai cÊp - Liªn minh lµ chñ yÕu lµ chñ yÕu xÝch l¹i gÇn nhau gi÷a c«ng - Kh«ng cã giai cÊp - Cã giai cÊp bãc lét nh©n, n«ng d©n vµ TT bãc lét 14
5. Xu híng biÕn ®éng cña c¬ cÊu x· héi - giai cÊp trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH VÒ mèi quan hÖ víi t liÖu s¶n xuÊt XÝch l¹i gÇn nhau VÒ tÝnh chÊt lao ®éng gi÷a c«ng nh©n, n«ng d©n vµ trÝ thøc VÒ quan hÖ ph©n phèi VÒ tiÕn bé trong ®êi sèng tinh thÇn 15
6. Tính quy luật của sự biến đổi cơ cấu xã hội – giai cấp trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH - Sự biến đổi của CCXH-GC gắn liền víi sự biến đổi của cơ cấu kinh tế. - Quá trình biến đổi CCXH-GC cũ sang CCXH- GC mới là một quá trình diễn ra dần dần từng bước và là một quá trình liên tục trong suốt thời kỳ quá độ. - CCXH-GC biến đổi và phát triển trong mối quan hệ vừa đấu tranh, vừa liên minh. - Sự biến đổi của CCXH-GC mang tính đa dạng và thống nhất. 16
7. §Æc ®iÓm c¬ cÊu x· héi – giai cÊp ë ViÖt Nam trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH: Sù ®a d¹ng, phøc t¹p cña bíc qu¸ ®é tõ x· héi phong kiÕn, nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp ®i lªn CNXH bá qua chÕ ®é TBCN, biÓu hiÖn: - C¬ cÊu giai cÊp gåm: c«ng nh©n, n«ng d©n, trÝ thøc, ng- êi s¶n xuÊt nhá, tÇng líp doanh nh©n. - C«ng nh©n chiÕm tû lÖ thÊp, n«ng d©n lµ lùc lîng chñ yÕu, tÇng líp doanh nh©n míi h×nh thµnh (tõ 1986). - Liªn minh c«ng, n«ng, trÝ thøc lµ nÒn t¶ng cña khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc. 17
8. 2. Liªn minh giai cÊp gi÷a CN víi ND vµ TT trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH 2.1 TÝnh tÊt yÕu cña liªn minh giai cÊp gi÷a CN víi ND vµ trÝ thøc trong TKQ§ lªn CNXH Quan hÖ lîi Ých cña c«ng nh©n víi n«ng d©n vµ trÝ thøc võa cã sù thèng nhÊt võa cã sù kh¸c biÖt C«ng nh©n Thèng nhÊt TÊt yÕu Lîi N«ng d©n Liªn minh Ých TÊt yÕu TrÝ thøc Kh¸c biÖt 18
9. 2.1 TÝnh tÊt yÕu cña liªn minh giai cÊp gi÷a CN víi ND vµ trÝ thøc trong TKQ§ lªn CNXH (tiÕp) Nhu cÇu néi t¹i cña cuéc ®Êu tranh giai cÊp gi÷a c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH: gi÷ chÝnh quyÒn vµ x©y dùng x· héi míi. V.I Lªnin: Nguyªn t¾c cao nhÊt cña chuyªn chÝnh v« s¶n lµ duy tr× khèi liªn minh gi÷a giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n ®Ó cÊp v« s¶n cã thÓ gi÷ ®îc vai trß l·nh ®¹o vµ chÝnh quyÒn nhµ níc. (V.I. Lªnin toµn tËp, Nxb TiÕn bé, M, 1977, t38, tr 452 19
10. V.I Lªnin: Kh«ng cã sù chØ ®¹o cña c¸c chuyªn gia am hiÓu c¸c lÜnh vùc khoa häc, kü thuËt vµ cã kinh nghiÖm, th× kh«ng thÓ nµo chuyÓn lªn chñ nghÜa x· h«i ®îc, v× chñ nghÜa x· héi ®ßi hái mét bíc tiÕn cã ý thøc vµ cã tÝnh chÊt quÇn chóng ®Ó ®i tíi mét n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n n¨ng suÊt lao ®éng cña chñ nghÜa t b¶n dùa trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ mµ chñ nghÜa t b¶n ®· ®¹t ®îc. (V.I Lªnin, toµn tËp, t©p 36, tr 217. 20
11. 2.2 Néi dung liªn minh giai cÊp gi÷a CN víi ND vµ TT ë ViÖt Nam Liªn minh CT KT VH - XH Lµ c¬ së, nÒn t¶ng cña liªn minh CN, ND, TT 21
12. Néi dung chÝnh trÞ X©y dùng §¶ng, Nhµ níc vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi Tham gia tÝch cùc vµo HTCT, chÊp hµnh ®êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng §éc lËp d©n téc vµ Thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së CNXH Chèng mäi biÓu hiÖn cña chñ nghÜa c¬ héi xÐt l¹i vµ “DBHB” B¶o vÖ chÕ ®é vµ tæ quèc XHCN 22
13. Néi dung kinh tÕ X¸c ®Þnh vµ ®¸p øng nhu cÇu kinh tÕ cña c«ng nh©n, n«ng d©n, trÝ thøc X©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý NÒn kinh tÕ thÞ trêng ¸p dông khoa häc – c«ng nghÖ vµo ®Þnh híng s¶n xuÊt XHCN Gi¶i quyÕt quan hÖ kinh tÕ TW ®Õn KT ®Þa ph¬ng 23
14. Néi dung v¨n ho¸-x· héi Gi÷ g×n gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng S¸ng t¹o gi¸ trÞ v¨n ho¸ míi Xo¸ bá sù c¸ch biÖt gi÷a miÒn X©y dùng khu d©n c v¨n ho¸, n«ng th«n míi nói vµ miÒn xu«i, thµnh thÞ N©ng cao d©n trÝ vµ n«ng th«n B¶o vÖ søc khoÎ, n©ng cao chÊt lîng sèng 24
15. 2.3 Ph¬ng híng cñng cè, t¨ng cêng liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ tÇng líp trÝ thøc ë ViÖt Nam hiÖn nay 25
16. 2.3.1 T tëng liªn minh giai cÊp gi÷a CN,ND, TT ë ViÖt Nam. + Lµ vÊn ®Ò chiÕn lîc cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam + Lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o cho §¶ng gi÷ v÷ng vai trß l·nh ®¹o. + Lµ nÒn t¶ng ®Ó x©y dùng nhµ níc XHCN cña d©n, do d©, v× d©n. + lµ c¬ së cña khèi ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n téc. + lµ ®éng lùc cña c«ng cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. 26
17. 2.3.2 Ph¬ng híng + X©y dùng, hoµn thiÖn, thùc hiÖn tèt hÖ thèng chÝnh s¸ch ®èi víi c«ng nh©n, n«ng d©n, trÝ thøc. + X©y dùng c¸c tæ chøc CT - XH cña CN, ND, TT + TiÕp tôc ®æi míi HTCT, thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ c¬ së + Tæng kÕt nh©n réng c¸c m« h×nh liªn minh CN, ND, TT phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi, ®Æc biÖt c¸c m« h×nh liªn minh vÒ kinh tÕ. 27
18. C¸c m« h×nh liªn minh giai cÊp gi÷a CN víi ND vµ TTë ViÖt Nam hiÖn nay + Liªn kÕt 4 nhµ + C¸nh ®ång 50 triÖu ®ång /ha/n¨m vµ hé n«ng d©n thu nhËp 50 triÖu ®ång/n¨m. + Chî c«ng nghÖ. + DiÔn ®µn khoa häc + M« h×nh - C«ng ty mÝa ®êng Lam s¬n 28
19. M« h×nh liªn kÕt “4 nhµ” Nhµ Nhµ n«ng doanh nghiÖp Nhµ Nhµ níc khoa häc 29
20. M« h×nh: c¸nh ®ång 50 triÖu/ha/1 n¨m hé n«ng d©n thu nhËp 50 triÖu/1 n¨m N«ng d©n tiªn tiÕn C¸nh ®ång Quy ho¹ch l¹i s¶n xuÊt, kh¾c phôc manh món 50tr/1 ha, hé n«ng Liªn kÕt 4 nhµ d©n 50 triÖu Ph¸t triÓn ngµnh nghÒ ®«ng/n¨m X©y dùng c«ng nghiÖp n«ng th«n 30
21. C¶m ¬n sù theo dâi cña c¸c b¹n! 31