Tài liệu Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại

Hoạt động kinh doanh thương mại là hoạt động lưu thông phân phối hàng hoá trên thị
trường buôn bán hàng hoá của từng quốc gia riêng biệt hoặc giữa các quốc gia với nhau
. Nội thươnglà lĩnh vực hoạt động thương mại trong từng nước , thực hiện quá trình lưu
chuyển hàng hoá từ nơi sản xuất , nhập khẩu tới nơi tiêu dùng . Hoạt động thương mại
có đặc điểm chủ yếu sau :
- Lưuchuyển hàng hoá trong kinh doanh thương mại bao gồm hai giai đoạn : Mua hàng
và bán hàng qua khâu chế biến làm thay đổi hình thái vật chất của hàng .
- Đối tượng kinh doanh thương mại là các loại hàng hoá phân theo từng nghành hàng :
+Hàng vật tư , thiết bị (tư liệu sản xuất – kinh doanh );
+ Hàng công nghệ phẩm tiêu dùng ;
+ Hàng lương thực , thực phẩm chế biến.
-Quá trình lưu chuyển hàng hoá được thực hiện theo hai phương thức bán buôn và bán
lẻ , trong đó : Bán buôn là bán hàng hoá cho các tổ chức bán lẻ tổ chức xản xuất , kinh
doanh , dịch vụ hoặc các đơn vị xuất khẩu để tiếp tục quá trình lưu chuyển của hàng ;
bán lẻ là bán hàng cho người tiêu dùng cuối cùng .
Bán buôn hàng hoá và bán lẻ hàng hoá có thể thực hiện bằng nhiêù hình thức : bán thẳng
, bán qua kho trực tiếp, gửi bán qua đơn vị đại lý , ký gửi , bán trả góp, hàng đổi hàng ...
Tổ chức đơn vị kinh doanh thương mại có thể theo một trong các mô hình : Tổ chức bán
buôn , tổ chức bán lẻ ; chuyên doanh hoặc kinh doanh tổng hợp ; hoặc chuyên môi giới
... ở các quy mô tổ chức: Quầy,cửa hàng , công ty , tổng công ty...và thuộc mọi thành
phần kinh tế kinh doanh trong lĩnh vực thương mại .
Trong kinh doanh thương mại nói chung và hoạt động nội thương nói riêng , cần xuất
phát từ đặc điểm quan hệ thương mại và thế kinh doanh với các bạn hàng để tìm phương
thức giao dịch , mua , bán thích hợp đem lại cho đơn vị lợi ích lớn nhất .
Thương mại là khâu trung gian nối liền giữa sản suất với tiêu dùng. Hoạt động thương
mại là việc thực hiện một hay nhiều hành vi thương mại của thương nhân làm phát sinh
quyền và nghĩa vụ giữa các thương nhân với nhau hay giữa thương nhân với các bên
có liên quan bao gồm việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ thương mại nhằm mục
đích lợi nhuận hay thực hiện chính sách kinh tế xã hội. 
pdf 47 trang hoanghoa 09/11/2022 4320
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tài liệu Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • pdftai_lieu_ke_toan_ban_hang_va_xac_dinh_ket_qua_kinh_doanh_tro.pdf

Nội dung text: Tài liệu Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại

  1. Kế toán bán hàng Chứng từ kế toán sử dụng hạch toán hàng hoá bao gồm: • Hoá đơn giá trị gia tăng. • Hoá đơn bán hàng. • Phiếu nhập kho, phiếu xuất kho • Bảng kê hoá đơn bán lẻ hàng hoá dịch vụ. • Bảng chứng từ khác liên quan đến nghiệp vụ bán hàng. • Sổ, thẻ kho Phương pháp kế toán chi tiết hàng hoá Có 3 phương pháp kế toán chi tiết: * Phương pháp thẻ song song - ở kho: Sử dụng thẻ kho để theo dõi từng danh điểm hàng hoá về mặt khối lượng nhập, xuất, tồn. - ỏ phòng kế toán: Mở thẻ kho hoặc mở sổ chi tiết để theo dõi từng danh điểm kể cả mặt khối lượng và giá trị nhập, xuất, tồn kho. Hàng ngày sau khi làm thủ tục nhập, xuất thì thủ kho phải căn cứ vào các phiếu nhập, xuất để ghi vào thẻ kho của từng danh điểm và tính khối lượng tồn kho của từng danh điểm. Hàng ngày hoặc định kỳ thủ kho phải chuyển chứng từ cho kế toán hàng hoá để ghi vào các thẻ hoặc sổ chi tiết ở phòng kế toán cả về số lượng và giá trị. Sơ đồ1: Sơ đồ hạch toán chi tiết theo phương pháp thẻ song song 9/45
  2. * Phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển - ở kho: thủ kho vẫn giữ thẻ kho để ghi chép tình hình nhập xuất tồn về mặt khối lượng. - ở phòng kế toán: Không dùng sổ chi tiết và thẻ kho mà sử dụng sổ đối chiếu luân chuyển để ghi chép tình hình nhập xuất tồn từng danh điểm nhưng chỉ ghi 1 lần cuối tháng. Kế toán chi tiết nguyên vật liệu khi nhận các phiếu xuất, nhập kho do thủ kho gửi lên, phân loại theo từng danh điểm và cuối tháng tổng hợp số liệu của từng danh điểm để ghi vào sổ đôí chiếu luân chuyển một lần tổng hợp số nhập, xuất trong tháng cả hai chỉ tiêu lượng và giá trị sau đó tính ra số dư của đầu tháng sau. Số cộng của sổ đối chiếu luân chuyển hàng tháng được dùng để đối chiếu với kế toán tổng hợp nguyên vật liệu. Còn từng danh điểm trên sổ đối chiếu luân chuyển được đối chiếu với thẻ kho. Sơ đồ 2: Sơ đồ hạch toán chi tiết theo phương pháp đối chiếu luân chuyển 10/45
  3. * Phương pháp sổ số dư. • ở kho: Ngoài việc ghi chép thẻ kho giống như hai phương pháp trên, cuối tháng sau khi tính lượng dư của từng danh điểm còn phải ghi vào sổ số dư. • Tại phòng kế toán: không phải giữ thêm một loại sổ nào nữa nhưng định kỳ phải xuống kiểm tra ghi chép của thủ kho và sau đó nhận các chứng từ nhập xuất kho. Khi nhận chứng từ phải viết giấy nhận chứng từ Các chứng từ sau khi nhận về sẽ được tính thành tiền và tổng hợp số tiền của từng danh điểm nhập hoặc xuất kho để ghi vào bảng kê luỹ kế nhập, xuất tồn kho nguyên vật liệu. Cuối tháng kế toán nhận sổ số dư ở các kho về để tính số tiền dư cuối tháng của từng danh điểm và đối chiếu với số tiền dư cuối tháng ở bảng kê nhập xuất tồn kho. Sơ đồ 3: Sơ đồ hạch toán chi tiết theo phương pháp sổ số dư 11/45
  4. Kế toán giá vốn hàng hoá tiêu thụ trong doanh nghiệp thương mại. Xác định giá vốn hàng bán. Giá vốn hàng bán phản ánh giá trị gốc của hàng hoá, thành phẩm, dịch vụ, lao vụ đã thực sự tiêu thụ trong kỳ, ý nghĩa của giá vốn hàng bán chỉ được sử dụngkhi xuất kho hàng bán và tiêu thụ. Khi hàng hoá đã tiêu thụ và được phép xác định doanh thu thì đồng thời giá trị hàng xuất kho cũng được phản ánh theo giá vốn hàng bán để xác định kết quả. Do vậy xác định đúng giá vốn hàng bán có ý nghĩa quan trọng vì từ đó doanh nghiệp xác định đúng kết quả kinh doanh.Và đối với các doanh nghiệp thương mại thì còn giúp cho các nhà quản lý đánh giá được khâu mua hàng có hiệu quả hay không để từ đó tiết kiệm chi phí thu mua. Doanh nghiệp có thể sử dụng các phương pháp sau để xác định trị giá vốn của hàng xuất kho: * Phương pháp đơn giá bình quân: Theo phương pháp này, giá thực tế của hàng xuất kho trong kỳ được tính theo công thức: Giá thực tế hàngXuất kho = Số lượng hàng hoá xuất kho * Giá đơn vị bình quân 12/45
  5. Khi sử dụng giá đơn vị bình quân, có thể sử dụng dưới 3 dạng: - Giá đơn vị bình quân cả kỳ dự trữ: Giá này được xác định sau khi kết thúc kỳ hạch toán nên có thể ảnh hưởng đến công tác quyết toán. Giá đơn vị bình Trị giá thực tế hàng tồn đầu kỳ và nhập trong kỳSố lượng = quân cả kỳ dự trữ hàng thực tế tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ - Giá đơn vị bình quân của kỳ trước: Trị giá thực tế của hàng xuất dùng kỳ này sẽ tính theo giá đơn vị bình quân cuối kỳ trước.Phương pháp này đơn giản dễ làm, đảm bảo tính kịp thời của số liệu kế toán, mặc dầu độ chính chưa cao vì không tính đến sự biến động của giá cả kỳ này. Giá bình quân của kỳ trước = Trị giá tồn kỳ trướcSố lượng tồn kỳ trước - Giá đơn vị bình quân sau mỗi lần nhập: Phương pháp này vừa đảm bảo tính kịp thời của số liệu kế toán, vừa phản ánh được tình hình biến động của giá cả. Tuy nhiên khối lượng tính toán lớn bởi vì cứ sau mỗi lần nhập kho, kế toán lại phải tiến hành tính toán. *. Phương pháp nhập trước – xuất trước Theo phương pháp này,giả thuyết rằng số hàng nào nhập trước thì xuất trước, xuất hết số hàng nhập trước thì mới xuất số nhập sau theo giá thực tế của số hàng xuất. Nói cách khác, cơ sở của phương pháp này là giá thực tế của hàng mua trước sẽ được dùng làm gía để tính giá thực tế của hàng xuất trước và do vậy giá trị hàng tồn kho cuối kỳ sẽ là giá thực tế của số hàng mua vào sau cùng. * Phương pháp nhập sau – xuất trước: Phương pháp này giả định những hàng mua sau cùng sẽ được xuất trước tiên, ngược lại với phương pháp nhập trước xuất trước. * Phương pháp giá hạch toán: Khi áp dụng phương pháp này, toàn bộ hàng biến động trong kỳ được tính theo giá hạch toán. Cuối kỳ, kế toán phải tiến hành điều chỉnh từ giá hạch toán sang giá thực tế theo công thức: Giá thực tế của hàng xuất dùng Giá hạch toán của hàng xuất dùng Hệ số = * trong kỳ trong kỳ giá Trong đó: 13/45
  6. Hệ số Giá thực tế của hàng tồn kho đầu kỳ và nhập trong kỳGiá hạch toán của = giá hàng tồn kho đầu kỳ và nhập trong kỳ *. Phương pháp giá thực tế đích danh: Theo phương pháp này, hàng được xác định theo đơn chiếc hay từng lô và giữ nguyên từ lúc nhập vào cho đến lúc xuất dùng. Khi xuất hàng nào sẽ tính theo giá thực tế của hàng đó. Tài khoản sử dụng. * Tài khoản “156- Hàng hoá”: Dùng để phản ánh thực tế giá trị hàng hoá tại kho, tại quầy, chi tiết theo từng kho, từng quầy, loại, nhóm hàng hoá. Bên nợ: Phản ánh làm tăng giá trị thực tế hàng hoá tại kho, quầy ( giá mua và chi phí thu mua) Bên có: Giá trị mua hàng của hàng hoá xuất kho, quầy. Chi phí thu mua phân bổ cho hàng tiêu thụ. Dư nợ: Trị giá thực tế hàng hoá tồn kho, tồn quầy. TK 156 còn được chi tiết thành: + TK 1561- Giá mua hàng. + TK 1562 – Chi phí thu mua hàng hoá. * TK 632” Giá vốn hàng bán” Tài khoản này dùng để phản ánh giá vốn của hàng hoá đã bán, được xác định là tiêu thụ trong kỳ, dùng để phản ánh khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho. Kết cấu tài khoản 632 Bên nợ: - Giá vốn hàng hoá tiêu thụ trong kỳ - Khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho trích lập cuối niên độ kế toán Bên có: 14/45
  7. - Kết chuyển giá vốn hàng hoá,lao vụ, dịch vụ đã cung cấp trong kỳ sang TK 911- xác định kết quả kinh doanh. - Khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho hoàn nhập cuối niên độ kế toán TK 632 không có số dư cuối kỳ. 15/45
  8. Kế toán giá vốn hàng bán trong doanh nghiệp thương mại Bán buôn hàng hoá trong điều kiện doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên, thuế GTGT tính theo phương pháp khấu trừ. *bán buôn qua kho theo hình thức gửi bán - Khi xuất hàng hoá gửi cho khấc hàng hoặc gửi cho đại lý , kế toán ghi giá vốn : Nợ TK 157 – Hàng gửi bán Có TK 156 (1561) – Hàng hoá -Nếu khách hàng ứng trước tiền mua hàng hoá , kế toán ghi: Nợ TK 111,112 – Tiền mặt, TGNH Có TK 131 – Khách hàng ứng trước Khi hàng gửi bán đã bán , Kế toán ghi Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bans Có TK 157 – Hàng gửi bán *Bán buôn qua kho theo hình thức trực tiếp Khi xuất bán trực tiếp hàng hoá , kế toán ghi: Nợ TK 632 Có TK 156 (1561) *Trường hợp bán hàng vận chuyển thẳng có tham gia thanh toán Khi mua hàng vận chuyển bán thẳng , căn cứ chứng từ mua hàng ghi giá trị mua hàmg , bán thẳng Nợ TK 157 – hàng gửi bán 16/45
  9. Nợ TK 133 – thuế GTGT được khấu trừ Có TK 111,112 _Tiền mặt , TGNH Có TK 331 _Phải trả nhà cung cấp Nếu mua , bán thẳng giao nhận trực tiếp tay ba với nhà cung cấp và khách hàng mua , kế toán ghi Nợ TK 632 _giá vốn hàng bán Nợ TK 133 _ thuế GTGT được khấu trừ Có TK 111,112 _TM,TGNH Có TK 331 _Phải trả nhà cung cấp *Trường hợp bán hàng theo phương thức giao hàng đại lý , ký gửi bán đúng giá hưởng hoa hồng Khi giao hàng cho đại lý , căn cứ chứng từ xuất hàng hoặc mua hàng kế toán ghi giá vốn hàng gửi bán: Nợ TK 157 – hàng gửi đại lý bán Có TK 156 – Xuất kho giao cho đại lý Có TK 331 - Hàng mua chịu giao thẳng cho đại lý Có TK 151– Hàng mua đang đi trên dường giao thẳng cho đại lý Có TK 111,112 – Hàng mua đã trả tiền giao thẳng cho đại lý Khi nhận tiền úng trước của đại lý kế toán ghi Nợ TK 111,112 – TM , TGNH Có TK 131 – Khách hàng đại lý -Khi thanh lý hợp đồng kế toán kết chuyển giá vốn của lô hàng giao đại lý: Nợ TK 632 – giá vốn hàng bán Có TK 157 – hàng gửi bán 17/45
  10. -TH hàng giao đại lý không bán được , cần xem xét hàng ứ đọng theo tình trạng thưvj của hàng . Nếu xử lý để thu hồi giá trị có ích hoặc nhập lại kho chờ xử lý , kế toán ghi : Nợ TK 152 , 156 – vật liệu , hàng hoá Có TK 157 – hàng gửi bán *Truờng hợp xuất kho hàng hoá giao cho đơn vị trực thuộc để bán ,kế toán ghi + Nếu sd phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ , ghi : Nợ TK 157 – hàng gửi bán Có TK 156 – hàng hoá +Nếu DN sd hoá đơn bán hàng thì ghi giá vốn theo bút toán Nợ TK 632 – giá vốn Có TK 156 – hàng hoá * Trường hợp xuất hàng hoá để khuyến mại , quản cáo, biếu tặng Giá trị hàng hoá xuất để khuyến mại , quảng cáo được ghi chi phí : Nợ TK 632 – giá vốn hàng bán Có TK 1561 – hàng hoá Cuối kỳ ghi chi phí mua phân bổ cho hàng bán ra: Nợ TK 632 – giá vốn hàng bán Có TK 1562 – Phí mua hàng hoá Kế toán các nghiệp vụ bán buôn hàng hoá (theo phương pháp kiểm kê định kỳ , thuế GTGT tíng theo phương pháp khấu trừ) *Đầu kỳ căn cứ giá vốn hàng thực tồn đầu kỳ ,kế toán ghi kết chuyển Nợ TK 6112 Có TK 156 – hàng hoá tồn kho , tồn quầy 18/45
  11. Có TK 151 – hàng hoá mua chưa kiểm Có TK 157 – hàng gửi bán *Cuối kỳ căn cứ kết quả kiểm kê đánh giá hàng tồnđể xác định giá vốn của hàng hoá đã bán ra và ghi kết chuyển - Ghi nhận giá vốn hàng hoa tồn cuối kỳ : (Tồn kho , hàng mua chưa kiểm nhận , tồn hàng gửi đại lý , hàng gửi bán chưa bán) Nợ TK 156 – hàng hoá tồn cuối kỳ Nợ TK 151 – hàng mua chưa kiểm nhận cuối kỳ Nợ TK 157 – hàng gửi bán chưa bán cuối kỳ Có TK 611 _mua hàng (TK 6112- mua hàng hoá) -Xác định giá vốn hàng bán : Hàng hoá xuất = Giá vốn hàng + Giá nhập _ Giá vốn hàng bán (giá vốn) tồn đầu kỳ hàng trong kỳ tồn cuối kỳ Ghi kết chuyển giá vốn hàng bán Nợ TK 632 - giá vốn hàng bán Có TK 611 (6112) – m,ua hàng hoá *Cuối kỳ kế toán (kỳ xác định kết quả ), kế toán kết chuyển giá vốn: Nợ TK 911 – doanh thu Có TK 632 – giá vốn hàng bán Kế toán bán buôn hàng hoá theo phương pháp kê khai thường xuyên và kiểm kê định kỳ trong điều kiện doanh nghiệp áp dụng thuế GTGT trực tiếp hoặc áp dụng các luật thuế khác. - Bán qua kho trực tiếp, kế toán ghi giá vốn Nợ TK 632 – bán trực tiếp 19/45
  12. Nợ TK 157 – gửi bán Có TK 156 (1561) -Hàng gửi bán đã được ghi theo giá vốn Nợ TK 632 – Góp vốn hàng bán Có TK 157 – hàng gửi bá Kế toán nghiệp vụ bán lẻ * Đơn vị bán lẻ thực hiện nghiệp vụ bán lẻ hàng hoá tự khai thác - Khi xuất hàng giao hàng bán lẻ cho cửa hàng , cho quầy , kế toán chi tiết tài khoản kho hàng theo điai điểm luân chuyển nội bộ của hàng Nợ TK 156 – kho quầy , cửa hàng nhận bán (1561) Có TK 156 –Kho hàng hoá (kho chíng)(1561) Xác định giá vốn của hàng bán và ghi kết chuyển: Số lượng hàng Số lượng Số lượng Số lượng xuất bán tại = hàng tồn đầu + hàng nhập hàng tồn cuối quầy, cửa hàng ngày(Ca) trong ngày (Ca) ngày (Ca) Trị giá vốn hàng = Số lượng hàng * Giá vốn đơn vị Xuất bán tại quầy xuất bán tại quầy hàng bán Căn cứ số lượng trên để xác định giá vốn: Nợ TK 632 – giá vốn hàng bán Có TK 156 – chi tiết kho quầy *Trường hợp bán hàng đại lý , ký gửi cho các tổ chức kinh doanh Nợ TK 632 – giá vốn hàng bán Có TK 156 – hàng hoá 20/45
  13. Kế toán doanh thu bán hàng Xác định doanh thu bán hàng Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán phát sinh từ các hoạt động sxkd Thông thường của doanh nghiệp góp phần làm tăng nguồn vốn chủ sở hữu. +Nếu doanh nghiệp áp dụng tính thuế GTGT phải nộp theo phương pháp khấu trừ thì doanh thu bán hàng là doanh thu chưa tính thuuế GTGT và doanh nghiệp sử dụng “hoá đơn GTGT”. +Nếu doanh nghiệp áp dụng tính thuế GTGT phải nộp theo phương pháp trực tiếp thì doanh thu bán hàng là doanh thu có tính thuế GTGTvcà doanh ngiệp sử dụng “hoá đơn bán hàng” Doanh thu bán hàng được xác định khi đồng thời thoả mãn tất cả 5 điều kiện sau: doanh nghiệp chuyển giao phần lớn rủi ro lợi ích gắn với quyếnf sở hữu sản phẩm Doanh thu xác định tương đối chắc chắn Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý , quyền kiểm soát sản phẩm Doanh nghiệp đã thu hay sẽ thu được lợi ích kinh tế từ bán hàng Xác định được chi phí liên quan đến bán hàng Tài khoản sử dụng TK 511 – Doanh thu bán hàng TK 5111 _Bán hàng hoá TK 5112 _Bán sản phẩm TK 5113 _bán dịch vụ TK 5114 _Doanh thu trợ cấp , trợ giá 21/45
  14. Bên Nợ : Phản ánh doanh thu bán hàng theo hoá đơn và các chỉ tiêu liên quan đến doanh thu bán hàng.Kết chuyênr doanh thu thuần. Bên có : Phản ánh doanh thu bán hàng phát sinh thuộc kỳ báo cáo(ghi theo hoá đơn bán hàng) TK này không có số dư. Kế toán doanh thu bán hàng Bán buôn hàng hoá trong điều kiện doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên, thuế GTGT tính theo phương pháp khấu trừ. *bán buôn qua kho theo hình thức gửi bán - Khi xuất hàng hoá gửi cho khấc hàng hoặc gửi cho đại lý , kế toán ghi doanh thu và thuế GTGT đầu ra phải nộp : Nợ TK 111 , 112 , 113 – Tổng giá trị thanh toán Có TK 511 – Doanh thu bán hàng theo giá không có thuế Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp *Bán buôn qua kho theo hình thức trực tiếp Khi xuất bán trực tiếp hàng hoá , kế toán ghi doanh thu và thuế GTGT đầu ra phải nộp nhà nước: Nợ TK 111 ,112 - Đã thanh toán theo giá có thuế Nợ TK 131 – Phải thu khách hàng theo giá có thuế Có TK 511 – Doanh thu theo giá chưa có thuế Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra thu hộ phải nộp *Trường hợp bán hàng vận chuyển thẳng có tham gia thanh toán -Khi mua hàng vận chuyển bán thẳng , căn cứ chứng từ kế toán ghi doanh thu của lô hàng bán thẳng : Nợ TK 111 , 112 22/45
  15. Nợ TK 131 – phải thu khách hàng Có TK 511 – Doanh thu bán hàng Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp Thanh toán tiền mua lô hàng cho nhà cung cấp : Nợ TK 331 – Phải trả nhà cung cấp Có TK 111 , 112 – TM ,TGNH *Trường hợp bán buôn vận chuyển thẳng không tham gia thanh toán - Khi nhận tiền hoa hồng được hưởng từ việc môi giới hàng cho nhà cung cấp hoặc cho khách hàng , kế toán ghi : Nợ TK 111 , 112 – Tiền mặt , TGNH Có TK 511 – Doanh thu bán hàng Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra -Nếu phát sinh chi phí môi giới bán hàng , kế toán ghi Nợ TK 1331 – Thuế GTGT khấu trừ Nợ TK 641 – Chi phí bán hàng Có TK 111 , 112 – TM , TGNH *Trường hợp bán hàng theo phương thức giao hàng đại lý , ký gửi bán đúng giá hưởng hoa hồng -Khi thanh lý hợp đồng và thanh toán tiền hàng giao đại lý đã bán , kế toán ghi : + Theo phương thức bù trừ trực tiếp: Nợ TK 131 – Tiền bán hàng phải thu của người nhận đại lý Nợ TK 641 – Tiền hoa hồng trả cho người nhận đại lý Nợ TK 111 , 112 – TM,TGNH 23/45
  16. Nợ TK 1331 – Thuế GTGT mua dịch vụ đại lý , ký gửi Có TK 511 – Doanh thui bán hàng Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra phải nộp của số hàng giao bán qua đại lý . + Theo phương thức thanh toán tách biệt hoa hồng phải trả : Nợ TK 131 –Tiền hàng phải thu người nhận đại lý Có TK 511 – Doanh thu bán hàng Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra phải nộp + Đồng thời phản ánh số tiền hoa hồng phải trả và số tiền còn lại thực nhận : Nợ TK 1331 – Thuế GTGT tính trên phí hoa hồng đại lý, ký gửi Nợ TK 641 – Cp bán hàng (ghi số hoa hồng phải trả cho người nhận đại lý) Nợ TK 111, 112 – TM , TGNH Có TK 131 – khách hàng nhận đại lý *Truờng hợp xuất kho hàng hoá giao cho đơn vị trực thuộc để bán ,kế toán ghi Doanh thu và thuế được ghi như các TH đã nêu . * Trường hợp xuất hàng hoá để khuyến mại , quản cáo, biếu tặng - Giá trị hàng hoá xuất để khuyến mại , quảng cáo , biếu tặng được ghi vào chi phí: Nợ TK 641 – Chi Phí bán hàng Có TK 521 – Doanh thu bán hàng nội bộ - TH xuất hàng hoá để biếu tặng trừ vào quỹ phúc lợi , khen thưởng thì ghi : Nợ TK 432 (1,2) – Quỹ khen thưởng , phúc lợi(tổng giá trị thanh toán) Có TK 521 – Doanh thu nội bộ (giá bán chưa có thuế) Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp 24/45
  17. 1.2.2.2.2.Kế toán các nghiệp vụ bán buôn hàng hoá (theo phương pháp kiểm kê định kỳ , thuế GTGT tíng theo phương pháp khấu trừ) *Ghi doanh thu bán hàng theo các phương thức thanh toán cho khối lượng hàng hoá đã bán Nợ TK 111 , 112 – doanh thu bàng tiền Nợ TK 131 –Doanh thu phải thu (bán nợ ) Nợ TK 311 – Doanh thu trừ vay ngắn hạn Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra phải nộp Có TK 511 – Doanh thu bán hàng thu hoá đơn Có TK 3387 – Lãi trả góp (theo phương thức bán trả góp ) Phần trả góp được ghi nhận vào doanh thu tài chính mỗi kỳ : Nợ TK 3387 Có TK 515 * cuối kỳ kết chuyển doanh thu -kết chuyển các khoản giảm giá , chiết khấu thương mại để xác định doanh thu thuần Nợ TK 511 Có TK 521 , 531 , 532 * Xác định doanh thu thuần , Và kết chuyển Nợ TK 511 – Doanh thu bán hàng Có TK 911 – Xác định kết quả 25/45
  18. 1.2 2.3. Kế toán bán buôn hàng hoá theo phương pháp kê khai thường xuyên và kiểm kê định kỳ trong điều kiện doanh nghiệp áp dụng thuế GTGT trực tiếp hoặc áp dụng các luật thuế khác. *Theo phương pháp kê khai thường xuyên - Bán qua kho trực tiếp, kế toán ghi doanh thu theo giá có thuế GTGT hoặc thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc cả thuế GTGT tính trên giá có thuế tiêu thụ đặc biệt : Nợ TK 111 , 112 , 131 , 311 Có TK 5111 -Thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp cho số hàng bán và thuế GTGT tính trực tiếp được ghi : Nợ TK 5111 Có TK 3332 Có TK 3331 *Theo phươbg pháp kiểm kê định kỳ -Nghiệp vụ doanh thu bán hàng ghi theo giá bán có thuế (các loại thuế hàng hoá không được hoàn lại) Nợ TK 111 , 112 , 131 , 311 Có TK 5111 -Thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp và thuế GTGTphải nộp theo phương pháp trực tiếpcho số hàng hoá được bán ghi : Nợ TK 5111 Có TK 3332 Có TK3331 Kế toán nghiệp vụ bán lẻ * Đơn vị bán lẻ thực hiện nghiệp vụ bán lẻ hàng hoá tự khai thác 26/45
  19. -Khi nhận được báo cáo (bản Kê) Bán hàng và báo cáo tiền nộp sau ca , ngày , kế toán ghi : Nợ TK 111 – TM Có TK 511 – Doanh thu bán hàng Có TK 512 – Doanh thu nội bộ Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra phải nộp - Trường hợp thừa , thiếu tiền hàng chưa xử lý , căn cứ biên bản lập ghi số tiền thừa Nợ TK 111 – Số tiền thừa Có TK 338 (3381) – Tiền thừa so với doanh số bán -Trường hợp thiếu tiền , ghi số thiếu chờ xử lý, nếu chưa biết nguyên nhân Nợ TK 111 – Thực thu Nợ TK 138 (1381) – Tiền thiếu chờ xử lý Có TK 511(512) – Doanh thu bán hàng Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra phải nộp (th áp dụng phương pháp khấu trừ thuế GTGT ) *Trường hợp bán hàng đại lý , ký gửi cho các tổ chức kinh doanh Nếu công ty bán lẻ thực hiện dịch vụ bán đại lý , ký gửi cho các công ty bán buôn hoặc cơ sở xản xuất thì theo nguyên tắc kế toán: Hàng nhận đại lý , ký gủi bán lẻ ,kế toán ghi ngoài bảng : Nợ TK 003 – Số lượng hàng và giá bán theo quy đinh của đại lý Hàng nhận bán được ghi chi tiết cho từng người giao đại lý (TH bán đúng giá giao đại lý hưởng hoa hồng ) -Khi ứng trước tiền hàng để nhận bán đại lý , ký gửi Nợ TK 331 – nhà cung cấp – người giao đại lý 27/45
  20. Có TK 111 , 112 -Khi nhận giấy báo hàng bán hết Nợ TK 111 , 112 Có TK 331 – Phải trả bên giao đại lý Đồng thời khấu trừ phần hoa hồng được ghi vào doanh thu bán hàng Nợ TK 331 – Phải trả nhà cung cấp Có TK 511 – Hoa hồng bán đại lý ghi doanh thu Có TK 3331 – Thuế GTGT tính trên số hoa hồng đại lý Trả tiến cho chủ đại lý số thực còn lại Nợ TK 331 – Phải trả nhà cung cấp Có TK 111,112 *Trường hợp bán trả góp - Khi bán hàng Nợ TK 111 , 112 – Phần tiền hàng đã thu Nợ TK 131 – Phải thu theo phương thức trả góp Có TK 511 – Doanh thu bán trả góp theo hoá đơn Có TK 3387 – Lãi bán hàng trả góp Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra phải nộp Khi phân bổ lãi vào doanh thu tài chính của từng kỳ xác định kết quả : Nợ TK 3387 Có TK 515 28/45