Bài giảng Luật kinh tế - Chương 6: Giải quyết tranh chấp kinh tế

•Khái niệm tranh chấp kinh tê

•Những xung đột về lợi ích trong lĩnh vực kinh tế

•Biểu hiện thông qua việc xung đột về quyền và nghĩa vụ

Các hình thức giải quyết tranh chấp

•1. Thương lượng

•2. Hoà giải

•3. Trọng tài

•4. TA

•5. Hành chính

 

 

ppt 71 trang hoanghoa 08/11/2022 4880
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Luật kinh tế - Chương 6: Giải quyết tranh chấp kinh tế", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • pptbai_giang_luat_kinh_te_chuong_6_giai_quyet_tranh_chap_kinh_t.ppt

Nội dung text: Bài giảng Luật kinh tế - Chương 6: Giải quyết tranh chấp kinh tế

  1. C¸c kü n¨ng cÇn thiÕt cña hoµ gi¶i • Cè g¾ng t×m hiÓu c¸c nguyªn nh©n cña tranh chÊp • T×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p cã tÝnh kh¶ thi • Gîi ý cho c¸c bªn c¸c gi¶i ph¸p ®· lùa chän • ThuyÕt phôc c¸c bªn ¸p dông gi¶i ph¸p ®Ó biÕn m©u thuÉn thµnh hoµ gi¶i 11
  2. Tæ chøc hoµ gi¶i • Lùa chän trung t©m hoµ gi¶i thêng trùc • Lùa chän c¸ch thøc hoµ gi¶i theo vô viÖc 12
  3. Qui tr×nh hoµ gi¶i CÇn tham kh¶o hai qui tr×nh sau: • Qui tr×nh hoµ gi¶i Folberg- Taylor (cã tÝnh chÊt kü n¨ng hoµ gi¶i) • Qui tr×nh hoµ gi¶i cña phßng th¬ng m¹i quèc tÕ (ICC) (cã tÝnh chÊt thñ tôc) 13
  4. Qui tr×nh hoµ gi¶i cña Folberg- Taylor • Bíc 1: Trao ®æi víi c¸c bªn t¹o niÒm tin vµ g¹t bá sù ®èi ®Çu • Bíc 2: X¸c ®Þnh néi dung tranh chÊp vµ t¸ch biÖt c¸c vÊn ®Ò kh¸c cã liªn quan • Bíc 3: §a ra c¸c gi¶i ph¸p lùa chän • Bíc 4: Th¬ng lîng, tho¶ thuËn chän gi¶i ph¸p • Bíc 5: Lµm râ tõng vÊn ®Ò ®îc gi¶i quyÕt theo tho¶ thuËn vµ v¹ch kÕ hoÆch gi¶i quyÕt • Bíc 6: Xem xÐt l¹i khÝa c¹nh ph¸p lý cña tõng vÊn ®Ò • Bíc 7: Thùc hiÖn vÊn ®Ò ®· tho¶ thuËn 14
  5. Lu ý vÒ qui tr×nh hoµ gi¶i nµy • Bíc 2 vµ bíc 3 cã ý nghÜa quan träng nhÊt gióp cho c¸c bªn cã c¸i nh×n kh¸ch quan h¬n ®èi víi tranh chÊp ®Ó tõ ®ã cã thiÖn chÝ chÊp nhËn gi¶i ph¸p • Bíc 4 vµ bíc 5 kh«ng thÓ thiÕu, bëi c¸c bªn cã quyÒn tù do ®Þnh ®o¹t. ViÖc hoµ gi¶i nªn ®îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n vµ ®îc coi nh mét hîp ®ång 15
  6. Qui tr×nh hoµ gi¶i cña ICC • Bíc 1: Bªn muèn hoµ gi¶i nép yªu cÇu cho Toµ ¸n träng tµi cña ICC • Bíc 2: Toµ ¸n träng tµi th«ng b¸o cho bªn kia. Trong 15 ngµy kh«ng nhËn ®îc ph¶n håi, ®îc xem lµ kh«ng chÊp thuËn hoµ gi¶i • Bíc 3: NÕu nhËn ®îc chÊp nhËn, th× chØ ®Þnh mét hµo gi¶i viªn, th«ng b¸o cho c¸c bªn, vµ Ên ®Þnh thêi h¹n gi¶i quyÕt • Bíc 4: TiÕn hµnh hoµ gi¶i v« t, b×nh ®¼ng, c«ng b»ng; x¸c ®Þnh ®Þa ®iÓm hoµ gi¶i, vµ cã thÓ yªu cÇu cung cÊp thªm th«ng tin • Bíc 5: KÕt thóc hoµ gi¶i khi: ®· ®¹t ®îc tho¶ thuËn; hoµ gi¶i kh«ng thµnh; c¸c bªn kh«ng muèn tiÕp tôc hoµ gi¶i 16
  7. 3. Hµnh chÝnh • C¬ quan hµnh chÝnh ®øng ra ph©n xö vô viÖc • ThiÕu tÝnh ph¸p lý • DÉn tíi viÖc g©y mÊt uy tÝn cña nhau • Tranh chÊp kÐo dµi • Ph¸n quyÕt kh«ng lµm tho¶ m·n bªn bÞ thÊt thÕ • Kh«ng b¶o ®¶m bÝ mËt kinh doanh • ThÈm quyÒn kh«ng râ rµng 17
  8. 4. Träng tµi • Mang tÝnh rµng buéc cao h¬n so víi tho¶ thuËn vµ hoµ gi¶i • C¸c bªn cã quyÒn lùa chän réng h¬n • B¶o ®¶m bÝ mËt kinh doanh • Thñ tôc ®¬n gi¶n, nhanh chãng • B¶o ®¶m uy tÝn 18
  9. Các hình thức trọng tài • Trọng tài vụ việc • Trọng tài thường trực
  10. Điều kiện để đưa tranh chấp ra trọng tài • 1.Có thoả thuận trọng tài trước hoặc sau khi xảy ra tranh chấp • 2.Thoả thuận trọng tài chưa bị tuyên bố vô hiệu
  11. Cơ sở pháp lý của thoả thuận trọng tài • Quyền tự do ý chí • Biểu hiện cụ thể qua nguyên tắc tự do thoả thuận, định đoạt của đương sự • Các bên có quyền tự do lựa chọn giải quyết tranh chấp tại tài phán công hay tài phán tư 21
  12. Nguồn của pháp luật trọng tài • Pháp lệnh Trọng tài thương mại2003 • Pháp lệnh Công nhận và thi hành phán quyết trọng tài nước ngoài tại Việt Nam 1995 • Công ước New York 1958 22
  13. Thoả thuận trọng tài • Là một dạng hợp đồng • Là một hợp đồng nhỏ trong hợp đồng lớn • Ràng buộc các bên của hợp đồng lớn phải đưa tranh chấp ra trọng tài đã được lựa chọn 23
  14. Các dạng của thoả thuận trọng tài • Thiết lập trước khi xảy ra tranh chấp • Thiết lập khi đang xảy ra tranh chấp 24
  15. Hình thức của thoả thuận trọng tài • Lập thành văn bản • Là một điều khoản trong hợp đồng chính hay một hợp đồng riêng 25
  16. §iÒu kho¶n träng tµi mÉu cña UNCITRAL “BÊt kú tranh chÊp, bÊt ®ång hoÆc khiÕu n¹i nµo ph¸t sinh tõ hoÆc liªn quan tíi hîp ®ång nµy, hoÆc tíi viÖc vi ph¹m, chÊm døt hîp ®ång nµy hoÆc tíi sù v« hiÖu cña hîp ®ång nµy ph¶i ®îc gi¶i quyÕt bëi träng tµi phï hîp víi Qui t¾c Träng tµi cña UNCITRAL cã hiÖu lùc hiÖn hµnh” Lu ý: C¸c bªn cã thÓ ®a thªm vµo ®iÒu kho¶n nµy c¸c vÊn ®Ò sau: + §Þnh chÕ hay ngêi ®îc chØ ®Þnh gi¶i quyÕt tranh chÊp + Sè lîng träng tµi viªn tham gia gi¶i quyÕt + N¬i gi¶i quyÕt + Ng«n ng÷ dïng ®Ó gi¶i quyÕt 26
  17. §iÒu kho¶n träng tµi mÉu cña ICC “TÊt c¶ c¸c tranh chÊp liªn quan tíi hîp ®ång nµy ph¶i ®îc gi¶i quyÕt chung thÈm theo Qui t¾c Träng tµi t¹i Phßng Th¬ng m¹i Quèc tÕ bëi mét hoÆc nhiÒu träng tµi viªn ®îc chØ ®Þnh phï hîp víi qui t¾c ®· nãi” 27
  18. Điều khoản trọng tài mẫu của VIAC (Vietnam International Arbitration Centre) “Mọi tranh chấp phát sinh từ hoặc có liên quan tới hợp đồng này sẽ được giải quyết dứt điểm bởi Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam bên cạnh Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam theo đúng Qui tắc trọng tài của Trung tâm” 28
  19. §Æc ®iÓm cña ®iÒu kho¶n träng tµi trong hîp ®ång • Cã sù ®éc lËp nhÊt ®Þnh víi hîp ®ång chÝnh, bëi nã x¸c ®Þnh c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a c¸c bªn trong hîp ®ång, kÓ c¶ khi hîp ®ång bÞ thay ®æi, gia h¹n, huû bá hay v« hiÖu • Cã thÓ ®îc xem nh hîp ®ång riªng, do ®ã cã thÓ bÞ v« hiÖu do nh÷ng nguyªn nh©n riªng 29
  20. Thoả thuận trọng tài vô hiệu Điều 10 của Pháp lệnh Trọng tài thương mại xác định các trường hợp vô hiệu của thoả thuận trọng tài như sau: 1. Tranh chấp ngoài phạm vi thương mại 2. Người ký kết không có thẩm quyền 3. Một bên ký kết không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ 4. Không qui định hoặc qui định không rõ đối tượng tranh chấp, tổ chức trọng tài có thẩm quyền mà sau đó không có thoả thuận bổ sung 5. Không lập thành văn bản 6. Có sự lừa dối, đe doạ và có yêu cầu tuyên bố vô hiệu Lưu ý: - Nhận xét cách thức qui định của Pháp lệnh tại điều luật này - Vấn đề có liên quan tới việc công nhận các phán quyết của trọng tài 30
  21. Lu ý khi thiÕt lËp ®iÒu kho¶n träng tµi 1. LËp thµnh văn b¶n 3. ThÈm quyÒn vµ năng lùc cña ngêi ký kÕt 2. Ph¹m vi vµ ®èi tîng cña tranh chÊp 4. Cïng nhau tho¶ thuËn chØ ®Þnh mét tæ chøc träng tµi cô thÓ hoÆc thÓ thøc chØ ®Þnh hay lùa chän träng tµi 31
  22. Hiệu lực của thoả thuận trọng tài • Ràng buộc các bên tranh chấp • Phát sinh thẩm quyền của trọng tài và trọng tài viên (Trọng tài viên có thể xem xét thẩm quyền của chính mình, có nghĩa là xem xét có hay không thẩm quyền của mình đối với tranh chấp) • Tiêu huỷ thẩm quyền của toà án Lưu ý: - Công ước New York 1958 qui định: “TA của một Quốc gia kết ước, khi nhận được một tố quyền về một vụ việc mà các bên đã có thoả thuận theo nghĩa của điều này, theo yêu cầu của một trong các bên, chuyển các bên tới trọng tài, trừ khi xét thấy thoả thuận đã nói vô hiệu, không có tác dụng hay không thể thực hiện được (inoperative or incapable of being performed” (Điều 2, khoản 3) - Pháp lệnh Trọng tài thương mại qui định nguyên tắc từ chối xét xử của tào án khi đã có thoả thuận trọng tài hợp pháp (Điều5 ) 32
  23. Sự hỗ trợ của toà án đối với trọng tài • Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời • Công nhận và thi hành phán quyết trọng tài • Thiết lập trọng tài 33
  24. Điều kiện thành lập trung tâm trọng tài • Theo qui định của Chính phủ: tại Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh và ở các địa phương khác (tuỳ tình hình kinh tế xã hội của địa phương) • Có ít nhất 5 sáng lập viên có đủ điều kiện làm trọng tài viên • Được Hội luật gia Việt Nam giới thiệu và Bộ trưởng Bộ Tư pháp cấp giấy phép thành lập Lưu ý: Nghị định số 25/2004/NĐ-CP ngày 15-01- 2004 của Chính phủ qui định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh Trọng tài thương mại 34
  25. Thủ tục thành lập trung tâm trọng tài • Thiết lập hồ sơ: Đơn, lý lịch các sáng lập viên, điều lệ, văn bản giới thiệu của Hội luật gia Việt Nam • Trong thời hạn 45 ngày, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cấp giấy phép thành lập và phê chuẩn điều lệ • Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được giấy phép thành lập phải đăng ký hoạt động tại Sở Tư pháp nơi trung tâm trọng tài đặt trụ sở Lưu ý: Việc thành lập chi nhánh và văn phòng đại diện của trung tâm trọng tài có thủ tục riêng ban hành theo Nghị định số 25/2004/NĐ-CP 35
  26. Chức năng của trung tâm trọng tài • Xây dựng Điều lệ và qui tắc • Tổ chức nhân sự • Tạo điều kiện thuận lợi cho xét xử trọng tài • Quan hệ với bên ngoài 36
  27. Trọng tài viên • Điều kiện làm trọng tài viên: +Điều kiện: Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; Có phẩm chất đạo đức tốt, trung thực, vô tư, khách quan; Có bằng đại học và đã hoạt động thực tiễn tối thiểu là 5 năm trong lĩnh vực đã được đào tạo +Hạn chế: Đang bị quản chế hành chính, đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chưa được xoá án tích; Công chức làm việc tại các cơ quan điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án • Có các quyền: nhận hay từ chối vụ tranh chấp; độc lập giải quyết tranh chấp; từ chối cung cấp thông tin liên quan tới vụ việc; được hưởng thù lao • Có các nghĩa vụ: tuân thủ pháp luật; vô tư, khách quan; từ chối khi có lý do khiến không bảo đảm vô tư, khách quan; giữ bí mật vụ việc; không vị phạm đạo đức của trọng tài viên 37
  28. Điều kiện để trọng tài thụ lý vụ việc • Gửi tới trung tâm trọng tài: + Đơn kiện + Văn bản thoả thuận trọng tài + Các chứng cứ • Còn thời hiệu khởi kiện: thời hiệu theo pháp luật hoặc hai năm kể từ ngày xảy ra tranh chấp, trừ trường hợp bất khả kháng • Đã nộp tạm ứng phí trọng tài: lưu ý phí trọng tài do bên thua chịu hoặc có thể thoả thuận khác Lưu ý: Đối với trọng tài vụ việc: - Nguyên đơn phải gủi đợn khởi kiện cho bị đơn - Lệ phí do hội đồng trọng tài ấn định 38
  29. Bắt đầu tố tụng trọng tài • Từ khi trung tâm trọng tài nhận được đơn kiện của nguyên đơn • Từ khi bị đơn nhận được đơn kiện của nguyên đơn 39
  30. Địa điểm tiến hành trọng tài • Do thoả thuận; hoặc • Do hội đồng trọng tài ấn định 40
  31. Bản tự bảo vệ • Nghĩa vụ gửi bản tự bảo vệ: Bị đơn phải gửi cho trung tâm trọng tài hoặc nguyên đơn bản tự bảo vệ trong thời hạn30 ngày (hoặc theo thoả thuận) kể từ ngày nhận được đơn kiện và các tài liệu kèm theo do trung tâm trọng tài gửi đến hoặc do nguyên đơn gửi đến • Nội dung chủ yếu của bản tự bảo vệ: - Phản bác một phần hoặc toàn bộ nội dung đơn kiện - Có thể nêu tính vô thẩm quyền của trọng tài; hoặc - Có thể nêu việc không có thoả thuận trọng tài; hoặc - Có thể nêu thoả thuận trọng tài vô hiệu 41
  32. Hội đồng trọng tài Chủ tịch Hội đồng trọng tài Trọng tài viên Trọng tài viên do bị đơn do nguyên đơn chọn hoặc chọn do chỉ định 42
  33. Thay đổi trọng tài viên • Lý do thay đổi: + Trọng tài viên là thân thích hay đại diện của một bên trong tranh chấp + Trọng tài viên có lợi ích trong vụ tranh chấp + Có căn cứ rõ ràng về việc không vô tư, khách quan • Nghĩa vụ của trọng tài viên: thông báo công khai, kịp thời những nghi ngờ về tính không vô tư, khách quan • Quyền của các đương sự: yêu cầu trọng tài viên từ chối giải quyết vụ việc • Thẩm quyền quyết định thay đổi: + Hội đồng trọng tài + Chủ tịch trung tâm trọng tài + TA • Hậu quả: Hội đồng tọng tài mới có thể xem xét lại những vấn đề đã được xem xét trước 43
  34. Đơn kiện lại • Bị đơn có quyền kiện lại • Đơn kiện lại phải gửi cho Hội đồng trọng tài và cho nguyên đơn trước ngày Hội đồng trọng tài mở phiên họp • Thủ tục như thủ tục áp dụng đối với đơn kiện của ngyuyên đơn • Nguyên đơn phải có bản trả lời đơn kiện lại gửi cho bị đơn và Hội đồng trọng tài 44
  35. Xem xét thoả thuận trọng tài và thẩm quyền của trọng tài • Trước khi xem xét nội dung, đương sự có quyền yêu cầu xem xét: + Thẩm quyền của trọng tài + Việc không có thoả thuận trọng tài + Thoả thuận trọng tài vô hiệu • Nếu kkhông đồng ý với quyết định của trọng tài về các vấn đề trên, đương sự có quyền yêu cầu toà án xem xét lại quyết định đó • Hậu quả của việc bác bỏ quyết định của Hội đồng trọng tài: + Trọng tài phải đình chỉ giải quyết vụ việc + Các bên có quyền khởi kiện vụ việc tại toà án hay thoả thuận khác 45
  36. Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời • Các bên có quyền yêu cầu toà án • Tuân theo thủ tục yêu cầu tại Điều 34 của Pháp lệnh Trọng tài thương mại • Bên yêu cầu áp dụng có thể yêu cầu thay đổi hay huỷ bỏ việc áp dụng • Bên yêu cầu phải chịu trách nhiệm về yêu cầu của mình Lưu ý mối liên hệ với luật tố tụng dân sự 46
  37. Hoà giải • Tự hoà giải • Yêu cầu Hội đồng trọng tài tiến hành hoà giải • Hậu quả: Hội đồng trọng tài đình chỉ tố tụng hoặc ra quyết định công nhận hoà giải thành 47
  38. Thủ tục tiến hành xét xử • Mở phiên họp giải quyết tranh chấp • Hoãn phiên họp • Lập biên bản phiên họp • Ra quyết định • Công bố quyết định • Sửa chữa quyết định 48
  39. Lưu trữ hồ sơ • Tại Trung tâm trọng tài • Tại TA 49
  40. Yêu cầu huỷ quyết định trọng tài • Đương sự có quyền yêu cầu toà án huỷ quyết định trọng tài • Yêu cầu phải thể hiện bằng đơn gửi kèm theo bản chính hoặc bản sao quyết định trọng tài; bản chính hoặc bản sao thoả thuận trọng tài • Trách nhiệm thông báo của toà án • Trách nhiệm chuyển hồ sơ của trung tâm trọng tài 50
  41. Căn cứ huỷ quyết định trọng tài • Không có thoả thuận trọng tài • Thoả thuận trọng tài vô hiệu • Thành phần Hội đồng trọng tài hoặc thủ tục trọng tài không phù hợp với thoả thuận của các bên • Trọng tài không có thẩm quyền toàn bộ hay một phần • Trọng tài viên vi phạm nghĩa vụ của mình: tuân thủ pháp luật; vô tư, khách quan; cáo tị, hồi tị; giữ bí mật; vi phạm đạo đức • Quyết định trọng tài trái với trật tự công cộng 51
  42. Thi hành quyết định trọng tài • Cách thức thi hành: tự nguyện, thi hành thông qua cơ quan thi hành án theo yêu cầu của đương sự • Cơ quan có thẩm quyền thi hành án: thi hành án cấp tỉnh nơi có trụ sở, nơi cư trú hoặc nơi có tài sản của bên phải thi hành • Pháp luật áp dụng: pháp luật thi hành án dân sự 52
  43. 5. GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP KINH TẾ BẰNG TOÀ ÁN 53
  44. Toµ ¸n • Mang tÝnh tµi ph¸n cao nhÊt • Cã c¸c qui t¾c chÆt chÏ • Thñ tôc phøc t¹p • Thêi gian kÐo dµi • Khã kh¨n trong viÖc b¶o mËt th«ng tin h¬n c¸c c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp kh¸c 54
  45. Quyền khởi kiện hay tố quyền • Định nghĩa khái niệm: Quyền khởi kiện là một cách thức bảo vệ quyền lợi do pháp luật qui định cho phép người có quyền lợi yêu cầu cơ quan tư pháp xác nhận hay bảo đảm quyền lợi cho mình • Các đặc điểm của quyền khởi kiện: 1. Là một quyền do luật định 2. Phụ thuộc vào ý chí của người có quyền lợi 55
  46. Nguyên tắc tự do của quyền khởi kiện • Mọi người có quyền tự do khởi kiện yêu cầu bảo vệ quyền lợi cho mình hay quyền lợi của người mà mình có trách nhiệm bảo vệ • Không bị buộc phải bồi thường cho bị đơn khi nguyên đơn thua kiện • Phụ thuộc vào điều kiện để khởi kiện 56
  47. Phân biệt quyền khởi kiện với đơn kiện * Quyền khởi kiện: - Là tài sản vô hình - Là một khái niệm trừu tượng - Là nội dung * Đơn kiện: - Là hình thức thể hiện - Là một khái niệm có tính cách vật chất * Cả hai có mối liên hệ mật thiết 57
  48. Phân biệt quyền khởi kiện với quyền lợi * Quyền lợi: Mối quan hệ pháp lý mµ là căn nguyên để phát sinh quyền khởi kiện * Phân biệt trên các phương diện sau: - Tồn tại: Có thể có quyền lợi mà không có quyền khởi kiện (nghĩa vụ tự nhiên; nợ chưa tới hạn ) - Thực hiện: Chủ thể quyền lợi có thể khác chủ thể quyền khởi kiện (giám hộ) - Đối tượng: Một quyền lợi có thể làm phát sinh nhiều quyền khởi kiện * Quyền khởi kiện là tài sản vô hình 58
  49. Điều kiện phát sinh quyền khởi kiện • Quyền lợi • Lợi ích • Tư cách pháp lý • Năng lực 59
  50. Điều kiện về quyền lợi • Là căn nguyên của quyền khởi kiện • Bao gồm quyền lợi và mong muốn một quyền lợi (quyền sở hữu, hợp đồng, bầu cử, hôn nhân và gia đình, bồi thường thiệt hại ) • Quyền lợi không cần phải được qui định rõ ràng, có nghĩa là pháp luật không cần quy định về mỗi quyền khởi kiện • Liên quan tới nội dung vụ kiện 60
  51. Qui định của pháp luật Việt Nam về điều kiện quyền lợi • Điều 161 BLTTDS: “Cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp khởi kiện vụ án (sau đây gọi chung là người khởi kiện) tại toà án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình” • Điều 162 BLTTDS qui định về quyền khởi kiện để bảo vệ quyền và lợi ích của người khác, lợi ích công cộng và lợi ích của nhà nước 61
  52. Điều kiện phát sinh quyền khởi kiện • Quyền lợi • Lợi ích • Tư cách pháp lý • Năng lực 62
  53. §iÒu kiÖn vÒ t c¸ch ph¸p lý • T c¸ch ph¸p lý cho phÐp ®¬ng sù ®øng tªn trong vô kiÖn • VÒ nguyªn t¾c, (1) chñ thÓ quyÒn lîi bÞ tranh chÊp, (2) ngêi thõa kÕ, (3) tr¸i chñ thùc hiÖn quyÒn khëi kiÖn cña ngêi thô tr¸i, vµ (4) ngêi ®îc uû quyÒn theo hîp ®ång lµ nh÷ng ngêi cã quyÒn khëi kiÖn • ViÖc uû quyÒn ®Ó kiÖn kh«ng bÞ ng¨n cÊm, nhng sù uû quyÒn ph¶i râ rµng, minh b¹ch vµ hîp lÖ 63
  54. Nh÷ng ngêi cã quyÒn khëi kiÖn theo BLTTDSVN 2004 • C¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc cã quyÒn khëi kiÖn vô ¸n d©n sù (§ 4) • §¬ng sù lµ c¬ quan, tæ chøc do ngêi ®¹i diÖn hîp ph¸p tham gia tè tông (§ 57, kho¶n 7) 64
  55. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp kinh tế - Thẩm quyền? - Thẩm quyền theo cấp: Cấp Huyện • Mua bán hàng hoá; • Cung ứng dịch vụ; • Phân phối; • Đại diện, đại lý; • Ký gửi; • Thuê, cho thuê, thuê mua; • Xây dựng; • Tư vấn, kỹ thuật; • Vận chuyển hàng hoá, hành khách bằng đường sắt, đường bộ, đường thuỷ nội địa; 65
  56. • Cấp Tỉnh – Vận chuyển hàng hoá, hành khách bằng đường hàng không, đường biển;Mua bán cổ phiếu, trái phiếu và giấy tờ có giá khác;Đầu tư, tài chính, ngân hàng;Bảo hiểm;Thăm dò, khai thác. – Những tranh chấp thuộc thẩm quyền cấp huyện mà có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải uỷ thác tư pháp cho cơ quan Lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài. – Tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ – TC giữa Cty và thành viên, thành viên với nhau liên quan đến thành lập, quản lý, tổ chức cty – Các tranh chấp khác theo quy định của pháp luật
  57. • Ủy ban thẩm phán TAND cấp tỉnh có quyền Giám đốc thẩm, tái thẩm bản án đã có hiệu lực của TAND cấp H • Tòa kinh tế TAND tối cao có quyền Giám đốc thẩm, tái thẩm bản án đã có hiệu lực của TAND cấp T • Tòa Phúc thẩm TAND tối cao có quyền phúc thẩm, bản án của TAND cấp T • Hội đồng thẩm phán TAND tối cao có quyền GĐT, Tái thẩm đối với bản án của TAND tối cao
  58. • Thẩm quyền theo lãnh thổ – TA nơi bị đơn cư trú, có trụ sở – Nơi có bất động sản – Do đương sự thỏa thuận • Theo sự lựa chọn của nguyên đơn
  59. 1.Møc ®é quan hÖ giữa c¸c bªn 2.Lo¹i hîp ®ång vµ vÞ thÕ cña CÇn suy tÝnh tõng bªn trong hîp ®ång gì 3.HËu qu¶ ph¶i g¸nh chÞu khi lùa chän 4.Kh¶ n¨ng theo ®uæi tranh ph¬ng ¸n gi¶i chÊp quyÕt tranh chÊp hîp ®ång? Lu ý: 1. Lùa chän khi so¹n th¶o vµ ký kÕt hîp ®ång 2. Lùa chän sau khi ®· x¶y ra tranh chÊp 69
  60. Lùa chän khi so¹n th¶o vµ ký kÕt hîp ®ång CÇn c©n nh¾c kü h¬n tíi: • Møc ®é quan hÖ gi÷a c¸c bªn • Lo¹i hîp ®ång vµ vÞ thÕ cña tõng bªn trong hîp ®ång 70
  61. Lùa chän sau khi ®· x¶y ra tranh chÊp CÇn c©n nh¾c kü h¬n tíi hËu qu¶ ph¶i g¸nh chÞu, vµ kh¶ n¨ng theo ®uæi tranh chÊp 71