Bài giảng Kinh tế vĩ mô - Chương 2: Thị trường, cung, cầu và vai trò của chính phủ

Nội dung text: Bài giảng Kinh tế vĩ mô - Chương 2: Thị trường, cung, cầu và vai trò của chính phủ

1. 2.5 Nhân tố ảnh hưởng cầu. Dịch chuyển cầu Giá thay đổi: Các yếu tố khác có thể tác động giữa nguyên. Dịch chuyển dọc đường cầu Thay đổi một trong các yếu tố khác: Giá giữ nguyên, dịch chuyển cả đường cầu.  Cầu tăng với mọi mức giá=> dịch chuyển sang phải. Ví dụ : thu nhập tăng, giá cả của hàng hóa thay thế giảm  Cầu giảm với mọi mức giá=> dịch chuyển sang trái 11
2. 2.5 Nhân tố ảnh hưởng cầu. Dịch chuyển cầu Nhân tố ảnh hưởng Giá hàng hóa liên Thu nhâp Thị hiếu của Giá cả và thu quan. Hàng hóa thông nhập dự tính thường khách hang Hàng hóa thay Hàng hóa thư cấp Tập quán thói thế Hàng hóa bổ sung quen Ví dụ Mode 12
3. 2.6 Nhân tố ảnh hưởng cung. Dịch chuyển cung Giá thay đổi: Các yếu tố khác có thể tác động giữ nguyên. Dịch chuyển dọc đường cung Thay đổi một trong các yếu tố khác: Giá giữ nguyên, dịch chuyển đường cung  Cung tăng với mọi mức giá=> dịch chuyển đường cung sang phải.  Cung giảm với mọi mức giá=> dịch chuyển đường cung sang trái 13
4. 2.6 Nhân tố ảnh hưởng cung. Dịch chuyển cung Nhân tố ảnh hưởng Giá cả của các yếu Công nghệ sản xuất. Thay đổi thuế, chính tố đầu vào: Nhân Công nghệ hiện đại. sách an toàn lao công, Nguyên vật Giá thành giảm, động, môi trường => liệu cung tăng với mọi •Chi phí tăng lợi thuận lơi hơn hay mức giá=> dịch nhuận giảm, giảm khó hơn=> dịch chuyển phải và SX, dịch chuyển chuyển phải hoặc ngược lại sang trái, ngược lại trái 14
5. 2.7 Thị trường tự do và điều tiết giá cả Giá trần (thấp):  Giá trần là mức giá tối đa có tính pháp lý buộc người bán không thể đòi giá cao hơn Cung mặt hàng thiết yếu khan hiếm. (ví dụ mất mùa) Xu hướng tăng giá. Đảm bảo thỏa bãn nhu cầu một số đối tượng có thu nhập thấp Đặt giá trần thấp => một số nhu cầu không được thỏa mãn => áp dụng tem phiếu , phân phối Lâu dài có thể gây hậu quả xấu: không kích thích sản xuất, chợ đen 15
6. 2.7 Thị trường tự do và điều tiết giá cả Giá sàn (cao): Mức giá tối thiểu do chính phủ quy định để buộc người mua không được mua với mức giá thấp hơn với một loại hàng hóa dịch vụ nào đó. Ví dụ: lương tối thiểu. Giải quyết vấn đề xã hội Mức giá tối thiểu mà cao quá=> dư cung=> chính phủ phải mua hết số dư cung đó để đảm bảo tính hiệu lực của giá sàn  Không đơn giản đối với thị trường lao động. Can thiệp thái quá có khả năng dẫn đền thất nghiệp Với thị trường khác => gánh nặng cho ngân sách Ví dụ 16
7. 2.7 Thị trường tự do và điều tiết giá cả Thị trường tự do: Giải quyết trên thị trường thông qua giá cả Nhà nước kiểm soát thông qua việc đưa ra những mức giá khác giá cân bằng.  Giá trần (thấp): Áp dụng khi có sự thiếu hụt hàng hóa thiết yếu. Thỏa mãn một phần nhu cầu đối với hàng hóa thiết yếu của người có thu nhập thấp vì dụ giá trần với lương thực khi mất mùa hậu quả: thiếu cung, tem phiếu, phân phối chợ đen Giá sàn (cao): Đảm bảo thu nhập nhất định cho người cung ứng. Ví dụ lương tối thiểu. Hậu quả: Thất nghiệp. Hoặc nhà nước phải thu mua phần cung dư thừa 17
8. 2.8 Cơ chế thị trường và vai trò của chính phủ Cơ chế thị trường: Người bán và người mua tác động qua lại lẫn nhau để xác định giá trị và lượng hàng hóa dịch vụ Thị trường không có sự can thiệp của nhà nước là thị trường tự do Giải quyết 3 vấn đề. Sản xuất cái gì được xác định chủ yếu từ nhu cầu của khách hàng Các hãng luôn tìm hiểu nhu cầu để đáp ứng những gì thị trường cần 18
9. 2.8 Cơ chế thị trường và vai trò của chính phủ Giải quyết 3 vấn đề. Sản xuất như thế nào: thông qua cơ chế cạnh tranh. Cạnh tranh: sản xuất sao cho đáp ứng tốt nhất nhu cầu, với chi phí nhỏ nhất lợi nhuận cao nhất. Cạnh tranh là động lực phát triển Phân phối theo thu nhập: Thu nhập từ cung ứng Các yếu tố sản xuất. Hàng hóa dịch vụ được phân phối cho người tiêu dùng theo thu nhập của họ  Vai trò của chính phủ . Cơ chế thị trường năng động, thúc đẩy phát triển nhưng còn nhiều vấn đề phải giải quyết: môi trường, phát triển hài hòa bền vững, chênh lệch giầu nghèo, phân hóa xã hội => cần sự can thiệp điều chỉnh khi cần thiết 19
10. 2.8 Cơ chế thị trường và vai trò của chính phủ Chính phủ giải quyết các nhiệm vụ Nâng cao hiệu quả: Khuyến khích công bằng Tăng trưởng và phát triển bền vững 20
11. 2.8 Cơ chế thị trường và vai trò của chính phủ Chính phủ giải quyết các nhiệm vụ Nâng cao hiệu quả: hiệu quả trong điều kiện cạnh tranh hoàn hảo. 3 yếu tố làm thị trường không cạnh tranh hoàn hảo, do đó phân phối nguồn lực không tối ưu • Độc quyền và cạnh tranh không hoàn hảo: khi người bán hoặc người mua có thể tác động tới giá cả. Ví dụ nhà sản xuất độc quyền tăng giá để đạt lợi nhuận max. Người tiêu dùng thiệt. Xã hội thiệt Giá cao hàng ít. Vẽ đồ thị minh họa 21
12. 2.8 Cơ chế thị trường và vai trò của chính • Ảnh hưởng ngoạiphủứng: là những tác động trong đó có sự trao đổi không tự nguyện về giá trị và lợi ích. Xảy ra khi một hãng hay cá nhân làm hại hoặc làm lợi cho người khác bên ngoài thị trường (nghĩa là không được trả tiền hoặc không phải trả tiền tương ứng) • Hàng hóa công cộng: hàng hóa không thể loại trừ các cá nhân không cho hưởng thụ hàng hóa đó và chi phí gia tăng để phục vụ thêm khách hàng là bằng không 22
13. 2.8 Cơ chế thị trường và vai trò của chính phủ Nâng cao hiệu quả Chính phủ thông qua chính sách chống độc quyền, bảo vệ môi trường, cung cấp hàng hóa công cộng để góp phần nâng cao hiệu quả nền kinh tế. 23
14. 2.8 Cơ chế thị trường và vai trò của chính phủ Công bằng Kinh tế thị trường gây bất bình đẳng, phân hóa giàu nghèo. Chính phủ thông qua thuế, thanh toán chuyển nhượng (thuế đánh vào người có thu nhập cao, trợ cấp cho người nghèo) phân phối lại thu nhập, giảm bớt phân hóa 24
15. 2.8 Cơ chế thị trường và vai trò của chính phủ Tăng trưởng và phát triển bền vững • Chính phủ thực hiện chính sách thúc đẩy khoa học công nghệ, đầu tư, phát triển giáo dục, đào tạo, khai thác hợp lý, khai thác có tái tạo, bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên • Kinh tế thị trường phát triển theo chu kỳ kinh doanh. Chính phủ có thể thông qua các chính sách tài chính, tiền tệ để tác động đến sản lượng, việc làm, lạm phát đảm bảo tăng trưởng bền vững, tránh , giảm thiểu tác hại của những giai đoạn xấu 25
16. Câu hỏi ôn tập Thị trường và vai trò của giá Khái niệm cầu và xây dựng đường cầu Khái niệm cung và xây dựng đường cung Mối quan hệ cung cầu, cân bằng và điều chỉnh về cân bằng Nhân tố ảnh hưởng tới cầu và dịch chuyển đường cầu Nhân tố ảnh hưởng tới cung và dịch chuyển đường cung Điều tiết giá cả: khả năng và hạn chế Cơ chế thị trường và vai trò của chính phủ 26