Hướng dẫn nuôi dưỡng và chăm sóc sức khỏe trẻ em (Phần 1)

Nội dung text: Hướng dẫn nuôi dưỡng và chăm sóc sức khỏe trẻ em (Phần 1)

1. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Cô giáo ch n v trí ng i có th quan sát c các tr khác ch a n ho c ã n xong. b. Cho tr n b t, cháo - Cách th b t, cháo: Dùng m t thìa riêng xúc m t thìa n m th mn, nh t và nóng, khi th th y h ơi m cho tr n là v a. c bi t v mùa ông, không cho tr n ngu i, d b l nh sau khi n. Các bát ch a n n c n y c n th n tránh rui, b i. Cách ng i cho tr n: - Tr ng i ch a v ng: Cô giáo b tr nh cho n s a. Cô ng i theo hng chân tr không p vào bát. Xúc cho t ng tr n. Tuy t i không tr n m n ho c u ng. - Tr ã ng i v ng: Cho tr ng i vào gh có tay v n. Cô ng i i di n cho 2 tr nhóm b t n m t l n ( nhóm cháo thì cho 4-5 tr n m t l n). - Cho tr quay l ng l i phía các b n ang ch ơi tr t p trung vào b a n và cô có th quan sát tr khác khi ang ch ơi. N u không có gh có th cho tr ng i n trên chi u, không tr v a bò, v a n. Chú ý bát xa t m v i tr không ch m tay ho c làm bát. Cách xúc cho tr n - Xúc t ng thìa v ơi và g n mi ng. N u còn nóng, xúc trên m t bát và xung quanh tr c. Bón xong thìa này thì xúc ngay thìa khác, trong bát cho ngu i nhanh. Xúc g n t ng ph n tránh qu y nhi u làm b t, cháo b v a. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
2. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - a thìa v a t m, không a sâu vào mi ng tr . Trong khi n, n u mi ng tr b dính b t ho c cháo thì ch lau b ng kh n m ã chu n b s n cho tng tr . c. Cho tr n c ơm nát, c ơm thng - X p tr ch a xúc n th o ng i riêng bàn ti n ch m sóc, nên s p x p nh ng cháu t xúc n c ng i m t bàn, m i bàn 4-6 tr , x p tr bi ng n ng i c nh tr n ngoan tr ng viên l n nhau khi n. Bàn nào chu n b xong thì cho n tr c, không tr ng i i lâu quá 10 phút ho c b t tr i nhau n ng lo t. - Giáo viên nên chia món m n vào bát c a tr r i m i x i c ơm vào bát và tr n u. Cho n khô tr c, chan canh sau. 3.3 Sau khi n a. i v i tr n s a - Lau mi ng b ng kh n riêng c a m i tr. Cho u ng n c chín b ng thìa - B ng tr ( ho c b d ng tr trên ùi) trong 3 n 5 phút ( tránh nôn tr ) r i m i t tr n m nh nhàng, n m nghiêng v bên ph i nh m phòng tr s a. b. i v i tr n b t, cháo - Lau mi ng và lau tay cho tr . Cho u ng n c chín b ng chén và thìa riêng cho m i tr . Không dùng thìa xúc b t cháo cho tr u ng n c. - Tr 8-9 tháng tr lên t p cho tr u ng n c b ng c c, chén, d n d n tr t b ng c c u ng Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
3. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Cho tr i v sinh n u tr có nhu c u c. i v i tr n c ơm nát, c ơm th ng - Cô giáo h ng d n ho c nh c tr lau mi ng và lau tay. T p cho tr t bng c c u ng n c sau khi n, h ng d n tr u ng t t , t ng ng m không sc và t áo. - n xong, không cho tr ùa nhi u ho c ch y nh y m nh. Cho tr i v sinh ( n u c n) 3.4 M t s im c n l u ý khi cho tr n - Cho tr n chuy n d n t th c n nghi n- m m – n th c n mi ng. Sau ó cho tr n chung v i gia ình. - Th i im chuy n ch n t b t sang ch cháo ho c t cháo sang c ơm nát, c ơm th ng tùy thu c vào t ng tr . Nh ng tr quá y u ho c phát tri n ch m so v i tu i, có th chuy n ch n ch m h ơn m t vài tháng. Ng c l i, có nh ng tr có th cho chuy n ch n s m h ơn so v i tu i. Nh ng ngày tr b m t hay y b ng, nên cho tr n nh nh cháo, mì và không nh t thi t ph i ép tr n c ơm. - Cô kiên trì t p cho tr quen d n v i các lo i th c ph m ch bi n nhà tr , nh t là tr m i i nhà tr ho c m i t p n cháo, c ơm. - Trong khi cho tr n, giáo viên c n quan tâm n c im cá nhân c a tng tr nh tr m i t p n, tr n ch m, tr m i i nhà tr , nh ng tr y u ho c mi m d y. Giáo viên c n nói n ng d u dàng, nh nhàng, vui v và ng viên tr n h t su t, tránh d a n t, ép tr khi tr không mu n n ho c b nôn tr . N u ba nào tr kém n, cô c n tìm hi u nguyên nhân báo cho nhà b p hay y t ho c ba m bi t ch m sóc tr t t h ơn Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
4. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Khi ang n, u ng mà tr ho, khóc ho c ng g t, cô ph i d ng cho tr n, u ng. Khi tr h t ho, nín khóc và t nh ng m i cho n, u ng ti p tránh hóc và s c. - Khi tr n u ng, không c b t m i ho c ngáng m m, b t tr nu t - Khi ang n, n u tr i v sinh thì c n thay và r a s ch ngay cho tr - Lúc tr v a ng d y ho c ch ơi xong, cô giáo c n cho tr u ng n c, nh t là mùa hè. II. CH M SÓC GI C NG 1. Chu n b cho tr ng Trong nhóm c n có m t n ơi dành riêng cho tr ng , t t nh t nên có phòng ng riêng. N ơi ng ph i có không khí trong s ch, thoáng mát v mùa hè, m áp v mùa ông, ánh sáng d u dàng. Phòng ng nên gi m ánh sáng b ng cách óng b t m t s c a ho c t t b t èn. - Không tr n m ng tr c ti p d i sàn nhà. T t nh t m i tr có gi ng riêng, gi ng ph i có khung tr không b ngã. Mùa ông ph i có chi u, màn, g i, ch n m và th ng xuyên c ph ơi, gi t, m b o luôn s ch s, khô ráo. - Tr c khi ng , cô c n cho tr i v sinh, tr ph i c trong tr ng thái tho i mái. Mùa ông có th c i b t qu n áo, m , kh n quàng c . Không tr khóc nhi u, ho c v n ng quá nhi u tr c khi ng . Tuy t i không d a nt tr . - C n chú ý n c im riêng c a t ng tr ch m sóc chu áo. Nh ng tr y u ho c có nhu c u ng nhi u nên cho ng tr c. Nhn g tr hay Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
5. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com qu y khóc, ch a quen v i n n p nhà tr cô nên d tr , cho tr ng riêng và t ng cu i cùng có iu ki n ch m sóc và không nh h ng n tr khác. - i v i bé 3-12 tháng + Tr 3-6 tháng nên t tr n m nghiêng v m t phía ho c n m ng a. Tránh tr n m s p và ngo o u d n n ng t th và m dãi trong khi tr ng . Cô nên b t ng tr r i nh n nhàng t vào gi ng cho tr ng + Tr 6-12 tháng nên tr ng trong t th tho i mái - i v i tr 12-24 tháng, cô nên ng viên khuy n khích, t p cho tr làm quen v i n ơi ng và t p cho tr t i vào ch ng - Tr 24 – 36 tháng ã có nh ng thói quen v n n p sinh ho t, thói quen t ph c v nên n gi ng , cô h ng d n tr cùng cô chu n b ng ( tr t bê g i c a mình vào ch ng ), nh c tr i v sinh n úng ch c a mình ng . Ngoài c ch nh nhàng, l i nói êm d u d tr ng , cô nên hát nh ng bài hát ru, dân ca ho c m b ng nh c nh ru tr ng . 2. Theo dõi tr ng - Trong th i gian tr ng , cô ph i th ng xuyên có m t theo dõi, phát hi n nh ng b t th ng có th x y ra i v i tr ( s a l i t th tr ng tho i mái, không tr úp m t vào g i ho c chùm ch n kín m t) - Khi tr ng , v mùa hè, n u dùng qu t in, cô chú ý v n t c v a ph i và xa, t phía chân tr . N u dùng iu hòa nhi t , không nên nhi t quá l nh. Mùa ông cô nên p ch n m cho tr , không nên tr m c quá nhi u qu n áo. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
6. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - C n gi yên t nh khi tr ng , tránh c i, nói to và tránh nh ng ti ng ng m nh làm tr gi t mình. - N u có tr th c d y s m và qu y khóc, cô c n d tr ng ti p, n u không ng n a thì a sang ch khác d tr ch ơi, không tr khóc làm m t gi c ng c a tr khác. - i v i tr bé, k p th i thay tã lót khi tr ái d m và d cho tr ng ti p. 3. Ch m sóc khi tr th c d y - Tr nào th c gi c tr c, cô cho d y tr c, tránh tình tr ng d y ng lo t m t lúc nh h ng n gi c ng c a tr khác và sinh ho t c a l p. Tr y u và có nhu c u ng nhi u nên cho th c d y sau cùng. - Sau khi tr th c d y, cô lau m t cho tr t nh ng và d tr ch ơi. Cô cho tr i v sinh, nh c nh tr l n t i v sinh và h ng d n tr cùng cô thu d n ch ng . N u có tr ái d m, sau khi tr ã d y h t, cô c n làm v sinh n ơi ng . M c a s thông thoáng phòng. B. V SINH I. V SINH CÁ NHÂN 1, V sinh cá nhân tr a. Chu n b y các dùng v sinh - Chu n b y kh n m t m b o v sinh( m t kh n m t/ tr ). Chu n b bô, sô, ch u. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
7. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Chu n b d ng c cho tr r a tay: Thùng có vòi ho c vói n c v a tm tay tr ( n u ng n c vào sô hay ch u thì ph i có gáo d i) . xà phòng r a tay. Kh n khô s ch lau tay. Xô hay ch u h ng n c b n ( n u c n ) - Chu n b qu n áo, tã lót d tr thay cho tr khi c n thi t nh t là v mùa ông. i v i tr bé, h ng ngày yêu c u cha m em theo m t s kh n mùi xoa ho c mi ng v i m m, s ch lsau m i cho tr . N u có iu ki n, chu n b kh n gi y m m, h p v sinh lau m i cho tr . b. V sinh cho tr V sinh da - Lau m t: + Cô lau m t cho tr tr c và sau khi n, khi m t b b n. Khi lau chú ý dch chuy n kh n sao cho da m t c a tr luôn luôn c ti p xúc v i ph n kh n s ch. Trong quá trình lau m t cho tr , các thao tác c n ph i nh nhàng, tránh làm tr au và s hãi. V a lau m t cho tr v a trò chuy n âu y m và nói các ng tác cô ang làm tr có c m giác nh nhàng. + Nh ng tr b chàm, m n nh t c n lau cho tr sau cùng và gi t kh n riêng b nh không lây lan qua tr khác. Tr ng h p tr b ch y m i n c ( tr bé) c n lau ngay cho tr tránh tr li m m i ho c qu t ngang. Nh c nh tr l n t l y kh n lau m i và không b v t l vào m i. + i v i tr trên 24 tháng, cho tr nh n bi t kh n lau m t thao úng kí hi u kh n c a tr . - Lau tay, r a tay: Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
8. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com + i v i tr d i 18 tháng tu i: Cô dùng kh n m, s ch lau tay cho tr tr c và sau khi n. Khi tay tr b n thì ph i r a tay. Mùa ông nên dùng kh n m lau. + Tr trên 18 tháng : Cô r a tay cho tr d i lòng n c ch y ( vòi n c ho c dùng gáo d i). Cô r a t ng tay cho tr theo các b c sau: r a t c tay, mu bàn tay, k tay, u ngón tay r i r a lòng bàn tay và ngón tay, r a xong dùng kh n s ch lau tay cho tr . + trong khi ch m sóc v sinh cho tr , cô v a làm v a gi i thích tr hi u t i sao ph i r a tay s ch. Tr trên 24 tháng, b c u h ng d n cho tr làm quen v i cách r a tay và t lau tay khô. V sinh r ng mi ng - gi v sinh r ng mi ng cho tr , hàng ngày cô c n cho tr u ng vài thìa n c chín tráng mi ng sau m i l n bú ho c u ng s a ( i v i tr ch a mc r ng) - Khi tr ã m c r ng, h ng ngày sau khi n, h ng d n cha m lau rng, mi ng cho tr b ng kh n s ch, m m, có th m n c mu i loãng. V i tr ln h ơn có th t p cho tr xúc mi ng. Ph i h p v i gia ình cho tr 3 tu i t p ánh r ng. Không nên cho tr n quà v t nh t là k o, bánh ng t. nên cho tr ánh r ng nh kì phát hi n s m r ng sâu và ch a tr k p th i. D y cho tr có thói quen ng m mi ng khi ng , th b ng m i mi ng và r ng không b khô. V sinh qu n áo, giày dép Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
9. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Không tr m c qu n áo m t, khi tr b nôn tr , i ti u ti n ra qu n áo ho c m hôi ra nhi u, cô c n thay ngay cho tr . C i b t qu n áo cho tr khi tr i nóng, m c thêm khi tr i l nh. - ch ng nhi m l nh ôi chân c a tr , ngoài ôi dép hay giày tr i n l p, cn có thêm m t ôi dép s ch cho tr i trong l p. - Cô nh c cha m c a tr a t t, qu n áo, tã lót d tr thay cho tr khi c n thi t. nên cho tr m c qu n áo b ng nh ng lo i v i m m, th m m hôi. Nên dùng lo i giày dép h ơi r ng h ơn so v i chân tr m t chút, dép m m, mng, nh , d c i, có quai sau cho tr d i. V sinh khi i b - Khi tr ng i v ng m i b t u t p cho tr ng i bô. Tr ng h p tr bé mi ng i bô, cô ph i c nh tr và d dành tr tr làm quen v i vi c ng i bô. Cô c n có ng tác nh nhàng, thái d u dàng, không quát m ng tr . - Khi s p x p gh bô cho tr ng i c n d t gh bô cách nhau m t kho ng cách thích h p, không tr ng i sát nhau quá gây m t tr t t trong gi i bô. - Ch cho ng i bô khi tr c n i ti n ho c ti u ti n, không cho tr ng i bô hàng lo t, tr nào có nhu c u thì cho ng i bô tr c. Không tr ng i bô không quá 10 phút. Tr ng h p tr ng i bô quá 10phút mà không i ti n ho c ti u ti n ph i cho tr ng d y. - Trong khi tr ng i bô, cô ph i quan sát m b o tr không b ngã, không tr ng i bô r i i làm vi c khác. Không nên cho tr ng i sát h n vào tng khi t ng m. Mùa ông ho c nh ng ngày tr i l nh ph i cho tr i dép ho c kê mi ng ván, tr i v i ho c th m nilong xu ng ch tr t chân. Cho tr ng i n ơi kín gió tránh gió lùa. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
10. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Sau khi i i ti n c n r a ngay cho tr . Cô b tr , dùng tay r a cho tr di vòi n c ch y ho c dùng gáo d i, r a t tr c ra sau. R a xong dùng kh n khô lau cho tr - bô ngay sau khi tr i v sinh vào n ơi quy nh, r a bô s ch s , úp khô, ph ơi n ng. Sau ó cô ph i r a tay s ch b ng xà phòng tr c khi làm vi c khác. 2. V sinh cá nhân cô - Cô ph i gi v sinh, phòng b nh t t b o v s c kh e cho b n thân và nh ng ng i xung quanh, không làm lây lan b nh trong nhóm và trong nhà tr . a. V sinh thân th - Gi gìn da s ch s , nh t là hai bàn tay. Khi ch m sóc tr , hai bàn tay cô ph i uôn s ch s . Cô c n r a tay b ng xà phòng và n c s ch tr c khi cho tr n, sau khi i v sinh, sau khi làm v sinh cho tr , sau khi quét rác ho c lau nhà. - u tóc luôn g n gàng, s ch s . Không móng tay dài khi ch m sóc tr . - Gi v sinh r ng mi ng s ch s . eo kh u trang khi chia c ơm cho tr , khi ho, s m i,viêm h ng. b. V sinh qu n áo, dùng cá nhân - Qu n áo ph i luôn g n gàng, s ch s. N u có qu n áo công tác ph i th ng xuyên m c trong quá trình ch m sóc tr . Không m c trang ph c công tác v gia ình ho c ra ngoài. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
11. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - dùng cá nhân c a tr và cô ph i riêng bi t, không s d ng dùng cá nhân c a tr . c. Khám s c kh e nh kì Nhà tr ng c n khám s c kh e nh kì và tiêm phòng d ch y cho các giáo viên, cán b nhân viên. N u cô m c b nh truy n nhi m ho c nhi m trùng c p tính thì không c tr c ti p ch m sóc tr . II. V SINH MÔI TR NG 1. V sinh dùng cá nhân a. V sinh dùng - Bát, thìa, ca, côc ph c v n u ng cho tr c n có theo quy nh c a ngành: m i tr có ca, c c, bát, thìa, kh n m t riêng và có d u hi u riêng g n vi tên c a tr tr d nh n ra. Bình, thùng ng n c u ng cho tr ph i có np y, c n c v sinh hàng ngày, n ơi s ch s tránh b i, côn trùng. Tuy t i không cho tr thò tay ho c u ng tr c ti p vào bình ng n c. N c không u ng h t trong m t ngày ph i i. - Bát, thìa, ca u ng n c c a tr ph i c r a s ch h ng ngày, ph ơi nng, tráng n c sôi tr c khi n. - Không nên dùng các lo i bát, thìa, c c b ng nh a tái sinh ho c s t m cho tr n, u ng. - H ng ngày gi t kh n r a m t c a tr b ng xà phòng và n c s ch, sau ó ph ơi n ng ho c s y khô. H ng tu n h p kh n ho c lu c kh n m t l n. - B n gh , trang trí th ng xuyên lau b ng kh n m tránh b i Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
12. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - dùng v sinh ( xô, ch u ) dùng xong ánh r a s ch s , úp n ơi khô ráo, g n gàng b. V sinh ch ơi - ch ơi nhóm bé ph i c r a sau m i ngày. H ng tu n nên r a b ng nc xà phòng và ph ơi khô. - ch ơi các nhóm tr khác c n c gi s ch s 2. V sinh phòng nhóm a. Thông gió Tr c khi tr n l p, cô c n làm: - M t t c c a s và c a ra vào phòng c thông thoáng - N u có phòng ng riêng thì khi tr phòng ch ơi, cô m c a thông thoáng phòng ng b. V sinh n n nhà - M i ngày nên quét nhà và lau nhà ít nh t 3 l n ( tr c gi ón tr , sau 2 b a n chính sáng, chi u) - nhóm tr bé sau khi ng d y nên là v sinh n ơi ng ( ph i th m ngay nc ti u b ng kh n khô r i m i lau l i b ng kh n m) - Cô không c i gu c, dép b n vào phòng tr , không c gia súc vào phòng tr . Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
13. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Hàng tu n c n t ch c t ng v sinh toàn phòng tr : lau các c a s , quét m ng nh n, lau bóng èn c r a n n nhà, c giát gi ng ( nhóm bé), ph ơi ch n chi u. Cùng v i các b ph n khác làm v sinh xung quanh nhóm tr . c. V sinh n ơi i ti n, ti u ti n( nhà v sinh ) - Ch cho tr i v sinh ph i s ch s , tránh gió lùa. Sau khi tr i v sinh xong, cô n c ti u, phân ngay. Tr ng h p dùng h xí th m ph i d i n c y và d n v sinh s ch s sau m i l n tr i v sinh - H ng ngày t ng v sinh toàn b khu v sinh tr c khi ra v - H ng tu n t ng v sinh toàn b khu v sinh và khu v c xung quanh 3. X lí rác th i, n c th i a. X lí rác - Rác ph i oc thu gom vào thùng có n p y, rác h ng ngày úng nơi quy nh - Tr ng h p có h rác chung c a tr ng, sau m i l n rác l i l p ph mt l p t m ng, khi y h l p t dày 15-20cm. b. X lí n c th i: Th ng xuyên kh ơi thông c ng rãnh, tránh ng, nu không s t o iu ki n cho ru i, mu i sinh s n và phát tri n. Hàng tu n tng v sinh toàn b h th ng c ng rãnh. 4. Gi s ch ngu n n c - Cung c p n c s ch; m b o n c s ch cho tr dùng, bao g m n và sinh ho t. tr h c m t bu i là 10lit/tr /bu i, còn tr bán trú là 50- 60lit/tr /ngày Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
14. Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Ngu n n c s ch: t t nh t là n c máy. Tr ng h p l y t ngu n nc( gi ng khoan, gi ng ào ) n c m a, n c su i thì ph i x lí ho c lng l c b ng các ph ơ ng pháp l ng, l c mr b o tiêu chu n v sinh cho phép. - ánh giá ngu n n c: N c ph i không màu, không mùi, không v l . Nu ngu n n c có nghi ng nên ngh c ơ quan y t ki m tra. - m b o v sinh d ng c ch a n c: + D ng c ch a n c, tránh n c l u quá lâu ngày( tùy theo lo i n c s d ng mà có th nh kì 1tháng/1l n ho c t i thi u là 3 tháng/ 1l n) + Có k ho ch thau r a d ng c ch a n c, tránh n c l u quá lâu ngày( tùy theo l ai n c s d ng mà có th nh kì 1 tháng/1 l n ho c t i thi u là 3 tháng/ 1 l n) B. THEO DÕI S C KH E VÀ PHÒNG B NH I. KHÁM S C KH E NH KÌ - Hng n m, nhà tr ng c n liên h ch t ch v i y t a ph ơ ng( tr m y t ph ng, xã) có k ho ch khám s c kh e nh kì cho m i tr m i n m 2 ln. - Giáo viên có nhi m v ph i h p v i y t t ch c khám nh kì cho tr . Lu k t qu khám và thông báo cho gia ình k t qu ki m tra s c kh e c a tr . II. THEO DÕI TH L C VÀ TÌNH TR NG DINH D NG 1. Ch s th l c dùng theo dõi tr - Cân n ng ( kg) theo tháng tu i Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai