Bài giảng Kinh tế vĩ mô - Chương 1: Giới thiệu kinh tế học

Nội dung text: Bài giảng Kinh tế vĩ mô - Chương 1: Giới thiệu kinh tế học

1. 1.3 Nội dung cơ bản của kinh tế học  Nguồn lực hữu hạn . Không thể sản xuất mọi thứ mà con người mong muốn. Muốn sản xuất nhiều vũ khí thì phải giảm sản xuất lương thực Muốn tiêu dùng nhiều hôm nay thì phải giảm đầu tư cho tương lai => Mô hình đường tới hạn (PPF –Prod. Possibiity. Frontier) A B C D E F Sản phẩm 1 500 400 300 200 100 0 Sản phẩm 2 0 500 900 1200 1400 1500 11
2. 1.3 Nội dung cơ bản của kinh tế học  Nguồn lực hữu hạn . Đường tới hạn (PPF – Prod. Possibiity. Frontier). Chỉ ra mức sản lượng tối đa mà nền kinh tế có thể đạt được trong một thời kỳ nhất đinh, với một số lượng đầu vào và công nghệ nhất định. PPF đưa ra các khả năng lựa chọn khác nhau. Trong lựa chọn phải chấp nhận hy sinh và đánh đổi: được thêm một đơn vị sản phẩm 1 thì phải hy sinh một số lượng tương ứng sản phẩm 2. vẽ hình Khi tổng nguồn lực tăng lên PPF dịch chuyển ra bên ngoài. Sản xuất thêm. Tăng trưởng kinh tế và ngược lại 12
3. 1.3 Nội dung cơ bản của kinh tế học  Tính hiệu quả . Làm thế nào để đáp ứng tối đa nhu cầu với nguồn lực hữu hạn. Đó là vấn đề hiệu quả. Nền kinh tế đạt hiệu quả khi nằm trên đường giới hạn khả năng sản xuất (PPF). Nằm phía trong PPF . Các nguồn lực chưa được sử dụng hết, nền kinh tế chưa có hiệu quả (thất nghiệp cao, sản xuất cầm chừng, đất đai bỏ hoang, nhiều nguồn lực phân bổ không hợp lý, sử dụng lãng phí Có thể nhưng không muốn Nằm phía ngoài: muốn nhưng không thể Phấn đấu đẩy đường PPF ra ngoài sang phải 13
4. 1.3 Nội dung cơ bản của kinh tế học  Nguyên nhân chưa hiệu quả .  chu kỳ kinh doanh (suy thoái khủng hoảng ví dụ năm 1929, 2008-2009 ). Doanh nghiệp không bán được sản phẩm => buộc phải cắt giảm sản xuất, sa thải nhân công=> thất nghiệp tăng Độc quyền – hạn chế động lực phát triển. Sản xuất kém hiệu quả vẫn tồn tại phân bổ nguồn lực không hợp lý, giá cao, thiệt hại xã hội 14
5. 1.3 Nội dung cơ bản của kinh tế học  Nội dung cơ bản của kinh tế học.  Nguồn lực khan hiếm, do đó kinh tế học cần nghiên cứu cách thức để sản xuất hiệu quả, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Hiệu quả thông qua cách thức phân bổ và sử dụng các nguồn lực. Do đó các vấn đề cơ bản:  Nghiên cứu thị trường các yếu tố sản xuất, cách thức phân bổ các yếu tố nguồn lực này. Nghiên cứu thị trường tài chính và tác động của nó tới việc huy động vốn trong nền kinh tế 15
6. 1.3 Nội dung cơ bản của kinh tế học Nghiên cứu khả năng điều tiết nền kinh tế và tác động của các chính sách kinh tế tới hiệu quả thị trường Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế Nghiên cứu tình hình phân phối thu nhập Nghiên cứu tác động của chi tiêu nhà nước, thuế, thâm hụt ngân sách tới tăng trưởng Nghiên cứu chu kỳ kinh doanh và kiến nghị các chính sách ổn định tăng trưởng Nghiên cứu các hình thức thương mại giữa các nước và tác động của hàng rào thương mại 16
7. 1.3 Nội dung cơ bản của kinh tế học Tóm lại: kinh tế học nghiên cứu cách thức xã hội sử dụng các nguồn lực khan hiếm như thế nào? để sản xuất sản phẩm và phân phối sản phẩm cho các đối tượng khác nhau, từ đó lập luận về các khả năng tác động vào nền kinh tế nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu của xã hội 17
8. 1.4 Phân biệt kinh tế học vĩ mô và kinh tế học vi mô Kinh tế vi mô: là một nhánh của kinh tế học, đi sâu nghiên cứu hành vi của các chủ thế, các bộ phận kinh tế riêng biệt như: các thị trường, các hộ gia đình, các hãng Nghiên cứu chi tiết hành vi của các chủ thể riêng lẻ Tương tác giữa các chủ thể để hình thành thị trường, ngành Bỏ qua mối quan hệ giữa hành vi của các chủ thể với toàn bộ nền kinh tế Phân tích từng phần – đi vào chi tiết 18
9. 1.4 Phân biệt kinh tế học vĩ mô và kinh tế học vi mô Kinh tế vĩ mô: là một nhánh của kinh tế học, tập trung nghiên cứu các hoạt động của nền kinh tế dưới góc độ tổng thể Nghiên cứu các đại lượng tổng thể của nền kinh tế Mức, tốc độ của tăng trưởng của tổng thu nhập Thất nghiệp Lạm phát Nhấn mạnh sự tương tác trong nền kinh tế 19
10. 1.4 Phân biệt kinh tế học vĩ mô và kinh tế học vi mô Nhánh kinh tế học Giao thoa tương tác Vĩ mô Vi mô • Tổng thể • Chi tiết, từng phần • Tương tác giữa các bộ phận •Bỏ qua mối quan hệ giữa trong tổng thể nền kinh tế hành vi của các chủ thể kinh tế •Đơn giản hóa, bỏ qua các chi với toàn bộ nền kinh tế tiết. Ví dụ: hàng hóa tiêu dùng, •Hành vi riêng lẻ, người tiêu hàng hóa tư liệu sản xuất dùng, các hãng, thị trường •Tập trung vào cơ chế vận hành •Cung cầu,thị trường đối với chung từng mặt hàng, hành vi ứng xử •Các đại lượng tổng thể : Tổng trên thị trường thu nhập, tăng trưởng, lạm phát, thất nghiệp 20
11. 1.5 Nội dung cơ bản của kinh tế học vĩ mô Kinh tế vĩ mô: là một nhánh của kinh tế học, tập trung nghiên cứu các hoạt động của nền kinh tế dưới góc độ tổng thể Một quốc gia có thể đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế như thế nào? Phát triển bền vững Đẩy mạnh đầu tư cho sản xuất Phát triển nguồn lực Hay dành chỗ cho cạnh tranh? Kết hợp tối ưu : cạnh tranh hay can thiệp kiểm soát 21
12. 1.5 Nội dung cơ bản của kinh tế học vĩ mô Mức, tốc độ của tăng trưởng của tổng thu nhập Thất nghiệp Lạm phát Nhấn mạnh đến sự tương tác trong nền kinh tế nói chung 22
13. 1.5 Nội dung cơ bản của kinh tế học vĩ mô Làm thế nào để thoát khỏi các giai đoạn xấu của chu kỳ kinh doanh? Chu kỳ kinh doanh là gì? Những giai đoạn xấu của chu kỳ kinh doanh: suy thoái? Khủng hoảng? Nguyên nhân? Hướng giải quyết? Nguyên nhân lạm phát và kiểm soát lạm phát Lạm phát? Hậu quả của lạm phát? Nguyên nhân? Biện pháp kiểm soát lạm phát Lạm phát phi mã 1985 – 1989. Ví dụ 23
14. 1.5 Nội dung cơ bản của kinh tế học vĩ mô Để tăng trưởng nhanh, ổn định, bền vững, sử dụng hiệu quả các nguồn lực cần sử dụng những công cụ gì? Sử dụng như thế nào? Sản lượng của nền kinh tế? Sản lượng tự nhiên – sản lượng tiềm năng? Mức sản lượng tương ứng với các nguồn lực (NL,VL, TL) mà nền kinh tế có được Sản lượng thực tế? Dao động xung quanh đường tiềm năng. Khi không sử dụng hết, sử dụng kém hiệu quả=> dưới mức tiềm năng: suy thoái khủng hoảng, thất nghiệp. Khi phát triển quá nóng? Nguy cơ bùng phát lạm phát. Kiểm soát lạm phát 24
15. 1.5 Nội dung cơ bản của kinh tế học vĩ mô Các chính sách nào để khuyến khích đầu tư, tăng tiết kiệm, đẩy mạnh giáo dục đào tạo, hỗ trợ R&D đảm bảo phát triển bền vững?  Chính sách tài chính. Chính sách liên quan đến chi tiêu của chính phủ (G), thuế. Khi tăng chi tiêu G => thúc đẩy sản xuất, khi tăng thuế? Hạn chế sản xuất Chính sách tiền tệ: Chính sách liên quan đến cung tiền và lãi suất: ví dụ khi tăng cung tiền, giảm lãi suất, nới lỏng=> kích thích đầu tư. Chính sách thu nhập: là kiểm soát tiền công, giá cả, thu nhập thực tế=> mục đích chủ yếu là ổn định, tránh các cú sốc lương và giá 25
16. 1.5 Nội dung cơ bản của kinh tế học vĩ mô Chính sách kinh tế đối ngoại: là kiểm soát quan hệ kinh tế với nước ngoài: xuất khẩu, nhập khẩu, tỷ giá hối đoái  Sử dụng phối hợp các chính sách để thay đổi các thành phần chi tiêu hướng tới mục tiêu đã lựa chọn.  Mục tiêu muốn giảm chi tiêu dùng tăng tiết kiệm, đầu tư Tăng thuế tiêu dùng, (chính sách tài chính) Giảm trợ cấp, giảm thanh toán chuyển nhượng=> giảm thu nhập. (chính sách tài chính) Giảm lãi suất tăng cung tiền khuyến khích đầu tư. (chính sách tiền tệ) 26
17. 1.6 Mô hình và phương pháp mô hình trong kinh tế học Khi nghiên cứu hiện tượng sự kiện sự vật : cần nguyên nhân,các yếu tố ảnh hưởng, tương tác giữa các yếu tố, quan hệ giữa hiện tượng sự vật đó với môi trường bên ngoài. => phương pháp thường được sử dụng mô phỏng cấu trúc tương tác - phương pháp mô hình. Ví dụ mua gạo: Số lượng gạo thiết yếu độc lập tương đối với số tiền phải trả Số tiền phải trả về phần mình lại phụ thuộc : phụ thuộc những yếu tố như: số lượng người trong gia đình, thu nhập, giá gạo. 27
18. 1.6 Mô hình và phương pháp mô hình trong kinh tế học Tính đơn giản hóa các điều kiện của mô hình: Khi nghiên cứu tập trung nghiên cứu các mối quan hệ và mô hình là công cụ để diễn đạt mối quan hệ đó. Để đơn giản hóa ta đặt mô hình trong những điều kiện nhất định. Ngầm định . Mô hình chỉ đúng trong những điều kiện cụ thể nhất định Biến ngoại sinh và nội sinh:  biến ngoại sinh: biến bên ngoài. Biến độc lập biến nội sinh: biến bên trong. Biến phụ thuộc Thay đổi biến ngoại sinh=> dẫn đến sự thay đổi trong biến nội sinh 28
19. Câu hỏi tổng kết Khái niệm kinh tế học Nội dung kinh tế học Phân biệt kinh tế vĩ mô và kinh tế vi mô Nội dung cơ bản của kinh tế vĩ mô Công cụ của kinh tế vĩ mô Mô hình trong nghiên cứu kinh tế 29